Nhiều vấn đề “nóng” bên lề Hội nghị An ninh Munich
Về vấn đề tranh chấp lãnh thổ Nga – Nhật, phát biểu trước báo giới sau cuộc hội đàm với người đồng cấp Nhật Bản Taro Kono hôm 16-2 bên lề hội nghị, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố: Moscow không sắp xếp khung thời gian ký kết một hiệp ước hòa bình thời hậu chiến với Tokyo; nhấn mạnh rằng, Nhật Bản cần phải công nhận chủ quyền của Nga đối với quần đảo mà Moscow gọi là Nam Kuril trong khi Tokyo gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc.
Nhật Bản cho đến nay vẫn tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo gồm 4 đảo Etorofu, Kunashiri, Habomai và Shikotan, mà Nga lần lượt gọi là Iturup, Kunashir, Khabomaivà Shicotan. Vấn đề tranh chấp lãnh thổ này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ ngoại giao và thương mại song phương. Gần đây, hai nước đều thể hiện thiện chí giải quyết tranh chấp thông qua thúc đẩy các hoạt động kinh tế chung tại quần đảo trên.
 |
| Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov trong cuộc làm việc với Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, kiêm Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Dương Khiết Trì. Ảnh: news.cn |
Trong khi đó, Ngoại trưởng Nhật Bản Kono cho biết hai bên đã trao đổi chi tiết nhằm tìm kiếm một giải pháp cùng chấp thuận cho vấn đề này. Ông khẳng định các cuộc thương lượng về hiệp ước hòa bình không thể dễ dàng đạt được và hai nước cần tiếp tục kiên trì đàm phán.
Kết thúc hội đàm, người đứng đầu Bộ Ngoại giao hai nước nhất trí tiến hành vòng đàm phán tiếp theo tại Nhật Bản. Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản và Nga sẽ sớm gặp nhau để sắp xếp lịch trình cho cuộc đàm phán mới. Cuộc hội đàm giữa ngoại trưởng Nga và Nhật Bản nói trên diễn ra sau cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Vladimir Putin và Thủ tướng Shinzo Abe tại Moscow hồi tháng 1-2019 bàn về vấn đề tranh chấp biển đảo, song cũng đạt được ít tiến bộ.
Trước đó, hồi tháng 11-2018, lãnh đạo hai nước đã nhất trí xúc tiến các cuộc đàm phán về hiệp ước hòa bình trên cơ sở tuyên bố chung nhất trí đẩy mạnh đàm phán dựa trên tuyên bố chung ký kết năm 1956, theo đó hai đảo nhỏ là Habomai và Shikotan trong nhóm đảo tranh chấp trên sẽ được trao lại cho Nhật Bản sau khi hai nước ký kết một Hiệp ước hòa bình.
Theo giới phân tích, những tuyên bố của Ngoại trưởng Nga được xem như “giội gáo nước lạnh” đối với mong chờ của giới chức Tokyo về việc hai nước sẽ đạt được một hiệp ước hòa bình vào tháng 6 tới khi Tổng thống Vladimir Putin tới Nhật Bản tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm Các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20).
Diễn biến này cũng cho thấy dường như nỗ lực giải quyết bất đồng giữa hai nước liên quan đến vấn đề tranh chấp chủ quyền lãnh thổ kéo dài nhiều thập kỷ qua vẫn chưa có tiến triển. Theo Tuyên bố chung 1956 Liên Xô – Nhật Bản, đảo Habomai và Shikotan theo cách gọi của Nhật (Nga gọi là Khabomai và Shicotan), hai đảo nhỏ trong số bốn đảo thuộc nhóm đảo tranh chấp, sẽ được trao trả cho Nhật Bản sau khi hai bên hoàn tất hiệp ước hòa bình.
Tuy nhiên, hiện nay, hai nước vẫn bất đồng về vấn đề công nhận chủ quyền của hai hòn đảo này. Tokyo cho rằng việc trao trả hai đảo trên đồng nghĩa với việc công nhận chủ quyền của Nhật Bản với nhóm đảo này. Hai hòn đảo trên chỉ chiếm 7% trong tổng số diện tích của nhóm đảo tranh chấp vốn có diện tích 5.000km2 với vùng biển liền kề được đánh giá có nguồn tài nguyên hải sản dồi dào. Trừ đảo Habomai/Khabomai không có người sinh sống, hiện tại, gần 17.000 người Nga cư trú trên ba hòn đảo còn lại.
Về vấn đề Trung Quốc thúc đẩy hợp tác với Nga và Đức, tại cuộc hội đàm diễn ra cùng ngày giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, kiêm Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại Trung ương Đảng Dương Khiết Trì, Nga và Trung Quốc đã nhất trí phối hợp để đảm bảo các lợi ích chung và thúc đẩy hợp tác song phương.
Tại cuộc gặp, ông Dương Khiết Trì cho biết nhờ sự lãnh đạo chiến lược của lãnh đạo hai nước là Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Vladimir Putin, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Nga - Trung đã có những bước phát triển lớn. Lòng tin chính trị giữa hai nước đã được củng cố, kim ngạch thương mại song phương đạt mức cao kỷ lục, và hai bên đã đạt những kết quả hợp tác quan trọng trong các lĩnh vực như kết nối quốc tế và năng lượng.
Ông Dương Khiết Trì nhấn mạnh tất cả các thành quả đó không chỉ vì lợi ích của nhân dân hai nước mà còn có ích cho hòa bình, ổn định, an ninh và sự phát triển trong khu vực và trên thế giới. Về phần mình, Ngoại trưởng Sergei Lavrov cho biết phía Nga coi trọng phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc.
Theo ông, quan hệ song phương đã đạt tiến bộ lớn thông qua các nỗ lực chung, có thể kể đến như các cuộc tiếp xúc thường xuyên giữa lãnh đạo cấp cao hai bên, và một kim ngạch thương mại song phương cao kỷ lục, hơn 100 tỷ USD.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Nga cũng cho biết nước Nga sẽ phối hợp với Trung Quốc chuẩn bị tốt cho các trao đổi giữa lãnh đạo hai bên trong năm 2019, kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao song phương, cũng như hợp tác thiết thực trong nhiều lĩnh vực nhằm thúc đẩy quan hệ song phương hiệu quả hơn nữa.
Cùng ngày, ông Dương Khiết Trì đã có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng nước chủ nhà Đức Heiko Maas và nhất trí tăng cường quan hệ. Ông cho biết Trung Quốc và Đức là đối tác chiến lược về mọi mặt, nhiều thành quả đã đạt được nhờ sự hợp tác đôi bên cùng có lợi.
Trung Quốc cũng đề cao quan hệ với châu Âu và sẽ tiếp tục hỗ trợ tiến trình hội nhập châu Âu, ủng hộ châu Âu đóng vai trò quan trọng trên trường quốc tế. Về phần mình, Ngoại trưởng Heiko Maas cho biết Đức coi trọng việc phát triển quan hệ với Trung Quốc, luôn “mong muốn duy trì quan hệ song phương ở mức cao” đồng thời nhấn mạnh muốn tăng cường hợp tác trên mọi lĩnh vực.
Ông nói trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay, Đức hy vọng Trung Quốc đóng một vai trò quan trọng trong các vấn đề quốc tế và sẵn sàng tăng cường hợp tác và liên lạc chiến lược trong các vấn đề đa phương với Trung Quốc, để cùng nhau đối phó với các thách thức toàn cầu.
