Những thách thức mới hậu cuộc đua điều chế vaccine COVID-19

Thứ Năm, 17/12/2020, 19:53

Khi ngày càng có nhiều vaccine COVID-19 tiến đến “vạch đích” khi được cấp phép sử dụng, thì thách thức tiếp theo đặt ra đó là việc sản xuất và cung cấp hàng trăm triệu liều vaccine trong thời gian nhanh nhất có thể.

Vaccine COVID-19 sử dụng công nghệ truyền thống như những loại mà Trung Quốc đang phát triển và các phiên bản tiên tiến hơn như loại mRNA của Pfizer/BioNTech và Moderna có những thách thức khác nhau cần phải vượt qua, tờ SCMP nhận định.

Từ thách thức trong chuỗi cung cấp…

Chuyên gia cho biết các công nghệ được sử dụng trong các loại vaccine bất hoạt và vaccine vector - như công nghệ được phát triển bởi công ty CanSino của Trung Quốc và Oxford/AstraZeneca của Anh - có lợi thế trong ngắn hạn do nguyên liệu thô sẽ không phải là vấn đề, chừng nào các cơ sở sản xuất vẫn còn hoạt động. Ngược lại, các vaccine mRNA tiên tiến gặp phải hạn chế ban đầu về nguồn cung cấp nguyên liệu thô, nhưng có thể dễ dàng sản xuất hàng loạt hơn về lâu dài.

Một tình nguyện viên tham gia tiêm thử nghiệm vaccine COVID-19. (Ảnh: Getty)

Ông Wang Junzhi, đến từ Học viện Kỹ thuật Trung Quốc và cũng là phó trưởng nhóm chuyên gia về phát triển vaccine thuộc Quốc vụ viện đầu tháng 12 cho biết rằng nước này đã lên kế hoạch sản xuất 600 triệu liều vaccine COVID-19 dạng bất hoạt để tung ra thị trường trước cuối năm nay.

Hiện chưa rõ số liệu của ông Wang đưa ra có phải là do các nhà phát triển vaccine của Trung Quốc, bao gồm Sinopharm và Sinovac tăng quy mô hay không, bởi trước đây mỗi hãng chỉ cam kết sản xuất 100 triệu liều vaccine trong khoảng thời gian này.

Hồi đầu tháng 10, Zheng Zhongwei, người đứng đầu lực lượng phát triển vaccine của Trung Quốc cho biết năng lực sản xuất tất cả các loại vaccine COVID-19 của nước này có thể đạt tới 610 triệu liều vào cuối năm 2020.

Về phần mình, chuyên gia vaccine Tao Lina tại Thượng Hải nói rằng chưa có thông tin chính xác về việc vaccine đã được sản xuất từ đầu năm nay, nhưng về mặt lý thuyết, việc tăng cường sản xuất quy mô lớn là hoàn toàn khả thi.

Jerome Kim, Giám đốc điều hành Viện vaccine quốc tế (IVI) nói rằng nguyên liệu thô của các loại vaccine sử dụng công nghệ truyền thống không phải là mối quan ngại vì chúng sử dụng các dòng tế bào phổ biến.

“Adenovirus rất dễ nuôi và chúng ta gần như sẽ không gặp phải những trở ngại trong chuỗi cung cấp như các loại vaccine mRNA cũng như khả năng mở rộng sản xuất các loại vaccine mới này vì chúng ta không có nhiều kinh nghiệm với nó”, ông Kim nói.

Jin Dong-yan, một nhà virus học tại Đại học Hong Kong, cho biết Trung Quốc từ lâu đã tự cung tự cấp cho các loại vaccine bất hoạt hiện có của mình.

“Trung Quốc không gặp vấn đề gì với dây chuyền thiết bị và họ rất linh hoạt. Do việc sản xuất dược phẩm phần lớn do nhà nước kiểm soát, nên chính phủ có thể dễ dàng huy động các lực lượng khác để ưu tiên cho việc sản xuất vaccine ngừa COVID-19”, ông Jin nhận định.

Tới khó khăn trong việc sản xuất hàng loạt

Trung Quốc là một trong những nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới, nhưng hiện vẫn chỉ là một nhà cung cấp nhỏ trên thị trường quốc tế.

