Giúp dân đoạn tuyệt "nàng tiên nâu"

Lý Diếu Mìn, người Hà Nhì ở bản Tỷ Phùng, xã Ma Ly Chải (huyện Phong Thổ, Lai Châu) từng có thâm niên hơn 10 năm chung sống với thuốc phiện. Trước khi được cán bộ Đồn Biên phòng 289, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đón về chữa bệnh nghiện ngay tại đồn, Mìn gầy như một cây củi khô, suốt ngày chỉ nằm dài. Nhưng chỉ sau 3 ngày điều trị cắt cơn, được cán bộ hướng dẫn tham gia vào các hoạt động văn nghệ, lao động sản xuất ngay tại nhà văn hóa của Đồn biên phòng, Mìn đã lột xác trở thành một con người khác: nhanh nhẹn, hoạt bát.

Ở Đồn biên phòng, không có hàng rào dây thép, không có lực lượng bảo vệ nhưng tuyệt nhiên không có người nghiện nào bỏ trốn. Cũng chỉ trong một thời gian ngắn, Lý Diếu Mìn và những người nghiện cùng bản đã được trở về nhà, thường xuyên được cán bộ Bộ đội biên phòng Đồn 289 thăm nom, nhắc nhở. 

Theo số liệu thống kê của các lực lượng chức năng, năm 2007 cả 21 xã biên giới  thuộc 3 huyện Phong Thổ, Sìn Hồ và Mường Tè của Lai Châu đều có người nghiện ma túy, với số người nghiện lên tới 910 người. Đến tháng 5/2010, còn 628 người, chiếm 0,98% dân số khu vực biên giới, trong đó số người nghiện thuốc phiện chiếm 90,4%, số người nghiện heroin là 60 người chiếm 9,6%.

Đây cũng là điều khiến các cán bộ biên phòng bám trụ ở những vùng này trăn trở nhất. Đói nghèo, lạc hậu sẽ không từ bỏ người dân vùng cao khi họ chưa thể thoát khỏi. Từ thực tế này, Đại tá Trần Hữu Phúc, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Lai Châu đã đề xuất với UBND tỉnh, phối hợp với Sở LĐ-TB&XH tổ chức cai nghiện tập trung cho người nghiện tại khu vực biên giới. Bắt tay vào thực hiện từ tháng 4/2008, đợt cai nghiện đầu tiên được thí điểm cho 14 người nghiện tại Đồn Biên phòng Pa Ủ. Sau thời gian điều trị cắt cơn bằng thuốc CEDEMEX, 14 người đã trở về với gia đình khỏe mạnh. Qua theo dõi sát sao của cán bộ biên phòng Pa Ủ, đến nay đã có 11 người đoạn tuyệt hoàn toàn với ma túy, yên tâm sản xuất, cùng gia đình thoát nghèo.

Mô hình cai nghiện được Phòng Phòng chống tội ma túy Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng Lai Châu tưởng như đơn giản, mà lại khoa học, mang lại hiệu quả thiết thực. Từ những chiến sĩ biên phòng vốn đã được bà con quen mặt, nhớ tên nay kiêm nhiệm luôn vai trò của người thầy thuốc, điều trị cắt cơn bằng thuốc CEDEMEX. Các cán bộ cần mẫn cho người nghiện uống thuốc theo đúng qui trình và phác đồ điều trị của Sở Y tế. Địa điểm cai nghiện là nhà văn hóa của đồn biên phòng đã tạo cho người nghiện cảm giác thân thuộc, như vẫn đang ở nhà, ở bản. Thời gian một đợt cai tập trung chỉ có 15 ngày, người nghiện vừa được cắt cơn, kết hợp với thể dục dưỡng sinh, lao động tại chỗ rồi trở về gia đình, cùng với sự giám sát, nhắc nhở thường xuyên của cán bộ biên phòng.

Theo Đại tá Trần Hữu Phúc, sau khi triển khai thí điểm thành công, năm 2009, Bộ đội biên phòng tỉnh đã mở rộng mô hình cai nghiện này ở 10 bản, với số lượng lên tới 121 người tại các xã Sin Sủi Hồ, Nạm Xe, Ma Ly Chải ở Mường Tè và Phong Thổ. Kết thúc đợt cai nghiện, chỉ có 34 người tái nghiện, 87 người từ bỏ được bàn đèn thuốc phiện.

Đại tá Phúc cũng phấn khởi cho biết hiện nay khu vực biên giới Lai Châu đã có 6 xã không có người nghiện ma túy, đó là xã Mù Cả, Thu Lũm (Mường Tè), Sì Lở Lầu, Ma Ly Chải, Nậm Xe, Ma Ly Pho (Phong Thổ). Dự kiến đến năm 2015, Bộ đội biên phòng tỉnh phấn đấu có 100% xã biên giới không có người nghiện ma túy.