Chính thức thu hồi giải thưởng với tập thơ 'Sẹo độc lập'
- Xung quanh nghi án nhà thơ Phan Huyền Thư đạo thơ
- Dừng phát hành ‘Sẹo độc lập’ của Phan Huyền Thư
- Nhà thơ Phan Huyền Thư gửi thư xin lỗi lần hai, mong khép lại tranh cãi4
 |
| Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên, Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội thẳng thắn nhận trách nhiệm trong vụ việc trao giải cho “Sẹo độc lập”. |
Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cho biết: Tập thơ “Sẹo độc lập” được trao giải vì: Cuốn sách được xuất bản, lưu hành một cách hợp pháp, đáp ứng đúng các tiêu chí của quy chế xét giải. Cho đến khi được trao giải thưởng, tập thơ này không bị phê phán gì về mặt nội dung, tư tưởng, cũng như tư cách của tác giả. Tập thơ được đánh giá cao về nội dung và nghệ thuật. Trong quá trình xét giải và trao giải Hội đồng xét giải không hề nhận được một thông tin, phản hồi nào cho biết Phan Huyền Thư có “đạo thơ”.
Ngay sau lễ trao giải, tập thơ “Sẹo độc lập” đã bị tố cáo là “đạo thơ”. Đầu tiên là về bài “Có lẽ đã chết vẫn tốt hơn” bị nghi đạo câu thơ “Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển” của nhà thơ hải ngoại Du Tử Lê. Tiếp đến là bài thơ “Bạch lộ” bị coi là đạo hoàn toàn theo bài “Buổi sáng” in trong tập Đếm cát (2003) của nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan.
Ngay sau đó nhà thơ Phan Huyền Thư đã có giải trình gửi Hội NVHN và một phần giải trình đó đã được đăng trên báo Tuổi Trẻ (20/10/2015). Kèm theo giải trình, nhà thơ Phan Huyền Thư cũng đã gửi tới Hội qua đường Email bản thảo vi tính bài thơ “Bạch lộ” với bản gốc ban đầu mang tên “Độc ẩm với bình minh” được chị viết vào năm 1996 và bản sửa lần thứ hai mang tên “Độc ẩm cuối thu”. Tác giả cho biết đã gửi bài này cùng nhiều bài thơ khác dưới dạng văn bản giấy cho một nhà thơ ở Mỹ để họ có thể dùng trên các tạp chí văn học ở hải ngoại. Căn cứ vào đó, Chủ tịch Hội NVHN đã tiếp tục khẳng định trách nhiệm của Hội: “Hội NVHN vẫn khẳng định là sẽ xử lý nghiêm túc, thẳng thắn việc này khi đã có chứng cứ đầy đủ, khách quan. Chúng tôi sẽ thông tin kịp thời, nhanh chóng mọi diễn biến của vụ việc cho báo chí và công luận.”
Đối với bản thảo vi tính, Hội thấy khó có thể kiểm tra ngay (vì liên quan đến kỹ thuật tin học) để khẳng định được chính xác thời điểm ra đời bài thơ gốc của bài “Bạch lộ”, nếu đúng có như tác giả cho biết. Đối với các bản thảo giấy gửi ra nước ngoài, Hội đã một mặt liên hệ với nhà thơ ở hải ngoại để nhờ xác minh việc này, mặt khác dùng công cụ tìm kiếm trên Internet. Kết quả cho thấy nhà thơ Phan Huyền Thư gửi thơ ra hải ngoại vào những năm từ 1996 trở đi như chị nói là đúng. Nhưng bài thơ “Độc ẩm với bình minh” không thấy được in ở Hợp Lưu và Tạp chí Thơ, nghĩa là vẫn chưa giải trình được điều chị nói trong sự đối chiếu với bài thơ “Buổi sáng” để kết luận có “đạo thơ” hay không.
Trong khi việc tìm hiểu, điều tra đang diễn ra thì vụ việc “Nghi vấn đạo thơ” của Phan Huyền Thư đối với Phan Ngọc Thường Đoan càng trở nên căng thẳng. Đại đa số ý kiến nghiêng về khẳng định Phan Huyền Thư đã mắc tội “đạo thơ”. Tình hình này gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Hội NVHN và giải thưởng hàng năm của Hội.
