Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung đang bị đe dọa?

• Mỹ-Trung bước vào chiến tranh lạnh mới?
• Căng thẳng Mỹ - Trung cản trở nỗ lực giải quyết các vấn đề quốc tế

Reuters dẫn các nguồn thạo tin từ Trung Quốc cho biết, nước này sẽ tuân thủ thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Mỹ và đang nỗ lực hoàn thành cam kết tăng cường mua hàng hóa từ Washington, ngay cả khi các giao dịch bị hạn chế do sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19

Nguồn tin quan chức Bắc Kinh cho biết: “Nếu cả hai bên đang cùng làm việc theo hướng tích cực, hạn ngạch mua hàng không đạt được trong tháng này vẫn có thể được mua bổ sung trong tháng khác. Sau tất cả, đây không phải là một thỏa thuận có thể được hoàn thành bằng một giao dịch đơn lẻ. Những khó khăn do dịch bệnh gây ra cũng cần được xem xét”. 

Những bất đồng liên quan tới đại dịch COVID-19 đang ảnh hưởng trực tiếp đến thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung. Ảnh: Reuters

Trước đó hôm 12/5, trong một nỗ lực đầy tính thiện chí, Trung Quốc đã công bố danh sách mới gồm 79 sản phẩm của Mỹ đủ điều kiện được miễn thuế nhập khẩu. Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết, việc miễn thuế sẽ có hiệu lực từ 19/5 và hết hạn một năm sau đó. Đây là đợt giảm thuế thứ hai của Bắc Kinh với hàng hóa Mỹ.  

Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 12/5 cũng lên tiếng cho rằng thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà Trung Quốc và Mỹ đạt được là “có lợi cho Trung Quốc, cho cả Mỹ và toàn thế giới”.“Hai bên cần thực hiện thỏa thuận thương mại và tuân thủ các nguyên tắc bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Zhao Lijian khẳng định. 

Nhưng, tờ The Straits Times nhận định, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, Trung Quốc khó có thể thực hiện đầy đủ toàn bộ nghĩa vụ đã cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã ký. Điều này cũng dẫn đến sự hoài nghi của Washington về mức độ cam kết của Trung Quốc. Trên thực tế, do COVID-19, chuỗi cung ứng của cả hai nước bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Riêng tháng 4, lượng hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu từ Mỹ giảm 11,1%. 

Hôm 12/5, Trung Quốc đã công bố danh sách mới gồm 79 sản phẩm của Mỹ đủ điều kiện được miễn thuế nhập khẩu. Ảnh: AP

Hơn thế, những nỗ lực đàm phán hiếm hoi giữa hai bên được thực hiện vào thời điểm căng thẳng đang leo thang trở lại trong quan hệ Mỹ - Trung do những bất đồng liên quan đến nguồn gốc COVID-19. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa áp đặt các biện pháp kinh tế mạnh mẽ hơn nhằm chống lại Trung Quốc, sau khi tuyên bố đã có bằng chứng liên quan giữa virus gây bệnh COVID-19 với một phòng thí nghiệm tại Vũ Hán. Tuy nhiên, Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc này. 

Tờ Thời báo Hoàn cầu ngày 11/5 bất ngờ “đổ thêm dầu vào lửa” khi đưa tin, một số cố vấn của Chính phủ Trung Quốc đã gợi ý giới chức nước này nên tính đến phương án hủy bỏ thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã ký với Mỹ và đàm phán một thỏa thuận mới với các điều khoản được cho là có lợi hơn với Bắc Kinh. 

Tổng thống Mỹ ngay lập tức đã có tuyên bố đáp trả nguồn tin này. Tại cuộc họp báo về công tác phòng, chống đại dịch COVID-19 diễn ra cùng ngày, ông Trump khẳng định ông không ủng hộ Mỹ mở lại các cuộc đàm phán với Trung Quốc về thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 mà hai nước đã thống nhất. 

Khi được hỏi liệu Tổng thống Mỹ có ý định đàm phán lại thỏa thuận trên hay không, ông Trump nhấn mạnh: “Tôi không quan tâm. Chúng tôi đã ký một thỏa thuận. Tôi cũng đã nghe nói về điều đó, rằng họ muốn mở lại những cuộc đàm phán thương mại để khiến nó trở thành một thỏa thuận tốt hơn dành cho họ”.

Trong diễn biến mới nhất, ngày 13/5, nhóm 9 Thượng nghị sỹ Mỹ đã đề xuất dự luật cho phép Tổng thống Donald Trump áp đặt trừng phạt với Trung Quốc nếu Bắc Kinh không hợp tác và cung cấp đầy đủ thông tin liên quan tới đợt bùng phát dịch COVID-19. 

Thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung, tưởng như đã bước qua lằn ran đổ vỡ, giờ liệu có thêm một lần nữa bị đe dọa vì đại dịch COVID-19?