Chủ động có giải pháp ứng phó kịp thời, hiệu quả khi giá dầu thô giảm

PV: Sáng 17/12, tại cuộc họp liên bộ ngành giữa Bộ KH&ĐT, Tài chính, Công Thương và Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Bộ trưởng cho rằng: Nếu giá dầu thô tiếp tục giảm dưới 60 USD/thùng, chúng ta có thể phải cắt giảm sản lượng khai thác khoảng 30% so với hiện nay. Điều này có thể tác động tới kinh tế vĩ mô, có thể khiến tăng trưởng GDP giảm từ 0,8-1,2%. Xin Bộ trưởng giải thích rõ hơn về điều này?

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh: Tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong giai đoạn vừa qua vẫn phụ thuộc 3 yếu tố chính, gồm: Khai thác tài nguyên để xuất khẩu (trong đó chủ yếu là dầu thô), tăng trưởng vốn, năng suất lao động. Trong bối cảnh tác động từ giá dầu giảm mạnh vừa qua (trước đó chúng ta tính toán giá dầu bình quân là 100 USD/thùng), đã tác động mạnh tới kinh tế nước ta. Nếu giá dầu tiếp tục giảm, giá thành khai thác của chúng ta cao hơn giá bán sẽ gây khó khăn cho khai thác dầu mỏ, khi sản xuất không có lãi (hoặc có nhưng không đáng kể). Lúc đó, chúng ta phải đặt vấn đề sẽ tiếp tục khai thác dầu khí như kế hoạch hay cắt giảm để đợi giá lên mới tăng sản lượng? Nếu chúng ta giảm 30% sản lượng khai thác, có thể giảm tăng trưởng GDP từ 0,8-1,2%, điều này có thể dự báo được.

Giá dầu giảm không chỉ ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế, còn ảnh hưởng thu ngân sách Nhà nước. Chúng ta đã xây dựng dự toán thu ngân sách năm 2015 dựa trên giá bán dầu thô là 100 USD/thùng. Trong khi theo tính toán, nếu giá dầu thô giảm 1 USD/thùng, ngân sách sẽ thất thu 1.000-1.200 tỷ đồng.

Do đó, Chính phủ đã thành lập Tổ điều phối trong quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô, với sự tham gia của 4 bộ ngành (Bộ KH&ĐT, Tài chính, Công Thương và NHNN). Tổ điều phối sẽ bàn thảo những kịch bản kinh tế, để khi kinh tế thế giới biến động mạnh ta cần có giải pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả để ít tác hại nhất. Đồng thời, chúng ta có giải pháp tối ưu để phát triển.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh (phải).

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Nhận thức được thách thức nhằm mục đích điều hành kinh tế vĩ mô chủ động, linh hoạt, hiệu quả. Đồng thời, tăng chất lượng dự báo trung và dài hạn. Sự phối hợp giữa 4 bộ ngành sẽ cung cấp thông tin ở nhiều góc độ và đầy đủ hơn, từ đó những dự báo, kế hoạch được trình lên Chính phủ sẽ có sức nặng hơn. Kinh nghiệm điều hành lạm phát năm 2013 cho thấy, khi phối hợp chặt chẽ giữa các bộ dự báo đưa ra sẽ đúng, đó là cơ sở đưa ra chính sách điều hành đúng.

PV: Giá dầu giảm không chỉ là thách thức, ngược lại đó cũng là cơ hội cho phát triển kinh tế, khi chi phí đầu vào cho sản xuất, vận tải… giảm? Ông nghĩ sao về điều này?

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Tất cả chúng ta đều muốn giá giảm. Quy luật kinh tế là người bán thì muốn giá tăng, còn người nhập muốn giá thấp. Vấn đề giá dầu giảm mạnh sẽ tác động 2 chiều tới Việt Nam, khi nước ta vừa xuất khẩu dầu thô nhập khẩu sản phẩm xăng dầu, thậm chí lượng nhập còn lớn hơn xuất ra. Do đó, giá dầu giảm tác động tích cực cho khâu nhập khẩu. Điều đó giúp người dân giảm chi phí đi lại, người dân có nguồn tiền để chi dùng việc khác. Quan trọng hơn, giá vận tải giảm, chi phí sản xuất cũng giảm khiến sức cạnh tranh tốt hơn và thúc đẩy tăng trưởng.

Do đó, giá dầu giảm phải nhìn dưới nhiều góc độ kinh tế vĩ mô (tăng trưởng, thu ngân sách, chi tiêu người dân…). Vì vậy, chúng tôi đang bám sát diễn biến giá dầu để quyết định sản lượng khai thác dầu thô bao nhiêu; cần điều tiết hay không, điều tiết khu vực nào; tính phương án tăng thu để bù phần thiếu hụt nhằm đảm bảo thu ngân sách…

Xin cảm ơn ông!