Những con khỉ phát sáng đầu tiên trên thế giới

Loài sứa có một gene giúp cơ thể sứa sản xuất protein phát quang trong các mô, nhờ đó mà chúng phát ra ánh sáng. Erika Sasaki và Hideyuki Okano - hai nhà nghiên cứu của Đại học Y khoa Keio (Nhật Bản) cấy gene của sứa vào cơ thể khỉ lùn marmoset. Họ sử dụng virus để đưa gene vào phôi thai của khỉ trong ống nghiệm, sau đó đưa phôi vào tử cung của một con khỉ cái. Con khỉ vừa sinh hạ 5 đứa con có protein phát quang trong mô.

"Sự ra đời của những con khỉ marmoset có protein phát quang là một bước tiến lớn trong khoa học. Chúng sẽ trở thành động vật có ích trong các nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm, các rối loạn về miễn dịch và thần kinh", tiến sĩ Gerald Schatten của Đại học Y khoa Pittsburgh (Mỹ), nhận xét.

Hai trong số 5 con khỉ lùn marmoset phát quang do hai nhà khoa học Nhật Bản tạo ra. Ảnh: Nature.

Hideyuki Okano cho biết, ông muốn sử dụng khỉ phát quang để tìm hiểu bệnh Parkinson (liệt rung) và xơ cột bên teo cơ (ALS). Đây là hai bệnh thần kinh mà y học hiện đại chưa tìm ra cách điều trị hiệu quả. Ngoài ra, những con khỉ này còn có thể giúp giới khoa học tìm ra cách đối phó với nhiều bệnh khác. Okano chọn khỉ lùn marmoset để cấy gene vì chúng sinh sản rất nhanh. Lũ khỉ sẽ truyền gene tạo protein sang con cháu của chúng.

Trong nhiều năm qua các nhà khoa học đã tìm cách gây biến đổi gene của nhiều sinh vật sống để chúng có thể phát quang. Chuột là loài có thể truyền đột biến gene cho các thế hệ sau. Vì thế chúng luôn được sử dụng làm vật thí nghiệm trong những nghiên cứu về bệnh của người. Tuy nhiên, việc sử dụng chuột gặp nhiều hạn chế. Chẳng hạn, khi nghiên cứu bệnh Alzheimer (mất trí nhớ), các nhà khoa học không thể chụp cắt lớp não chuột ở độ phân giải cao vì chúng quá bé.

"Do động vật linh trưởng có quan hệ gần gũi với con người so với chuột, việc tạo ra những con khỉ marmoset phát quang sẽ giúp chúng ta có một loại động vật mới để làm thí nghiệm", tiến sĩ Kieran Breen, giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển thuộc Hiệp hội bệnh Parkinson của Anh, phát biểu.

Protein phát quang được phân lập từ Aequorea victoria - loài sứa phát ra màu xanh lục khi tiếp xúc với tia cực tím. Giới khoa học hy vọng loại protein này sẽ làm nên một cuộc cách mạng trong lĩnh vực sinh học nói chung và công nghệ di truyền nói riêng. Những nhà khoa học tìm ra nó đã được trao giải Nobel hóa học vào năm ngoái