Thiếu tướng Hoàng Mai - người làm báo chân chính

Thiếu tướng Hoàng Mai, người từng đảm nhiệm Thư ký tòa soạn Báo Rèn Luyện thập kỷ 50 của thế kỷ trước (tiền thân của Báo CAND), phụ trách Báo CAND trong nhiều năm sau này, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục XDLL CAND.

Tin ông mất ở Hà Nội khiến nhiều thế hệ làm Báo CAND các thời kỳ lòng bàng hoàng, thương tiếc!

Vẫn biết ông bị bệnh hiểm nghèo đã nhiều năm, lại thuộc lớp tuổi cao, hoạt động thời kỳ trước cách mạng tháng Tám năm 1945, ấy là mệnh trời do tuổi tác, vậy mà sao chúng tôi - những người làm báo thuộc thế hệ hậu sinh vẫn cảm thấy đột ngột!

Đồng chí Hoàng Mai (người thứ 3 từ trái sang -hàng trên) với lớp cộng tác viên của Báo CAND năm 1983 tại Hà Nội.

Phải chăng, càng tiếp xúc câu chữ của nghề báo vinh quang và đầy khắc nghiệt, lớp hậu sinh mới thấm được những gian lao, hy sinh, tự đốt cháy mình của thế hệ những người làm báo đầu tiên lực lượng Công an trong cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ mà ông là một minh chứng hùng hồn.

Ông từng trải qua nhiều cương vị công tác, nhưng có thể nói, đối với những người làm báo trong lực lượng CAND, ông đã để lại những dấu ấn thật đặc biệt. Bức thư mà Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi cho riêng chủ bút Hoàng Mai, Báo Bạn Dân năm 1948 đã trở thành một tài sản tinh thần vô giá của lực lượng CAND Việt Nam.

Năm 1948, giữa núi rừng Việt Bắc, đồng chí Hoàng Mai, lúc đó là Giám đốc Công an Khu 12 kiêm chủ bút của tờ Bạn Dân, thể hiện niềm kính yêu thiêng liêng của mình đối với Bác Hồ vĩ đại, ông đã mạnh dạn gửi tặng Người tờ nội san Bạn Dân số Tết.

Ông kể lại cùng chúng tôi rằng, thời gian đó, Bác Hồ đang bận trăm công nghìn việc, vậy mà ngày 11/3/1948 ấy, Bác đã dành thời gian gửi riêng cho Hoàng Mai một bức thư; ông đọc thư Người lâng lâng niềm xúc động khôn tả.

Còn kỷ niệm nào thiêng liêng hơn khi đích thân vị Chủ tịch nước trong hoàn cảnh bộn bề chỉ đạo cuộc kháng chiến chống Pháp đầy khó khăn, thử thách đã dừng lại để viết một bức thư gửi cho một cán bộ Công an cấp khu với những dòng chữ thân tình và giản dị:

"Bác đã nhận được thư và báo cháu gửi tặng Bác. Bác thấy có sự cố gắng, đáng hoan nghênh. Nhưng báo theo cháu nói, từ 24 đến 32 trang thì dài quá. Cần làm ngắn lại và viết những vấn đề thật thiết thực, mọi người đọc đều có thể hiểu và làm được. Như thế mới có tác dụng giúp đẩy mạnh công tác, đẩy mạnh thi đua.

Trên báo, cần thường xuyên làm cho anh chị em Công an nhận rõ Công an của ta là Công an nhân dân, vì dân mà phục vụ và dựa vào nhân dân mà làm việc. Nhân dân ta có hàng chục triệu người, có hàng mấy chục triệu tai mắt, tay, chân. Nếu biết dựa vào nhân dân thì việc gì cũng xong. Trên tờ báo phải luôn luôn nhắc nhở anh em rèn luyện tư cách đạo đức...".

Trong bức thư này, lần đầu tiên Bác Hồ đã nêu 6 lời dạy của Người về tư cách người Công an cách mạng. Bức thư ấy của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi riêng cho đồng chí Hoàng Mai được anh em trong đơn vị chuyền tay nhau đọc, đã nhanh chóng được phổ biến trên Báo Bạn Dân và Báo Rèn Luyện của Nha Công an Trung ương, được chuyển về các khu, tỉnh và ngay tức khắc trở thành phong trào học tập đạo đức sâu rộng trong Công an toàn quốc, trở thành định hướng xây dựng lực lượng Công an hôm qua và ngày mai.

Một lần đến thăm bác Hoàng Mai đang điều trị tại nhà riêng ở khu tập thể Hoàng Cầu, Hà Nội, chúng tôi có hỏi rằng, năm 1948 ấy, ông đã viết thư cho Bác Hồ như thế nào để dù bận trăm công nghìn việc, Bác đã lưu tâm viết thư trả lời? Ông Hoàng Mai chỉ cười, mắt nhìn con cháu chúng tôi đầy tin cậy, muốn nói nhiều, nhưng căn bệnh hiểm nghèo khiến ông diễn đạt thật khó khăn.

Những người làm Báo CAND trải qua các thời kỳ luôn cảm nhận được ở ông sự chỉ đạo chân tình, sắc bén trong nghiệp vụ, một lối sống liêm khiết, một đạo đức làm báo trung thực, trước mọi khó khăn, thử thách đều giữ mình trong sạch. Ông nói với chúng tôi: "Lòng mình trong sạch mới giữ được ngòi bút trong sáng"