Lãi suất huy động ‘dâng sóng’ nhưng không đáng ngại

• Fed không nâng lãi suất, thị trường tài chính được, mất gì?
• Giảm lãi suất theo tín hiệu lạm phát và yêu cầu ổn định

Lãi suất tăng sau khi NHNN điều chỉnh tỷ giá USD/VNĐ. Ảnh: Nguyên Võ.

Theo biểu lãi suất áp dụng từ ngày 24/8 tại NH TMCP Bản Việt (Viet Capital Bank), lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 3 tháng là 5,2%/năm (tăng 0,1%), kỳ hạn 6 tháng là 6,7%/năm (tăng 0,5%) và kỳ hạn 12 tháng là 7,4%/năm. Tại NH TMCP Đông Nam Á (SeABank), lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng được niêm yết ở mức 5,3%/năm (tăng 0,2%), kỳ hạn 6 tháng là 5,9%/năm (tăng 0,4%) và kỳ hạn 12 tháng là 6,8%/năm (tăng 0,3%)... Tại Saigonbank, lãi suất cho các khoản tiền gửi kỳ hạn ngắn (dưới 6 tháng) cũng đã tăng thêm 0,1%; tại VIB mức tăng là 0,2-0,3%; tại An Bình mức tăng là 0,2%...

Không chỉ nâng lãi suất, một số nhà băng còn tung ra các chương trình khuyến mãi để hút khách hàng.

Điểm đáng chú ý là các NH lớn như NH TMCP Ngoại thương (Vietcombank), NH TMCP Đầu tư và Phát triển (BIDV)... cơ bản không thay đổi. Cụ thể, lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 3 tháng lần lượt là 4,5%/năm và 4,6%/năm; lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng là 6%.

Lý giải cho đợt sóng tăng lãi suất huy động này, các chuyên gia cho rằng có 2 nguyên nhân chính. Thứ nhất là đây là “hệ quả” của việc điều chỉnh tỷ giá của NHNN, đặc biệt là đợt điều chỉnh tỷ giá mạnh trong tháng 8 đã tạo ra áp lực không nhỏ cũng như kỳ vọng tăng lãi suất trên thị trường. Kể từ đầu năm đến nay, tiền đồng (VND) đã mất giá khoảng 5% so với USD. Điều này khiến cho nhiều người có tiền nhàn rỗi có tâm lý dao động, muốn chuyển sang nắm giữ USD hoặc tìm một kênh đầu tư khác mang lại nhiều lợi nhuận hơn. Để giữ chân khách hàng, việc tăng lãi suất huy động là điều không thể tránh khỏi đối với các NH nhỏ. Thực tế, trong hai tuần cuối tháng 8, lãi suất liên NH tăng nóng (trên mức 5% ở tất cả các kỳ hạn) thể hiện rõ sự căng thẳng thanh khoản của toàn hệ thống sau khi rủi ro tỷ giá tăng cao.

Nguyên nhân thứ 2, số liệu mới nhất từ Vụ Tín dụng (NHNN) cho biết, tín dụng tính đến cuối tháng 8 đã tăng trưởng 10,23% so với cuối năm 2014 (gấp đôi mức tăng của cùng kỳ năm ngoái). Tín dụng tăng, tức là tiền cho vay tăng, trong khi tiền huy động không theo kịp đã gây sức ép tăng lãi suất huy động, nhằm bổ sung nguồn vốn đầu vào phục vụ cho các khoản vay, đặc biệt khi mùa cao điểm cuối năm đang cận kề.

Lãi suất huy động tăng, dẫn đến lãi suất cho vay tăng theo. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, động thái các NH rục rịch tăng lãi suất đầu vào không đáng nghi ngại, bởi chỉ diễn ra tại các NH nhỏ, và nó cũng không tạo ra làn sóng tăng lãi suất ồ ạt, hay thiết lập một mặt bằng lãi suất mới. Trước đó, vào đầu tháng 6, các NH ồ ạt tăng lãi suất tiền gửi, nhưng cuối cùng lãi suất cho vay không hề nóng lên. Tuy nhiên, khả năng lãi suất cho vay hạ xuống trong thời điểm này là vô cùng khó khăn. Điều này đồng nghĩa lộ trình giảm lãi suất cho vay của Chính phủ sẽ khó tiếp tục được thực hiện như trước đó.

Trong báo cáo chiến lược tháng 9/2014, Công ty CP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng, những biến động về tỷ giá tạo kỳ vọng và gây sức ép đối với mặt bằng lãi suất trong thời gian tới. Tuy nhiên, BVSC cho rằng NHNN sẽ không để lãi suất huy động biến động quá mạnh, bởi điều này có thể làm gia tăng áp lực lên hệ thống NH và làm gia tăng chi phí vốn vay của khu vực doanh nghiệp. Như vậy, mặc dù có xu hướng tăng nhưng mức độ điều chỉnh của các NH có thể sẽ không lớn, khoảng dưới 0,5% cho giai đoạn cuối năm.