Đằng sau vụ không kích tiêu diệt chỉ huy Lực lượng Quds của Iran

• Cuộc đối đầu Trump - Iran tạm lắng nhưng vẫn chưa kết thúc
• Mỹ có vũ khí tối tân, Iran đối chọi bằng chiến lược đáng gờm

Một nhân viên của hãng hàng không Cham Wings cho biết, cả Soleimani và những người đi cùng đều không đăng ký trong danh sách hành khách. Soleimani hạn chế dùng máy bay riêng do lo ngại về an ninh ngày một gia tăng.

Điều mà tướng Quds của Iran không biết chính đây là chuyến bay dân sự cuối cùng của mình. Tên lửa bắn từ một máy bay không người lái của Mỹ đã tiêu diệt tướng hàng đầu của Iran khi ông này vừa rời sân bay Baghdad với một đoàn xe bọc thép hộ tống. Ngoài Soleimani, Phó Thủ lĩnh Lực lượng PMF của Iran cũng thiệt mạng.

Cuộc điều tra về vụ không kích khiến hai tướng lĩnh Iran thiệt mạng bắt đầu ngày 3-1, chỉ vài phút sau khi diễn ra cuộc không kích. Nhân viên của cơ quan an ninh quốc gia bao vây sân bay và ngăn cản hàng chục nhân viên an ninh sân bay, từ cảnh sát, nhân viên kiểm tra hộ chiếu và cả nhân viên tình báo, rời khỏi hiện trường.

Tướng Soleimani là chỉ huy hàng đầu trong quân đội Iran. Ảnh Reuters.

Các nhà điều tra đã tập trung vào cách mà các “gián điệp nghi ngờ” bên trong các sân bay tại Damascus và Baghdad hợp tác với quân đội Mỹ để giúp theo dõi và xác định vị trí của Soleimani. Cuộc điều tra do Falih al-Fayadh, Cố vấn an ninh quốc gia của Iraq và là chỉ huy của Lực lượng PMF, dẫn đầu.

Các điều tra viên của Cơ quan An ninh quốc gia thu thập được “những dấu hiệu rõ ràng cho thấy một mạng lưới gián điệp trong lòng sân bay Baghdad có liên quan đến việc rò rỉ các thông tin an ninh nhạy cảm” về chuyến bay của Soleimani và tiết lộ cho Mỹ, một quan chức an ninh của Iraq cho biết.

Các nghi phạm bao gồm hai nhân viên an ninh tại sân bay Baghdad và hai nhân viên Cham Wings - “một điệp viên tại sân bay Damascus và một người khác làm việc trên máy bay”. Các nhà điều tra của Cơ quan An ninh Quốc gia, tin rằng bốn nghi phạm, chưa bị bắt giữ, là một phần của một nhóm người lớn hơn chuyên cung cấp thông tin cho quân đội Mỹ.

Hai nhân viên của Cham Wings đang bị tình báo Syria điều tra, hai quan chức an ninh Iraq cho biết.

 Tại Baghdad cũng đang diễn ra việc điều tra hai nhân viên an ninh sân bay, những người làm việc cho Cơ quan bảo vệ cơ sở của nước này.

Một quan chức an ninh Iraq nói thêm rằng, phát hiện sơ bộ của điều tra viên tại Baghdad cho thấy thông tin đầu tiên về Soleimani đến từ sân bay Damascus. Công việc của gián điệp tại sân bay Baghdad là xác nhận sự xuất hiện của mục tiêu và thông tin chi tiết về đoàn hộ tống”.

Bộ Quốc phòng Mỹ không tiết lộ liệu những đặc tình tại Iraq và Syria có đóng vai trò gì trong vụ không kích hay không. Một quan chức Mỹ cho biết, Washington giám sát chặt chẽ các động thái của Soleimani nhiều ngày trước vụ không kích, tuy nhiên, người này từ chối tiết lộ cách quân đội Mỹ xác định vị trí của Soleimani.

Người quản lý của Cham Wings tại Damascus cho biết, tất cả nhân viên của hãng không được phép bình luận về vụ tấn công và cuộc điều tra.

Máy bay của Soleimani hạ cánh xuống sân bay Baghdad vào khoảng 12h30 sáng ngày 3-1, theo dữ liệu từ camera an ninh. Soleimani và các vệ sĩ rời khỏi máy bay, theo cầu thang trực xuống thẳng đường băng, đi qua khu vực hải quan. Muhandis đón Soleimani bên ngoài máy bay, và hai người bước vào một chiếc xe bọc thép đang chờ sẵn. Các vệ sĩ cũng đi vào một chiếc SUV bọc thép khác, các quan chức sân bay cho biết.

Những chiếc xe lướt qua các nhân viên an ninh sân bay, sau đó tiến ra con đường chính dẫn ra ngoài sân bay. Hai tên lửa đầu tiên của Mỹ bắn trúng chiếc xe chở Soleimani và Muhandis lúc 12h55, chiếc SUV chở các vệ sĩ bị trúng tên lửa vài giây sau đó.

Là chỉ huy của Lực lượng Quds, Soleimani điều hành các hoạt động bí mật ở nước ngoài và là một nhân vật chủ chốt trong chiến dịch lâu dài của Iran nhằm “hất cẳng” lực lượng Mỹ ra khỏi Iraq. Ông này đã dành nhiều năm để điều hành các hoạt động bí mật và nuôi dưỡng các nhà lãnh đạo dân quân ở Iraq để mở rộng ảnh hưởng của Iran và chống lại lợi ích của Mỹ. 

Hồi đầu tháng 10-2019, Soleimani đã bí mật tiến hành các cuộc tấn công tăng cường vào lực lượng Mỹ đóng quân tại Iraq và trang bị cho dân quân Iraq vũ khí tinh vi để thực hiện các hoạt động này.

Cuộc tấn công vào vị tướng này đã gây ra sự phẫn nộ trên diện rộng và Iran thề sẽ trả thù. Iran đáp trả bằng một cuộc tấn công bằng tên lửa vào hai căn cứ quân sự của Iraq, nơi có quân đội Mỹ đồn trú. Tuy nhiên, vụ không kích không gây thương vong cho lính Mỹ.

Những giờ sau vụ tấn công, các điều tra viên ngập đầu trong những cuộc gọi và tin nhắn từ những nhân viên sân bay hỏi về việc ai đã tiết lộ thông tin cho Mỹ về các động thái của Soleimani. Các nhân viên Cơ quan An ninh quốc gia đã tiến hành các cuộc thẩm vấn kéo dài hàng giờ với các nhân viên an ninh sân bay và Cham Wings. Một nhân viên an ninh cho biết, các đặc vụ đã thẩm vấn anh ta trong 24 giờ liên tục.