Mỹ - Trung Quốc tiến gần hơn tới chiến tranh thương mại

• Lo ngại bùng nổ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung
• “Đình chiến” thương mại Mỹ – Trung
• Đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc: Thành ý mới thành việc

Hãng Reuters ngày 19-6 đưa tin, trong một động thái tiếp tục gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đe dọa áp mức thuế bổ sung 10% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có tổng giá trị lên đến 200 tỷ USD, đồng thời yêu cầu Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) khẩn trương lên danh sách các mặt hàng sẽ chịu loại thuế này. Ông Trump nhấn mạnh đây là hành vi đáp trả cái mà ông gọi là động thái “không thể chấp nhận” của Bắc Kinh khi tăng thuế đối với hàng hóa Mỹ.

“Sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý, mức thuế bổ sung 10% sẽ được áp dụng nếu Trung Quốc không từ bỏ việc thực thi các chính sách (leo thang căng thẳng thương mại) và tiếp tục áp dụng các loại thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ”, Tổng thống Trump nói.

Trong một bước đi được cho là để hiện thực hóa phát ngôn của ông Trump, người đứng đầu USTR Robert Lighthizer xác nhận văn phòng của ông đang chuẩn bị các thủ tục liên quan đến việc áp thuế mới này, song từ chối tiết lộ khoảng thời gian chính xác danh sách hàng hóa Trung Quốc bị đánh thuế được công bố.

Gần như ngay lập tức, lời đe dọa của Washington đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ phía Bắc Kinh. Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 19-6 ra thông báo lấy làm tiếc trước động thái từ phía Mỹ, đồng thời cảnh báo cứng rắn rằng nếu Washington công bố danh sách hàng hóa bị áp thuế bổ sung, Bắc Kinh sẽ chẳng còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả tương xứng về cả “số lượng” và “mức độ”.

Container hàng hóa đang xếp hàng chờ được di chuyển ở California, Mỹ. Ảnh: Xinhua.

Trong thông báo, cơ quan đại diện thương mại của Trung Quốc cho rằng Mỹ đã không “giữ lời” sau khi hai bên, sau nhiều vòng đàm phán giải quyết tranh chấp thương mại Trung - Mỹ, đã đạt được một số nhận thức chung quan trọng. Bộ này cũng nhấn mạnh, “cuộc chiến thương mại do Mỹ phát động đã vi phạm các quy tắc của thị trường, làm tổn hại lợi ích của người dân, doanh nghiệp Mỹ và Trung Quốc, cũng như của thế giới”.

Washington và Bắc Kinh đang đối mặt với nguy cơ một cuộc chiến tranh thương mại sau khi các cuộc đàm phán song phương không dàn xếp được những bất đồng liên quan đến việc Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng Trung Quốc đang thực hiện các chính sách thương mại không công bằng khiến Mỹ thâm hụt hàng trăm tỷ USD mỗi năm. Washington gần đây nhiều lần phản ứng gay gắt với các chính sách công nghiệp của Trung Quốc và việc nước này hạn chế mở cửa thị trường để ép các công ty Mỹ chuyển giao công nghệ nếu muốn hoạt động tại quốc gia đông dân nhất thế giới.

Đỉnh điểm, vào ngày 15-6, Tổng thống Trump chính thức tuyên bố áp đặt thuế suất 25% với 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ. “Rõ ràng Trung Quốc không có ý định thay đổi các chính sách xâm phạm sở hữu trí tuệ và công nghệ Mỹ, đe dọa các công ty, người lao động và nông dân Mỹ, những người chả hề làm gì sai trái”, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh khi công bố gói áp thuế khổng lồ.

Để đáp trả, Bộ Tài chính Trung Quốc ngay trong ngày 15-6 cũng công bố gói thuế tương tự đối với 50 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Trong đó, tờ SCMP dẫn thông tin từ Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết mức áp thuế bổ sung 25% đối với 34 tỷ USD hàng hóa nhập từ Mỹ, gồm ôtô và các mặt hàng thực phẩm như đậu nành, ngô, gạo, các loại thịt, sữa sẽ bắt đầu có hiệu lực vào ngày 6-7. Thời hạn áp thuế quan mới lên 16 tỷ USD hàng hóa còn lại sẽ được thông báo sau. Những mặt hàng này khả năng cao là sản phẩm dầu khí và than.

“Mọi thỏa thuận đạt được trước đó đều vô giá trị. Trung Quốc không muốn tiến đến chiến tranh thương mại, nhưng trước những hành động thiển cận từ phía Mỹ, chúng tôi buộc phải có những biện pháp đáp trả mạnh mẽ”, Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định.

Chuỗi hành động “ăn miếng, trả miếng” trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không khiến giới quan sát bất ngờ khi chúng đã được cảnh báo từ lâu, song vẫn bị coi là các động thái leo thang đáng báo động, bởi nếu không được kiềm chế (dù rất khó khăn), căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ sớm tác động xấu đến thị trường toàn cầu.

Theo Bloomberg, không lâu sau khi ông Trump dọa áp thuế lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc, thị trường chứng khoán thế giới, đặc biệt là châu Á, đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể. Trong đó, chỉ số điểm chuẩn chứng khoán Trung Quốc giảm tới hơn 3%, mức cao nhất trong vòng nhiều tháng.

“Chỉ riêng những tranh cãi trong thương mại Mỹ-Trung sẽ chưa ảnh hưởng đến tăng trưởng toàn cầu. Tuy nhiên, điều này cho thấy khả năng các hành động cứng rắn của ông Trump sẽ tiếp tục được mở rộng… khi đó các thị trường mới nổi chắc chắn sẽ hứng ảnh hưởng tiêu cực”, Kota Hirayama, chuyên gia kinh tế của hãng Nikko (Nhật Bản) bình luận.