Phải ra tòa với những đơn vị nợ BHXH

Những ngày cuối năm 2010, BHXH Hà Nội "căng như dây đàn" vì món nợ khổng lồ của 6.500 đơn vị đóng trên địa bàn thành phố còn nợ đọng tiền BHXH từ 3 tháng trở lên với tổng số tiền tới 588 tỷ đồng.

Trong số 6.500 đơn vị này có tới 842 đơn vị nợ từ 12 tháng trở lên với số tiền là 192 tỷ đồng và 2.388 đơn vị nợ từ 6 tháng trở lên với số tiền là 197 tỷ đồng. Qua thống kê của BHXH Hà Nội thì có rất nhiều đơn vị nợ dây dưa, kéo dài, có những đơn vị nợ đọng tiền bảo hiểm lên tới vài năm hoặc có đơn vị năm nào cũng nợ tiền BHXH.

Theo ông Trương Trọng Thắng, Phó Giám đốc BHXH TP Hà Nội thì hiện tại có 48 đơn vị nợ từ 1 tỷ đồng trở lên, trong đó có doanh nghiệp nợ tới 10 tỷ đồng. Hà Nội hiện có 25.775 đơn vị tham gia đóng BHXH, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp với trên 1 triệu lao động. Trong đó có 20.803 doanh nghiệp với gần 790 nghìn lao động.

Ông Thắng cho biết, tiền nợ đọng BHXH năm nay tăng hơn so với năm 2009. Lý do các doanh nghiệp chưa trả nợ vẫn muôn thuở là đang gặp khó khăn… Tuy nhiên, qua điều tra của BHXH thì hầu hết người lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp này (trừ một số đang trên bờ vực phá sản) hằng tháng vẫn trích phần trách nhiệm đóng bảo hiểm của mình để chủ lao động đóng cho cơ quan bảo hiểm, nhưng chủ không đóng.

Người lao động thiệt hại lớn nếu doanh nghiệp chây ỳ không chịu nộp tiền BHXH.

Kiện ra toà là biện pháp cuối cùng khi BHXH Hà Nội đã rất nhiều lần đôn đốc, kiểm tra, xử phạt nhưng các doanh nghiệp, đơn vị này vẫn cố tình chây ỳ không nộp bảo hiểm cho người lao động. Đứng đầu bảng về nợ đọng BHXH, BHYT đóng cho người lao động rơi vào nhóm xây dựng cầu đường. Hàng nghìn lao động này đang phải làm việc trong môi trường vất vả, độc hại nhưng quyền lợi của họ lại bị chính công ty chiếm dụng.

Theo ông Thắng, một trong những nguyên nhân kéo dài nợ đọng là do lãi suất của nợ bảo hiểm hiện thấp (lãi suất của BHXH là 10,5%/năm; BHYT là 8%/năm) so với lãi suất ngân hàng, nên ngày càng nhiều doanh nghiệp lạm dụng.

Nợ đọng bảo hiểm giống như căn bệnh "kinh niên" mà các cơ quan bảo hiểm đang rất khó chữa. Ngành bảo hiểm không có chức năng xử phạt vi phạm hành chính (do Thanh tra Sở LĐ-TB&XH ra quyết định xử phạt) nên hạn chế trong công tác kiểm tra, đôn đốc và thu hồi nợ. Hơn nữa, chế tài xử phạt hiện còn thấp (cao nhất là 20 triệu đồng) nên vẫn không đủ tính răn đe.

Thiết nghĩ, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, ngoài việc tăng chế tài xử phạt, các cơ quan BHXH cần tăng cường công tác thu hồi nợ bằng cách kiên quyết kiện những doanh nghiệp nào chây ỳ, nợ đọng lớn ra toà. Có thế, người lao động mới yên tâm và tin tưởng để làm việc, đóng góp cho xã hội.