Cuộc chiến mới trên chính trường Brazil

Thứ Sáu, 01/05/2020, 18:41
Khi cuộc chiến với COVID-19 còn chưa kịp nguội thì chính trường Brazil lại tiếp tục bị rung chuyển bởi những cáo buộc nghiêm trọng nhắm thẳng vào Tổng thống Jair Bolsonaro. Ông Celso de Mello, Thẩm phán Toà tối cao Brazil, đã lên tiếng một cách gay gắt trong lời tuyên bố công khai đưa ra vào ngày 27/4: "Kể cả Tổng thống của đất nước cũng sẽ phải tuân theo luật pháp như bất kì công dân nào, và không một ai có quyền vi phạm Hiến pháp".


Liền ngay sau đó, Tổng thống Jair Bolsonaro tiếp tục phải lĩnh cú đòn thứ hai khi Thẩm phán Celso de Mello yêu cầu chính phủ phải nộp lại kết quả hai lần xét nghiệm COVID-19 của tổng thống. Theo báo giới Brazil, ông Bolsonaro đã được xét nghiệm COVID-19 hai lần trong hai tháng qua, nhưng liên tục từ chối tiết lộ tình trạng sức khoẻ của mình. Sở dĩ những tin tức này khiến cả Brazil rúng động đến sụt cả giá cổ phiếu là vì Tổng thống Jair Bolsonaro bị cáo buộc đã can thiệp vào các cuộc điều tra của đặc vụ liên bang Brazil.

Tổng thống Bolsonaro và cựu Bộ trưởng Tư pháp Sergio Moro lúc quan hệ còn "mặn nồng".

Người lên tiếng tố giác ông là một người bạn cũ từng góp phần đưa tổng thống lên đến đỉnh cao sự nghiệp, đồng thời cũng là một thẩm phán được Brazil vô cùng kính trọng nhờ hàng loạt nỗ lực chống tham nhũng trong nhiều năm liền: cựu Bộ trưởng Tư pháp Sergio Moro. Nếu những lời cáo buộc của ông Sergio Moro là chính xác thì đây sẽ là lần thứ tư ông đưa một vị tổng thống vào tù, sau chiến dịch chống tham nhũng "Rửa Xe" cực kì nổi tiếng do ông dẫn đầu vào năm 2015.

Ông Sergio sinh năm 1972 tại Maringa và được nuôi dạy trong một gia đình trí thức, cha ông là giáo sư một địa lý tại trường Đại học bang Maringa. Năm 1995, chàng thanh niên Sergio tốt nghiệp Đại học Luật Maringa. Sergio trở thành giảng viên đại học kiêm thẩm phán vào năm 1996 khi mới tròn 24 tuổi.

Mốc son chói lọi trong sự nghiệp của Sergio là vụ án kéo dài bốn năm tại Ngân hàng Banestado, Brazil, khi ông góp phần đưa 200 bị cáo ra toà với các tội danh trốn thuế và rửa tiền…

Sự nghiệp của ngài cựu bộ trưởng lại cực kì nổi bật và được toàn dân Brazil biết đến, đặc biệt là sau thành công vang dội của chiến dịch chống tham nhũng "Rửa Xe". Lúc đầu, chiến dịch "Rửa Xe" thậm chí còn không được đặt tên vì đó chỉ là một vụ án rửa tiền đơn giản, nhưng dưới sự điều tra của ông Sergio, một vụ án tưởng như nhỏ lẻ đã trở thành một chuyên án khổng lồ, điều tra hàng loạt các vụ hối lộ và tham nhũng, biển thủ công quỹ của các quan chức "đỡ đầu" và cả các lãnh đạo của tập đoàn dầu mỏ Petrobras.

Xuyên suốt chuyên án, đã có hàng nghìn lệnh khám xét và bắt giữ được đưa ra, 11 quốc gia bị cho là có liên quan, và cho đến năm 2017 thì 120 bản án được tiến hành để đưa 175 bị cáo vào tù, trong đó có 3 đời Tổng thống Brazil khác nhau. Chuyên án cũng giúp Brazil thu hồi lại được 912 triệu USD công quỹ bị tổn thất và đưa sự nghiệp của ông Sergio lên một tầm cao mới, biến ông trở thành gương mặt của phong trào chống tham nhũng, thứ "quốc nạn" lũng đoạn quốc gia này.

Chính chuyên án này cũng góp phần đưa Tổng thống lâm thời là ông Jair Bolsonaro lên ghế, và ngay sau khi thắng cử, ông Bolsonaro đã đích thân gặp mặt ông Sergio Moro để mời người hùng lên làm Bộ trưởng Tư pháp Brazil.

Tuy nhiên chỉ vài năm sau, Sergio Moro đã từ chức ngay sau khi lên tiếng tố giác Tổng thống sử dụng quyền lực chính trị để can thiệp vào nhiều cuộc điều tra khác nhau, đầu tiên là bằng cách sa thải Cảnh sát trưởng Liên bang. Điều đáng chú ý ở đây là những cuộc điều tra kể trên đều nhắm vào cáo buộc gieo rắc tin giả của con trai cả và các mối quan hệ với mafia Brazil của con trai thứ tổng thống; còn vị Cảnh sát trưởng Liên bang mới được bổ nhiệm lại là một người bạn của con trai Tổng thống Bolsonaro, người được đồn đại là dễ tính tới mức luôn sẵn sàng "phím" trước mọi thông tin về các cuộc điều tra cho ông Bolsonaro.

Cựu bộ trưởng - người bị đồn đại là luôn ấp ủ tham vọng lên làm Tổng thống Brazil - đã tiếp tục lên tiếng chỉ trích cấp trên cũ của mình trên mặt báo: "Khi tôi nhắc với tổng thống rằng ông ấy đang can thiệp vào các cuộc điều tra bằng quyền lực chính trị thì ông chỉ gật đầu, thừa nhận rằng ông ấy cũng biết thế". Vị tổng thống cánh hữu và các con trai phủ nhận những cáo buộc chống lại họ, và nhanh chóng yêu cầu điều tra ông Moro với các tội danh bao gồm bôi nhọ và vu oan cho người khác.

Cho tới lúc này, các đảng phái đối thủ của ông Bolsonaro, những người đã liên tục lên án Tổng thống lâm thời vì phá hoại thiên nhiên, nghệ thuật và cả…nền dân chủ của Brazil, hy vọng cuộc điều tra này có thể giúp bãi chức ông Bolsonaro. 

Một cuộc thăm dò toàn quốc ở Brazil vào sáng 27/4 cho thấy 50% người dân Brazil mong muốn ông Bolsonaro từ chức, tăng 37% so với tháng trước đó, và 38% người tham gia cuộc thăm dò cho biết họ sẽ không bao giờ tin tưởng vị tổng thống này nữa. Tuy nhiên, 33% người được hỏi vẫn ủng hộ Tổng thống, con số này cho thấy việc bãi chức ông Bolsonaro là bất khả thi, ít nhất là trong tương lai gần.

Hiện chưa rõ cuộc chiến mới này sẽ kết cục ra sao. Bởi Tổng thống Bolsonaro hiện vẫn chưa lên tiếng thêm về cuộc điều tra của Toà án tối cao Brazil nhắm vào mình. Thay vào đó, vị tổng thống nổi tiếng mê súng này vẫn bình thản… đi tập bắn ở một trường bắn ngoại ô.

Song Thi
.
.
.