Vi phạm sở hữu trí tuệ tràn lan: Khó ngăn chặn vì mức xử lý chưa nặng

Trong đó, những vụ việc vi phạm SHTT lớn, gây hậu quả nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự bên cạnh việc xử lý hành chính. Một số quy định mới với mức hình phạt tương đối nghiêm khắc, ngoài việc phạt tiền còn bị phạt tù đối với người vi phạm quyền SHTT của người khác…

Hiện nay, phương thức làm hàng giả, hàng nhái của bọn bất lương hết sức tinh vi. Nếu trong nội địa nhãn hiệu nào nổi tiếng đang được thị trường tiêu thụ mạnh thì ngay lập tức sẽ bị làm giả, làm nhái với số lượng lớn tung ra thị trường có giá chỉ bằng 30% - 50% so với hàng thật.

Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ Nguyễn Quân cho biết, quản lý SHTT tuy một đầu mối thống nhất nhưng hiện tại có nhiều cơ quan thực thị quyền SHTT khác nhau như: Quản lý thị trường, Công an kinh tế, hải quan ở các cửa khẩu, thanh tra của các Bộ, hệ thống tòa án…  nên dẫn đến tình trạng đùn đẩy, hoặc chồng lấn lẫn nhau.

Hơn nữa, hệ thống tòa án của ta hiện có rất ít thẩm phán có kiến thức đầy đủ, chuyên sâu về các khía cạnh này nên các vụ việc tranh chấp ở tòa thường bị kéo dài hoặc không xử lý kịp thời.

Đó là chưa kể, theo quy định cơ quan quản lý Nhà nước về SHTT không được phép làm dịch vụ công về giám định. Các tổ chức ngoài Nhà nước thì chưa có đủ năng lực để thực hiện việc giám định. Do đó, khi xử các vụ vi phạm ở tòa không có cơ quan giám định đủ tin cậy để cung cấp kết quả giám định cho việc xét xử.

Vì vậy, vụ kiện về bản quyền cho thấy nguyên đơn thường là những người thua kiện mặc dù bị vi phạm khá rõ ràng.

Đối với tài sản hữu hình, mức độ vi phạm trị giá 500.000đ thì bị xử lý hình sự nhưng với SHTT với đặc thù là tài sản vô hình, hiện nay lại chưa có cơ quan chuyên môn để định giá nên mặc dù các đối tượng vi phạm SHTT có trị giá lên đến hàng chục tỷ đồng cũng chỉ bị xử phạt hành chính.

Do chưa có biện pháp chế tài nên tình trạng vi phạm SHTT đã trở nên phổ biến không những ảnh hưởng đến các doanh nghiệp có uy tín trong nước mà còn làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài.  

Theo Thứ trưởng Nguyễn Quân, trong khi hệ thống pháp luật của ta chưa đủ mạnh, đặc biệt là hệ thống tòa án thì vấn đề đặt ra, nếu chúng ta hình sự hóa vấn đề tranh chấp dân sự thì rất dễ phạm phải sai lầm.

Vì vậy, Quốc hội cũng phải cân nhắc, một số vi phạm rất nghiêm trọng có tính chất gây hậu quả lớn cho xã hội thì mới bị xử lý hình sự, còn hầu hết có thể chỉ dừng ở mức răn đe là xử phạt hành chính, trong tương lai sẽ hoàn chỉnh dần hệ thống pháp luật của mình