Bán đấu giá khẩu súng lục được danh họa Van Gogh dùng tự sát

• VCCA triển lãm số "Ấn tượng phản chiếu: Van Gogh và tác phẩm"
• Giả thuyết mới về cái chết bí ẩn của danh họa Van Gogh
• Ai đã sát hại danh họa Vincent Van Gogh?
• Danh hoạ Hà Lan Vincent Van Gogh: Nỗi buồn vĩnh cửu

Một số người miêu tả đây là vũ khí mang “tính nghệ thuật” nhất thế giới, khẩu súng lục ổ xoay cỡ nòng 7mm sẽ được Auction Art bán đấu giá vào ngày 19-6. Khẩu súng ngắn được phát hiện vào những năm 1960 trên cánh đồng lúa mì ở làng Auver sur Oise, địa điểm Van Gogh tì súng vào ngực tự sát vào năm 1890. Ông chết 2 ngày sau đó.

Trong tác phẩm “Van Gogh - Cuộc đời”, hai nhà văn Mỹ Steven Naifeh và Gregory White Smith đã tiết lộ một giả thuyết gây choáng váng: Một học sinh nam 16 tuổi, có tên là René Secrétan đã bắn chết Van Gogh! Dù cố ý hay vô tình, giả thuyết đó đều gây tranh cãi. Các tác giả nêu ra quan điểm của họ: danh họa Van Gogh đã "chào đón thần chết" sau 2 ngày, Secrétan thoát tội vì người ta nghĩ đó là một vụ tự sát.

Trong cuốn sách “Van Gogh - Cuộc đời” dày 960 trang, Naifeh và Smith viết: một hành động có ảnh hưởng sâu rộng và ai ai cũng biết đến, nhưng ngạc nhiên thay chẳng mấy ai biết về biến cố dẫn đến sự ra đi của Van Gogh ở tuổi 37. Ông ấy đã chết sau 2 ngày vật vã chịu những cơn đau từ vết thương vì bị bắn vào ngày 27-7-1890, ở đâu đó thuộc Auvers-sur-Oise”.

Khẩu súng lục ổ xoay được danh họa Vincent van Gogh dùng tự sát. Ảnh: AP

Naifeh và Smith đã tiến hành điều tra dựa vào cuộc phỏng vấn Secrétan năm 1957 mà ít ai biết đến, không lâu trước khi "nghi can" này qua đời. Theo cuộc phỏng vấn đó, Secrétan kể lại rằng anh ta có một khẩu súng lục thường dùng để bắn sóc. Anh ta và anh trai Gaston quen biết Van Gogh và không ít lần trêu chọc họa sĩ này.

Naifeh và Smith tập trung vào tính chất của vết thương để đi đến kết luận: khẩu súng đã nhả đạn "nhắm vào cơ thể ai đó từ một khoảng khá xa", với viên đạn đi vào cơ thể "từ một góc xiên, bất thường". Bằng chứng này do các bác sĩ điều trị cho Van Gogh gồm Paul Gachet (bạn của danh họa Van Gogh) và Jean Mazery cung cấp.

Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam (Hà Lan) đã tham gia cuộc tranh luận bằng một bài viết được tạp chí Burlington phát hành vào tháng 7 vừa qua. Louis van Tiborgh và Teio Meedendorp, hai chuyên gia công tác tại tạp chí Burlington đã có đánh giá chi tiết về cuốn tiểu sử “Van Gogh - Cuộc đời”, họ khẳng định Van Gogh chết do tự tử.

Van Tiborgh và Meedendorp trích tư liệu mới nhất trong một cuốn sách xuất bản năm ngoái của tác giả Alain Rohan. Bác sĩ Gachet nhớ lại: vết thương có màu nâu và có vết bầm tím. Vết thương bầm tím hình nhẫn do tác dụng lực của viên đạn, nhưng một vết thương như vậy có thể sinh ra do bị bỏng thuốc súng. Có không ít bằng chứng cho biết Van Gogh giấu súng sau lớp áo sơ mi, sát ngực. Điều này gần như chắc chắn Van Gogh tự kết liễu đời mình.

Bài viết đăng trên tạp chí Burlington tập trung vào những tuần cuối đời của Van Gogh, nhằm chống lại một giả thuyết khó có thể công nhận: Van Gogh thật sự chán nản do mất nguồn hỗ trợ tài chính từ anh trai Theo. Van Tilborgh và Meedendorp tin chắc Van Gogh ngày càng tuyệt vọng vì anh trai Theo "dồn Van Gogh" vào bước đường cùng của cuộc sống. Theo đã có mâu thuẫn lớn với ông chủ của mình, nhà sưu tập hội họa Boussod Valadon, anh trai của Van Gogh sau khi nghỉ việc đã quyết định làm ăn riêng. Theo mở phòng tranh, nhưng phớt lờ và tỏ thái độ lạnh nhạt với những ý kiến đóng góp từ em trai, do đó Van Gogh cảm thấy ngày càng cô đơn, buồn tủi.

Trong kiệt tác hội họa cuối cùng của mình mang tên “Cánh đồng lúa mì với những con bò” được sáng tác vào ngày 10-7-1890, hơn hai tuần trước khi về thế giới bên kia, Van Gogh đã đau đớn tự bạch: "Hỡi những cánh đồng lúa mì trải dài bao la bát ngát dưới bầu trời đầy mây gió, tôi đã vẽ để gắng bộc bạch nỗi buồn và sự cô đơn cùng cực". Rồi Van Gogh cầm súng lên… Mây, gió và những bông lúa mì rũ xuống tiễn biệt danh họa tài hoa mà bạc mệnh…

Khẩu súng ổ xoay được bán đấu giá ở Paris từng tham gia một triển lãm mỹ thuật tại Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam vào năm 2016.