Israel tiếp tục gây trở ngại cho hòa bình khu vực

• Lại nóng chuyện Israel xây nhà tái định cư trên đất Palestine
• Israel: Dùng du lịch để hợp pháp hóa khu định cư Bờ Tây

Việc xây dựng nhà định cư Do Thái bị xem là trái với luật pháp quốc tế vì chúng được xây trên các phần đất mà Israel chiếm đóng của Palestine trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967, là nơi người Palestine định thành lập nhà nước tương lai, vì vậy đây là trở ngại chính cho hòa bình khu vực.

Kế hoạch xây dựng nhà định cư mới đã được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng nước này Avigdor Lieberman thông qua. Kế hoạch bao gồm các dự án xây 150 ngôi nhà ở khu Pisgat Ze'ev giáp với Jerusalem, 650 ngôi nhà tại Beitar Illit ở Đông Jerusalem, 700 ngôi nhà tại Alfey Menash ở trung tâm Bờ Tây và 650 ngôi nhà ở Beit Aryeh ở phía Bắc khu Bờ Tây.

Khoảng 2.000 ngôi nhà đã sẵn sàng để được rao bán, phần còn lại đang trong giai đoạn đầu của quá trình xem xét lại tại các ủy ban xây dựng và kế hoạch hóa.

Trong tuyên bố ngày 1-2, Bộ Quốc phòng Israel nhấn mạnh, quyết định trên “là một phần của nỗ lực đưa cuộc sống trở lại bình thường” tại Bờ Tây sau khi một số dự án xây dựng bị hoãn lại dưới thời Tổng thống mãn nhiệm của Mỹ Barack Obama.

Khu định cư Do Thái ở Bờ Tây. Ảnh: NBC

Phản ứng trước dự án xây dựng này, cùng ngày, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã chỉ thị Bộ trưởng Ngoại giao Reyad al-Malki và Đại sứ Palestine tại Liên hợp quốc (LHQ) “tìm các cách thức phù hợp để ngăn chặn sự xâm lược của Israel và chấm dứt hoạt động xây dựng nhà định cư chưa từng thấy này”.

Trợ lý của Tổng thống Abbas, ông Nabil Abu Rdineh cho biết các nhà ngoại giao Palestine sẽ tiến hành tham vấn ngay lập tức với các đối tác quốc tế, trong đó có các nước châu Âu và Arab, nhằm phản ứng về kế hoạch của Israel.

Ông Rdineh khẳng định: “Israel đang đùa với lửa và sẽ phải chịu trách nhiệm”, đồng thời chỉ trích sự im lặng của Mỹ “đang khuyến khích chính phủ Israel tiếp tục các hoạt động xây dựng nhà định cư”.

Trong khi đó, Tổng thư ký Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Saeb Erekat nhận định, Chính phủ Israel “đang chôn vùi giải pháp hai nhà nước”, và cho rằng, “dường như Chính phủ Israel đã nhận được sự ủng hộ ngầm của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump”.

Ông Erekat cho biết “lựa chọn cuối cùng đối với Palestine là kiện ra Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) tại La Hay (Hà Lan)”.

LHQ cũng đã lên tiếng bày tỏ lo ngại trước kế hoạch xây nhà định cư mới của Israel. Người phát ngôn của Tổng thư ký LHQ Stephane Dujarric “cảnh báo các hành động đơn phương có thể ngăn cản giải pháp hai nhà nước, đồng thời kêu gọi các bên trở lại bàn đàm phán hữu ích trên cơ sở các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an LHQ và phù hợp với luật pháp quốc tế”.

Cùng quan điểm, Đại diện cấp cao về đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Federica Mogherini cảnh báo động thái của Israel đánh dấu “một xu hướng rất đáng lo ngại”, đặt ra thách thức trực tiếp đối với triển vọng giải pháp hai nhà nước bền vững.

Bà Mogherini nhấn mạnh EU kịch liệt phản đối chính sách này và rất tiếc vì Israel xúc tiến kế hoạch này bất chấp những lo ngại của cộng đồng quốc tế. Bà cũng nêu rõ EU khẳng định giải pháp hai nhà nước thông qua đàm phán là cách duy nhất để đạt được nguyện vọng chính đáng của các bên và đạt hòa bình bền vững.

Đây là thông báo thứ 3 của Israel về việc xây dựng nhà định cư mới ở vùng lãnh thổ chiếm đóng kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền.

Trước đó, ngày 26-1, chính quyền Israel cũng đã chính thức cấp phép xây mới 153 ngôi nhà định cư ở khu vực Đông Jerusalem chiếm đóng của Palestine. Trước đó hai ngày, Bộ Quốc phòng Israel cũng đã thông báo kế hoạch xây dựng thêm 2.500 ngôi nhà tái định cư ở Bờ Tây.

Cộng đồng quốc tế coi các khu tái định cư của Israel trên vùng lãnh thổ chiếm đóng của Palestine là bất hợp pháp và là rào cản đối với những nỗ lực hòa bình, làm xói mòn triển vọng về một giải pháp hai nhà nước cho cuộc khủng hoảng Trung Đông giữa Israel và Palestine.

Trong một nỗ lực, Hội đồng Bảo an LHQ hồi tháng 1 đã thông qua nghị quyết 2334 lên án hoạt động xây nhà định cư của Israel tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine và kêu gọi Israel chấm dứt hoạt động này và giải quyết mọi vấn đề xung đột thông qua các cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp.