“Nóng” tình trạng công nhân mỏ mất việc làm

Ngày 6/9, trao đổi với PV Báo CAND, ông Bùi Văn Khích - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn TKV cho biết, khó khăn của ngành Than là có thật. Sản phẩm làm ra đang rất khó tiêu thụ cả trong nước lẫn xuất khẩu. Cụ thể, xuất khẩu than trong 8 tháng đầu năm 2012 chỉ đạt chưa được 8 triệu tấn và chắc chắn sẽ không đạt chỉ tiêu xuất khẩu 13,5 triệu tấn trong năm 2012. Thị trường chính về xuất khẩu than là Trung Quốc nhưng từ đầu năm đến nay, nhu cầu "ăn" hàng giảm dần. Đến đầu quý III, hầu như không có hợp đồng nào mua than của TKV.

Nguyên nhân là do giá thành xuất khẩu của Việt Nam cao hơn các nước trong khu vực vì than xuất khẩu phải chịu mức thuế cao (20%). Thị trường đóng băng nên lượng than sạch làm ra hầu như còn nguyên trong kho với trên 10 triệu tấn, ứng với 3/4 sản lượng than xuất khẩu của cả một năm. Than không bán được thì không có kinh phí để trang trải, trả lương cho công nhân.

Thợ mỏ thuộc Công ty than Hòn Gai.

Trước tình hình đó, Tập đoàn đã thống nhất chỉ giữ lại khoảng 1 nửa số thợ lò tại Quảng Ninh (50.000 người). Ngoài ra, TKV đã chỉ đạo các đơn vị thành viên cắt giảm 10% lao động thuê gián tiếp bên ngoài. Theo đó, nhiều nhà máy đã giảm số lượng ngày công từ 26 ngày/tháng xuống chỉ còn 20 ngày/tháng. Tất cả các động thái này là nhằm đảm bảo duy trì lực lượng lao động chủ chốt của ngành Than đủ sức cầm cự chờ thời với thu nhập bình quân giảm 15% so với thời điểm thông thường.

Giải pháp được TKV cho là hữu hiệu nhất để duy trì sản xuất,  chống suy thoái ngành là kiến nghị Chính phủ nếu không thể đẩy giá thành tiêu thụ than trong nước thì cần phải giảm thuế xuất khẩu than từ 20% xuống còn 10%. Có như vậy TKV mới có thể cạnh tranh ở thị trường xuất khẩu, tăng thu nhập, cắt lỗ nội địa (khoảng 8.500 tỷ đồng do giá bán than cho các hộ điện, xi măng quá thấp) đồng thời tạo công ăn việc làm ổn định cho thợ mỏ và cũng là cách tốt nhất để ngành Than đóng góp vào mục tiêu an sinh xã hội tại vùng mỏ Quảng Ninh