Đủ chiêu trò 'ăn gian' bảo hiểm xã hội

Công ty TNHH Thủy sản Camimex được xem là một trong những DN “đại gia” trong lĩnh vực chế biến, xuất khẩu thủy sản của tỉnh Cà Mau.

Vào thời điểm mà Thanh tra tỉnh đến kiểm tra việc, Camimex có gần 1.000 người lao động, trong đó, lao động thời vụ gần 250, lao động đủ điều kiện tham gia đóng BHXH theo quy định 724 lao động nhưng lãnh đạo DN này chỉ đóng chưa tới 548 lao động, còn 176 lao động chưa tham gia.

“Tính theo pháp luật thì tiền phải đóng BHXH kể từ khi tham gia lao động đến thời điểm Đoàn thanh tra đến làm việc trên 1,115 tỷ đồng”, một thành viên của Đoàn thanh tra cho biết.

Theo kết luận thanh tra, tính tới hết tháng 7/2014, Camimex còn nợ tiền BHXH trên 10,247 tỷ đồng. DN chưa thực hiện đúng theo các nghị định của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc tại các DN có thuê mướn lao động, đóng BHXH thấp hơn mức lương tối thiểu (mức lương bình quân thực tế là 3,3 triệu đồng nhưng mức lương bình quân đóng BHXH chỉ 2,061 triệu đồng) đối với 548 lao động, tương đương số tiền gần 7,6 tỷ đồng.

Không chỉ có vậy, Camimex chưa xây dựng thang, bảng lương theo Nghị định 49/NĐ-CP của Chính phủ; đặc biệt là đang còn nợ tiền xử phạt vi phạm hành chính số tiền 60 triệu đồng do Thanh tra Sở LĐTB&XH ban hành vì hành vi chậm đóng BHXH, chậm trả chế độ ốm đau, thai sản sau 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ của người lao động.

Tại DN “đại gia” khác là Công ty CP Chế biến và XNK Cadovimex, Đoàn thanh tra phát hiện tiền nợ BHXH và lãi năm trước chuyển sang 2013, và tính đến hết tháng 7/2014 là 5,418 tỷ đồng.

DN còn chưa tham gia đóng BHXH kịp thời cho 19 lao động; chưa xây dựng lại thang, bảng lương làm căn cứ đóng bảo BHXH theo quy định. 

DN đông công nhân đã thế, DN có ít người lao động và có tiếng là “ăn nên, làm ra” như Công ty CP Phát triển đô thị dầu khí, việc chấp hành pháp luật về BHXH cũng chưa được lãnh đạo DN quan tâm, thực hiện nghiêm túc.

Người lao động luôn phải chịu thiệt thòi nếu chủ doanh nghiệp – người sử dụng lao động không thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về BHXH, BHYT.

Vào thời điểm Đoàn thanh tra đến làm việc, phát hiện có 8 lao động chưa tham gia BHXH. Số tiền phải đóng BHXH tính từ đầu 2013 đến hết tháng 7/2014 của DN này trên 1,784 tỷ đồng. 

Có một trường hợp được xác định là bất hợp tác với Đoàn thanh tra, đó là Công ty CP Thực phẩm Đại Dương.

Chánh thanh tra Đinh Phước Thọ cho biết, ngày 26/9/2014, DN này không cử đại diện đến dự công bố quyết định thanh tra mà chỉ gửi một văn bản phúc đáp cho biết do khó khăn về tài chính nên DN tạm thời ngưng hoạt động, không có số liệu phát sinh để báo cáo. Qua trình thanh tra, Đoàn nhiều lần đăng ký làm việc với DN nhưng DN không tiếp.

Đến gần cuối năm 2014, DN gửi cho Đoàn nội dung giải trình nguyên nhân nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp… Tổng số tiền nợ 3 loại hình bảo hiểm kể trên của DN tính đến hết tháng 7/2014 gần 4,782 tỷ đồng.

Tuy nhiên, Chánh Thanh tra tỉnh Cà Mau cho rằng do không thể tiến hành thanh tra trực tiếp tại DN nên không có cơ sở để kết luận việc chấp hành pháp luật về BHXH tại DN này.

Theo ông Đinh Phước Thọ, Chánh thanh tra tỉnh Cà Mau, tại 25 DN được thanh tra, tính đến thời điểm cuối tháng 7/2014 (thời điểm cuối của niên độ thanh tra), có 3.066 người lao động, trong đó, đã tham gia đóng BHXH là 1.548 lao động, 755 lao động có đủ điều kiện tham gia BHXH theo quy định nhưng DN chưa tham gia đóng BHXH, tính theo mức lương tối thiểu vùng, kể từ khi tham gia lao động đến cuối tháng 7/2014 số tiền 5,344 tỷ đồng. Có 2 DN đóng BHXH dưới mức lương tối thiểu vùng, tính ra chênh lệch trên 8,910 tỷ đồng. 

Tình hình đóng BHXH của các DN nợ BHXH của các năm trước chuyển sang năm 2013 là 14,903 tỷ đồng và nợ tại thời điểm cuối tháng 7/2014 là 24,948 tỷ đồng; tiền phải đóng BHXH từ ngày 1/1/2013 đến hết tháng 7/2014 là 21,046 tỷ đồng; trong quá trình thanh tra, các DN đã đóng khắc phục gần 7 tỷ đồng.

Ngoài ra, các DN còn có các dạng sai như cấp BHXH và chốt sổ BHXH; hợp đồng lao động; báo tăng, giảm lao động; tham gia đóng BHXH không đúng thời điểm trích tiền lương của người lao động; chưa xây dựng thang, bảng lương theo quy định mức lương tối thiểu vùng…

Ông Đinh Phước Thọ cho rằng, phải chấn chỉnh sai phạm, thiếu sót, phải xử lý nghiêm, kịp thời theo quy định của pháp luật các DN có nợ BHXH mà đặc biệt là các DN có nợ kéo dài nhiều năm, bởi đây là nguyên nhân chính dẫn đến các DN không có khả năng khắc phục nợ BHXH.