Liệu thị trường ngoại hối có biến động?

Theo báo cáo, thị trường ngoại hối trong nước 6 tháng đầu năm diễn biến khá phức tạp và có nhiều điểm khác biệt so với giai đoạn 3 năm gần đây (2012-2014). Thanh khoản được duy trì tốt, tuy nhiên, nguồn cung ngoại tệ không còn ở trạng thái dồi dào, vượt trội so với nhu cầu mà trở nên cân bằng hơn. Tỷ giá USD/VND xác lập xu hướng tăng và dao động trong biên độ rộng 21.350-21.850.

Tại thời điểm cuối tháng 6/2015, tỷ giá USD/VND vào khoảng 21.820 – tăng gần 1,9% so với cuối năm 2014 – mức tăng mạnh nhất trong vòng 4 năm qua (năm 2012: giảm 1,9%, năm 2013: tăng 1,2%, năm 2014: tăng 1,7%).

Ngân hàng Nhà nước có thể bán ra từ 5-6 tỷ USD.

Về các yếu tố tác động trong ngắn hạn, mặc dù vẫn tỏ ra khá giằng co, chưa hình thành một xu hướng ổn định trong giai đoạn giao thoa của nền kinh tế, chuyển từ thời kỳ khó khăn, phục hồi chậm chạp sang thời kỳ tăng trưởng, phục hồi tích cực và rõ nét hơn, nhưng đã cho thấy sự dịch chuyển đáng kể so với giai đoạn 2012-2014, đặc biệt là yếu tố cán cân thương mại.

Diễn biến đảo chiều nhanh chóng của cán cân thương mại không những khiến tâm lý thị trường xáo trộn, thay đổi, mà còn tạo ra bất ngờ nhất định cho chính cơ quan quản lý vào một số thời điểm. Theo đó, thị trường ngoại hối 6 tháng đầu năm cũng diễn biến phức tạp, với các bước tăng/giảm khó dự báo.

“Tỷ giá nhìn chung sẽ duy trì ở mức cao, diễn biến giằng co theo xu hướng tăng, dao động phổ biến trong khoảng 21.800-21.890 đồng/USD”, các chuyên gia của BIDV đưa ra dự báo.

Theo lý giải của Trung tâm này, mặc dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã đưa ra những thông điệp mạnh mẽ vào cuối tháng 5, khẳng định cam kết điều chỉnh không quá 2% đối với tỷ giá, cũng như sẵn sàng can thiệp để giữ ổn định thị trường, nhưng không thể phủ nhận các rủi ro tiềm ẩn đối với tỷ giá là không hề nhỏ. Hai yếu tố được xác định quan trọng nhất sẽ hỗ trợ cho sự ổn định căn bản của thị trường là vai trò điều hành tích cực của NHNN và cán cân thanh toán tổng thể.

Đối với vai trò điều hành của cơ quan quản lý cao nhất về tiền tệ, NHNN đã liên tiếp phát đi thông điệp về chủ trương giữ ổn định thị trường ngoại hối trong 6 tháng cuối năm theo đúng biên độ đã cam kết. Mặc dù đây là một nhiệm vụ khó khăn, tuy nhiên, quyết tâm và sự nhất quán trong chính sách điều hành của NHNN sẽ là một điểm cộng lớn, giúp nâng cao niềm tin của thị trường.

Đồng thời, dự trữ ngoại hối quốc gia đã được cải thiện khá mạnh mẽ trong những năm vừa qua là một bệ đỡ hỗ trợ NHNN trong nhiệm vụ khó khăn này. “NHNN hoàn toàn có thể bán ra từ đến 5-6 tỷ USD, tương đương với mức thâm hụt cán cân thương mại trong kịch bản xấu. Vì vậy, nếu thị trường không xuất hiện đồng thời các cú sốc lớn thì nhiều khả năng NHNN sẽ hoàn thành mục tiêu điều hành tỷ giá trong năm nay”, các chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu nhấn mạnh.

Cán cân thanh toán tổng thể dự báo có thể tiếp tục thặng dư thêm khoảng 3 tỷ USD trong 6 tháng cuối năm 2015. Ngoài ra, các dòng vốn khác như FDI, FII, ODA, kiều hối… dự kiến vẫn khả quan với các yếu tố hỗ trợ như Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư sửa đổi.

Tuy nhiên, với điều kiện của thị trường trong năm nay, chuyên gia của Trung tâm nghiên cứu dự báo những yếu tố rủi ro tiềm ẩn, tạo áp lực đối với thị trường ngoại hối là rất lớn. Theo đó, cán cân thương mại vẫn có thể chuyển biến theo chiều hướng xấu với 2 kịch bản là đà phục hồi của kinh tế thế giới yếu đi do những biến động của khu vực châu Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, ASEAN,…) cũng như khu vực châu Âu (vấn đề Hy Lạp) khiến cho xuất khẩu của Việt Nam không đạt được kỳ vọng; kinh tế trong nước tăng trưởng nhanh khiến nhu cầu nhập khẩu gia tăng đột biến. Theo đó, thâm hụt cán cân thương mại có thể nới rộng lên khoảng 1 tỷ USD/tháng.

Bên cạnh đó, khả năng NHNN không tiếp tục gia hạn Thông tư 43/TT-NHNN quy định về cho vay ngoại tệ trong năm 2016, sẽ tạo áp lực lên nhu cầu ngoại tệ để giảm dư nợ ngoại tệ trong những tháng cuối năm. Điều này khá hợp lý khi lãi suất cho vay VND đã được kéo giảm mạnh và hiện ở mức chấp nhận được đối với các doanh nghiệp. Đặc biệt, NHNN vẫn cho thấy sự kiên định đối với kế hoạch giảm dần tình trạng đôla hóa nền kinh tế.

Thêm một yếu tố khác cần quan tâm là Ngân hàng Trung ương Mỹ (Fed) sẽ tiến hành tăng lãi suất ngay trong năm 2015. Khi đó, mặt bằng lãi suất USD trên thị trường quốc tế tăng lên và xu hướng tăng của đồng USD sẽ tiếp diễn, qua đó tạo sức ép gián tiếp lên thị trường ngoại hối trong nước. Tâm lý thị trường nhìn chung duy trì sự thận trọng khiến tình trạng găm giữ ngoại tệ có thể tiếp tục diễn ra, đồng thời trạng thái ngoại tệ của hệ thống ngân hàng cũng có thể biến động mạnh, tác động tiêu cực đến diễn biến tỷ giá.