Giá cước taxi tăng: Người tiêu dùng bị thiệt
Ngay trong những ngày đầu giá xăng tăng 31%, các hãng taxi ở Hà Nội đã đồng loạt tăng giá. Sự "phản ứng nhanh" của loại hình vận tải này cho thấy tính linh hoạt hay đây là lúc một số hãng taxi lợi dụng tăng giá?
Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội: Tăng giá là tất yếu
Hà Nội hiện có 80 đơn vị tham gia hoạt động vận tải hành khách bằng taxi với tổng số khoảng 6.000 xe. Ngày càng nhiều doanh nghiệp tham gia loại hình vận tải này cho thấy đây là thị trường hấp dẫn, song đầy tính cạnh tranh. Nó cũng thể hiện tính nhạy bén khi các hãng taxi liên tục tung ra những loại xe đa dạng về chủng loại, kích cỡ để phục vụ các đối tượng khách hàng.
Ông Đỗ Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội cho biết, tăng giá cước taxi trong thời điểm hiện nay là cần thiết, tuy nhiên giá xăng tăng không phải là lý do quan trọng bậc nhất. Ông Bình viện dẫn yếu tố đầu tiên khiến giá cước tăng là lãi suất ngân hàng. Lãi suất ngân hàng tăng từ 12% lên 21%, trong khi đó phần lớn các hãng taxi vay vốn ngân hàng đến 70%. Ví dụ một chiếc xe taxi có giá 150.000.000đ thì chỉ riêng lãi suất phần vay ngân hàng tăng hằng tháng khoảng 1.000.000đ.
Yếu tố thứ hai ông Bình kể đến mới là giá xăng tăng. Trung bình xe chạy 100km hết 10 lít xăng, so với trước đây tăng 45.000đ. Mỗi xe ước tính chạy khoảng 200km/ngày, vị chi chi phí xăng tăng hơn trước 90.000đ. Để bù cho khoản giá xăng chênh lệnh này, giá cước phải tăng 10% mới đáp ứng được.
Yếu tố thứ ba ông Bình đưa ra là giá phụ tùng (xăm, lốp, dầu nhớt, linh kiện khác) tăng tới 30%. Cộng cả ba yếu tố trên lại, giá cước phải tăng từ 1.500-2.000đ/km2 mới bù đắp lại những yếu tố phát sinh đẩy chi phí vận tải lên như nêu trên.
Trong tầm kiểm soát của Hiệp hội Taxi Hà Nội, ông Bình cho rằng, việc các hãng taxi mới tăng giá cước vừa qua đang ở mức độ chấp nhận được. Tuy nhiên, theo ông, tăng giá cước không phải là biện pháp duy nhất để bù chi phí vận tải. Tiết kiệm chi phí ở mức tối đa cũng là cách các hãng taxi chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm của mình đối với khách hàng. Tăng số vận doanh cũng là biện pháp hữu hiệu. Ví dụ trước đây, trung bình 100km chỉ có 45km có khách thì nay có thể tăng lên 50km. Hoặc giữ gìn trang thiết bị của xe để hạn chế việc phải sửa chữa, thay mới theo nguyên tắc "của bền tại người".
Giá cước tăng, quyền lợi của lái xe có đảm bảo? Ông Bình cho biết, giữa chủ hãng và lái xe đưa ra con số ăn chia 45-50% ở một con số doanh thu nhất định. Nếu lái xe vượt con số này, tỷ lệ ăn chia lớn hơn. Lái xe phải trả tiền xăng, nhưng khi giá xăng tăng như hiện nay, doanh nghiệp phải bù giá. Ông Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội vẫn tin rằng, giá cước tăng nhưng taxi vẫn là sự lựa chọn của người tiêu dùng bình dân vì những tiện ích mà phương tiện này mang lại. Ví dụ như những người có con nhỏ; người ốm; nhóm 3-4 người cần di chuyển nếu chọn taxi giá cước còn rẻ hơn cả "xe ôm".
Lái xe taxi: Thích ứng nhanh
Ngày 28/7, chúng tôi có dịp khảo sát hoạt động taxi trên một số điểm đón khách trọng điểm ở Hà Nội. Tại cổng vào khách sạn Melia, taxi các hãng Mai Linh, Sao Sài Gòn, Hà Nội… vẫn tấp nập ra vào đón trả khách. Hoạt động này ở cổng Bệnh viện Phụ sản TW có vẻ lộn xộn. Phố Triệu Quốc Đạt vốn có lòng đường hẹp nhưng taxi đỗ dưới lòng đường dù sát vào vỉa hè nhưng vẫn gây cản trở giao thông. Các bác tài thi nhau vẫy khách, chào mời những sản phụ vừa xuất hiện.
Vốn là khách quen của anh Trần Văn Nhưng, lái xe cho Công ty S.S, chúng tôi gọi điện hỏi nơi anh đang đậu xe rồi phóng đến bàn chuyện giá cước tăng. Anh bảo: "Công ty tăng giá cước thu nhập của lái xe lại giảm". Anh giải thích, theo quy định hiện hành của công ty, nếu chạy được doanh số 700.000đ, lái xe hưởng 39%; doanh số từ 701.000-944.000đ, lái xe hưởng 44%; doanh số từ 945.000-1.000.000đ, lái xe hưởng 46%; doanh thu từ 1.000.000đ trở lên, tỷ lệ ăn chia sẽ lớn hơn, tuy nhiên để đạt được con số này trong một ngày rất khó.
Dù giá cước tăng nhưng thu nhập không tăng vì lái xe là người trả tiền xăng. Nếu có khách, chính họ là người chịu chi phí giá xăng tăng (bằng tiền cước). Còn nếu không có khách, lái xe là người chịu chi phí này. Còn phía công ty cũng phải chịu một chút thiệt thòi do doanh thu của lái xe giảm, ảnh hưởng đến doanh số chung. Tóm lại, anh khẳng định giá xăng tăng trước hết đánh vào túi của người tiêu dùng, sau đó đến lái xe.
Chúng tôi lại hỏi anh thủ thuật kiếm tiền của cánh lái xe taxi, anh lắc đầu ngán ngẩm bảo những trò ấy anh đều biết. Tuy nhiên, do là người đứng tuổi nên anh muốn làm ăn đàng hoàng chứ để mấy cậu thanh tra công ty chỉ bằng tuổi em mình phát hiện gian lận rồi phạt thì ôi lắm. Chúng tôi từng biết ở Hãng taxi N, thanh tra đã nhiều lần phát hiện lái xe ăn cắp doanh thu bằng cách sửa doanh thu từ ít lên nhiều và sửa card của khách.
Giá xăng dầu tăng tác động trực tiếp đến vận tải hành khách, trong đó có taxi. Để bình ổn thị trường, thiết nghĩ Hiệp hội Taxi, các hãng nên thống nhất lộ trình tăng giá phù hợp để đảm bảo quyền lợi của chủ doanh nghiệp, lái xe và người tiêu dùng