Bom nhiệt hạch, vũ khí tối thượng?

Bom H, hay bom khinh khí, bom nhiệt hạch đều chỉ loại vũ khí sử dụng phản ứng nhiệt hạch để giải phóng năng lượng. Khác với bom nguyên tử (bom A) là sử dụng phản ứng phân hạch dây chuyển của đồng vị Uranium, bom H sử dụng phản ứng  tổng hợp hai hạt nhân nhẹ (hydro) thành một hạt nhân nặng hơn (heli). 

Do các hạt nhân hydro mang điện dương và trái dấu nên sẽ đẩy nhau do vậy cần một quả bom nguyên tử làm kíp nổ tạo ra nhiệt lượng đủ lớn khiến các hạt nhân này di chuyển hỗn loạn làm tăng xác xuất va chạm vào nhau để phản ứng nhiệt hạch diễn ra.

Thiết kế cơ bản của hai loại bom nguyên tử.Ảnh: wikipedia

Trong thiên nhiên, mặt trời là nơi thường xuyên tồn tại phản ứng nhiệt hạch. Do hyrdo nhẹ hơn Uranium nên tính theo đơn vị đầu đạn sức công phá của bom H mạnh gấp nhiều lần bom A.

Trong thập niên 50 Mỹ đã phát triển bom H và cho nổ quả bom đầu tiên tại  đảo Bikini, thuộc quần đảo Marshall ở Thái Bình Dương, vào ngày 1-3-1954. Đám mây hình nấm của nó có đường kính 7km xuất hiện trên bầu trời. Vụ nổ có sức công phá 15 Meagton (15 triệu tấn thuốc nổ TNT)để lại một hố sâu 75 m và có đường kính 2.000m.

Phản ứng tổng hợp 2 hạt nhân đồng vị của hydro (deuterium và tritium) thành heli . Ảnh: wiki

Vùng bị Tsar Bomba phá hoại hoàn toàn (ví dụ – phạm vi lớn hơn bản độ Paris): Vòng đỏ = Bị phá hủy hoàn toàn (bán kính 35 km), vòng vàng = quả cầu lửa (bán kính 3,5 km).Ảnh: wikipedia

Tuy nhiên quả bom khinh khí lớn nhất từng được chế tạo thuộc về quả bom Tsar Bomba (bom Sa Hoàng) do Liên Xô chế tạo dưới thời cố lãnh tụ Khrushchev. 

Qủa bom nặng tới 27 tấn và dài 8 mét đã được một chiếc Tu-95 ném xuống đảo  đảo Novaya Zemlya tại Biển Arctic vào 11h32 ngày 30-10-1961. Hoa Kỳ ước tính sức công phá của nó tương đương 57 Megaton (57 triệu tấn thuốc nổ TNT). Cột khói hình nấm do vụ nổ tạo ra cao tới 64 km và rộng 40 km, người ta ước tính có thê đo được rung động địa chấn từ vụ nổ tại bất kỳ nơi đâu trên trái đất.

Một vỏ bom kiểu Tsar Bomba được trưng bày tại Sarov

Không phải bất cứ quốc gia nào sở hữu vũ khí hạt nhân đều có bom khinh khí, trong số 9 nước được cho là sở hữu vũ khí hạt nhân, trừ 5 cường quốc Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc thì chỉ có Israel là được cho rằng đã sở hữu được loại vũ khí này.

Nếu vụ thử của Triều Tiên được xác nhận là thành công thì quốc gia này đã bước vào hàng ngũ có tiềm lực quân sự hàng đầu thế giới khi sở hữu một vũ khí răn đe tối thượng.