Việc tiêm chủng đại trà bắt đầu ở Mỹ và Anh sau khi vaccine của Pfizer/BioNTech được cấp phép sử dụng khẩn cấp vào đầu tháng này. Tuy nhiên, các công ty đã phải điều chỉnh lại quy mô sản xuất từ 100 triệu liều xuống chỉ còn 50 triệu liều.

Phát ngôn viên của Pfizer cho rằng việc cắt giảm này là do các vấn đề của chuỗi cung cấp, trong đó việc mở rộng năng lực sản xuất mất nhiều thời gian hơn dự kiến. Bên cạnh đó, việc sản xuất cũng bị trì hoãn một phần do thời gian cấp phép vaccine muộn hơn dự kiến.

Theo The Financial Times, chính phủ Mỹ đã đề nghị giúp Pfizer trong việc đảm bảo các nguyên liệu thô cũng như dây chuyền thiết bị với hy vọng có thể đặt hàng thêm 100 triệu liều nữa ngoài 100 triệu liều đã đặt hàng hồi tháng 7 vừa qua.

Các nguồn tin được trích dẫn trong báo cáo cho biết trở ngại chính là việc cung cấp các hạt nano lipid (LNPs) - các bong bóng béo cung cấp mã di truyền của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể. Một báo cáo riêng biệt của The Wall Street Journal cho biết Pfizer/BioNTech đã phát hiện ra các vấn đề về chất lượng trong việc cung cấp LNP trước đây.

Shyam Rele, cố vấn chính về các công nghệ khẩn cấp và các biện pháp đối phó y tế tại công ty Mitre ở Mỹ, cho biết việc mở rộng quy mô sản xuất hơn nữa có thể là một thách thức.

“Trong thời gian ngắn hạn, 50 tới 100 triệu liều là mục tiêu có thể đạt được đối với vaccine mRNA. Nhưng việc đạt được một tỷ liều vẫn còn là một thách thức, nhất là khâu hậu cần liên quan đến chuỗi cung ứng, sự ổn định của sản phẩm và số liều được sử dụng để tạo ra sự bảo vệ hiệu quả. Tuy nhiên, nếu vấn đề chuỗi cung ứng có thể được giải quyết, chu trình sản xuất vaccine mRNA sẽ nhanh hơn nhiều vì nó không liên quan đến việc nuôi các tế bào", theo Zoltan Kis, nhà nghiên cứu tại trung tâm sản xuất vaccine tương lai của Đại học Imperial ở London.

“Một chu trình sản xuất dược chất RNA sẽ mất khoảng hai ngày để hoàn thành và cần thêm thời gian để kiểm tra chất lượng, vì thế thời gian để hoàn tất chu trình sản xuất vaccine sẽ tùy thuộc vào cách thức và thời gian của các cuộc kiểm tra chất lượng này”, ông Kis nói. “Tùy thuộc vào quy mô, số lượng dây chuyền sản xuất, loại hình và thời gian kiểm tra chất lượng, việc sản xuất 50 triệu liều vaccine vào cuối năm 2020 và 1,35 tỷ liều vào cuối năm 2021 là hoàn toàn khả thi”.

Hiện tại, Trung Quốc đã tích cực tăng cường dây chuyền sản xuất và sản xuất đã hoạt động mạnh kể từ khi nước này cấp phép sử dụng khẩn cấp cho ba loại vaccine bất hoạt vào tháng 7 và tháng 8 năm nay.

Theo tờ SCMP, chính phủ các nước thường đặt hàng và dự trữ vaccine trước khi được cấp phép để chuẩn bị cho những đợt bùng phát dịch nghiêm trọng. Vì vậy các công ty dược phẩm có thể bắt đầu sản xuất ngay từ khi có đơn đặt hàng.

Về phần mình, Trung Quốc đã tiêm vaccine COVID-19 cho hơn một triệu công dân và đã bắt đầu xuất khẩu vaccine sang Indonesia, Brazil và một số quốc gia ở Trung Đông, mặc dù dữ liệu về hiệu quả của chúng vẫn chưa được công bố.

Hồ Thiên (Thep SCMP)