Hội NVHN nhận thấy cần thiết phải sớm có biện pháp đối với giải thưởng đã trao cho tập thơ “’Sẹo độc lập” cho dù kết luận chính thức về việc “đạo thơ” của Phan Huyền Thư còn cần phải có thời gian tìm kiếm bằng chứng để khẳng định hoặc phủ định. Hội xác định khi tác phẩm do mình trao mà gây tác dụng xấu, bị phản ứng mạnh mẽ, thì cần thiết phải thu hồi giải thưởng để xem xét, đánh giá lại. Trong trao đổi với nhà thơ Phan Huyền Thư, Hội cũng vừa tôn trọng quyền của chị đưa ra những chứng lý của mình, lại vừa động viên chị dũng cảm nói ra sự thật nếu mình có sai lầm.
Ngày 19/10, Phan Huyền Thư đã có thư gửi Hội NVHN xin lỗi và xin trả lại giải thưởng đã nhận. Chị cũng xin lỗi nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan, độc giả, báo chí và gia đình mình.
Ngày 20/10/2015 BCH Hội NVHN đã họp đánh giá tình hình vụ “nghi vấn đạo thơ” Phan Huyền Thư – Phan Ngọc Thường Đoan và quyết nghị thu hồi giải thưởng 2015 đối với tập thơ “Sẹo độc lập” của nhà thơ Phan Huyền Thư.
Ngày 21/10/2015, quyết định thu hồi giải thưởng đã được Chủ tịch HNVHN ký và trao cho nhà thơ Phan Huyền Thư. Chị đã tiếp nhận và trao lại cho Hội NVHN giải thưởng gồm quyết định, bằng và tiền.
Ngày 22/10/2015 nhà thơ Phan Huyền Thư đã có bức thư thứ hai xin lỗi tiếp nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan với sự thừa nhận bài “Bạch lộ” viết sau bài “Buổi sáng”. Nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan đã chấp nhận lời xin lỗi này.
Việc Hội NVHN thu hồi giải thưởng 2015 đối với tập thơ “Sẹo độc lập” của Phan Huyền Thư không hề ảnh hưởng gì đến các tác phẩm thuộc các bộ môn khác (văn xuôi, phê bình, dịch thuật) và các hạng mục khác (thành tựu, tác giả trẻ) đã được nhận thưởng. HNVHN cũng không xét bổ sung giải thưởng thơ thay cho SĐL.
Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên thẳng thắng thừa nhận: Chúng tôi nghiêm khắc nhận lỗi trước các hội viên và độc giả. Chúng tôi xin lỗi nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan vì không chủ ý nhưng đã gây cho chị sự phiền toái, bức xúc nặng nề, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của chị. Chúng tôi cũng cám ơn chị đã tiếp nhận lời xin lỗi thứ hai của Phan Huyền Thư để vụ việc đi vào chiều hướng tích cực hơn. Đây cũng là bài học cho Hội NVHN rút kinh nghiệm sâu sắc để những kỳ giải thưởng sau cẩn trọng hơn, chính xác hơn, nhằm tiếp tục phát huy uy tín và giá trị của giải thưởng HNVHN đã được văn giới và công chúng đánh giá cao.
| Thư xin lỗi của Phan Huyền Thư: “Tôi là Phan Huyền Thư, tác giả vừa chính thức được nhận Giải thưởng của Hội nhà văn Hà Nội 2015 cho tập thơ Sẹo độc lập. Lời xin lỗi đầu tiên tôi xin gửi đến Ban chấp hành HNVHN và Hội đồng xét giải của Hội cũng như toàn thể các hội viên về sự việc đáng tiếc xảy ra quanh tác phẩm này của mình. Và tôi xin tuyên bố: Vì những vướng mắc về bản quyền tác giả cho một bài thơ trong tập thơ được giải, tôi xin trả lại giải thưởng này để tránh những phiền phức dư luận tiêu cực về chất lượng giải thưởng, ảnh hưởng đến Ban chấp hành và các thành viên hội đồng xét giải, đồng thời để bảo vệ uy tín giải thưởng hàng năm của Hội Nhà văn Hà Nội - một giải thưởng đã có truyền thống về danh tiếng văn chương của mình.” |
