Sốc với con số hơn 100 tỷ đồng bị trục lợi bảo hiểm mỗi năm

Theo ông Doãn Thanh Tuấn- Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm, hiện nay, số vụ trục lợi bảo hiểm phát hiện ngày càng nhiều, gia tăng qua các năm. Đáng chú ý, hành vi trục lợi bảo hiểm không rời rạc, riêng lẻ mà ngày càng tinh vi, phức tạp, nhiều trường hợp có sự cấu kết, thông đồng giữa khách hàng, nhân viên của doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH), đại lý bảo hiểm, bên thứ ba có liên quan như nhân viên giám định, bác sỹ, cơ sở khám chữa bệnh, các cơ sở sửa chữa xe...

Thống kê sơ bộ của DNBH, trong giai đoạn 2007-2014, tổng số vụ trục lợi bảo hiểm đã phát hiện và có bằng chứng cụ thể để từ chối chi trả bảo hiểm là gần 64.000 vụ, tăng trung bình 31,3%/năm.

Tổng số tiền trục lợi khoảng 850 tỷ đồng, trung bình gần 110 tỷ đồng/năm. Chưa kể đến số hồ sơ bồi thường có dấu hiệu trục lợi nhưng DNBH không có bằng chứng rõ ràng để từ chối chi trả nên vẫn thực hiện chi trả bảo hiểm.

Việc trục lợi bảo hiểm diễn ra tuy nhiều và ngày càng tăng, nhưng chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện đang vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức; tội tham ô tài sản… tại Bộ Luật hình sự để xử lý hành vi trục lợi bảo hiểm.

Thực tế cho thấy, người trục lợi vẫn ngang nhiên trục lợi, nếu bị phát hiện thì xấu nhất là không được nhận tiền bảo hiểm. Trong khi đó, hậu quả của trục lợi bảo hiểm gây ra khá nghiêm trọng. Nếu số tiền trục hiểm bảo hiểm lớn có thể khiến DNBH mất khả năng thanh toán, không thực hiện được trách nhiệm cam kết với hàng triệu khách hàng, gây mất ổn định xã hội.

Người tham gia bảo hiểm tuân thủ nguyên tắc trung thực tuyệt đối sẽ bị thiệt thòi hơn do phải đóng phí bảo hiểm cao hơn, vì phải chia sẻ số tiền bồi thường bảo hiểm đã trục lợi. Ngoài ra, còn làm mất niềm tin của người dân, của nhà đầu tư vào hoạt động của DNBH, ảnh hưởng đến chính sách thu hút vốn đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài…

Trước thực trạng đó, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, thực tiễn xử lý vi phạm cũng như kinh nghiệm của một số nước về vấn đề này, Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm - loại vi phạm diễn ra phổ biến, nghiêm trọng nhất, gây hậu quả nặng nề cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Hiện, dự thảo Bộ Luật Hình sự (sửa đổi) đã được Chính phủ trình Quốc hội và gửi lấy ý kiến toàn dân đã bổ sung mới tội danh về trục lợi bảo hiểm. Cụ thể, Điều 217 dự thảo Luật quy định: người thực hiện hành vi làm sai lệch thông tin khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra, lập hồ sơ giả, hiện trường giả… nhằm chiếm đoạt số tiền từ 20 – 100 triệu đồng thì bị phạt tiền gấp từ 2 đến 3 lần số tiền đã chiếm đoạt, hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm; phạt tù từ 5 đến 10 năm nếu trục lợi số tiền có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm...

Việc hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm nhằm thống nhất tội danh cho đúng bản chất của hành vi trục lợi bảo hiểm; đồng thời, tạo hành lang pháp lý để các chủ thể tham gia hoạt động kinh doanh bảo hiểm được đối xử bình đẳng như các chủ thể khác trong nền kinh tế xã hội.