Chuyến công du “xốc lại” quan hệ đồng minh
Giới quan sát chỉ ra rằng, xung đột thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang nhanh chóng dự kiến tác động tiêu cực đến người tiêu dùng Mỹ, khiến nhiều doanh nghiệp, bao gồm cả những doanh nghiệp ủng hộ Tổng thống Donald Trump, hoang mang và giận dữ.
Trong bối cảnh đó, người đứng đầu Nhà Trắng muốn tìm đến Nhật Bản để “xoa dịu nỗi đau” trong cuộc thương chiến, hoặc ít nhất tìm kiếm một thắng lợi nào đó. Tháng 4 vừa qua, hai bên đã tổ chức vòng đàm phán đầu tiên về Hiệp định Thương mại tự do song phương.
 |
| Tổng thống Donald Trump và phu nhân bước xuống từ chuyên cơ Không lực Một ở Tokyo hôm 25-5.Ảnh: Reuters |
Trong khi Tổng thống Mỹ nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết vấn đề thâm hụt thương mại giữa hai nước thì các cố vấn của ông cùng nhiều thành viên đảng Dân chủ và Cộng hòa hối thúc ông nới lỏng rào cản thuế quan đối với đồng minh, tập trung đối phó Trung Quốc.
Nhiều nhà phân tích cho rằng, một thỏa thuận thương mại với Nhật Bản, trong đó có điều khoản hỗ trợ người tiêu dùng hoặc nông dân Mỹ sẽ là thắng lợi lớn của ông Donald Trump và giúp Washington duy trì sức ép với Bắc Kinh. Bên cạnh đó, Tổng thống Mỹ cũng cần sự hỗ trợ của Nhật Bản về các vấn đề an ninh, đặc biệt là chương trình hạt nhân Triều Tiên.
Liên quan đến vấn đề này, một số nhà quan sát nhận xét Mỹ khó trông chờ sự thay đổi lập trường từ Hàn Quốc. Tổng thống Moon Jae-in luôn muốn gây dựng quan hệ hợp tác với Bình Nhưỡng vì thế Seoul nhiều khả năng sẽ không áp dụng chính sách gây sức ép tối đa nếu các cuộc đàm phán sụp đổ.
Nhưng Nhật Bản thì khác, Tokyo theo đuổi quan điểm cứng rắn ngay từ đầu, do đó nếu Tổng thống Donald Trump muốn quay trở lại chính sách răn đe Triều Tiên thì Nhật Bản sẽ trở thành đồng minh quan trọng nhất của Mỹ trong khu vực liên quan vấn đề này.
CNN dẫn lời chuyên gia nghiên cứu quan hệ quốc tế Paul Sracic cho biết: “Cách tiếp cận thống nhất giữa Mỹ, Nhật Bản trong vấn đề Triều Tiên sẽ đặt ra nhiều áp lực hơn với lãnh đạo Kim Jong-un. Nhật Bản là “đồng minh quan trọng nhất thế kỷ 21 của Washington”.
Về phía Nhật Bản, mục đích của Thủ tướng Shinzo Abe khi gặp Tổng thống Donald Trump là làm dịu các xung đột thương mại hiện đang trong quá trình đàm phán. Cuộc họp đầu tiên được tổ chức ngày 27-4 sau khi Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai diễn ra tại Hà Nội hồi tháng 2-2019 không đạt được kết quả như mong đợi.
Ông Shinzo Abe muốn nhận được sự tái cam kết của Mỹ về vấn đề Triều Tiên trong các cuộc đàm phán này. Mặc dù Triều Tiên đã phóng một tên lửa tầm ngắn sau chuyến thăm Mỹ của ông, song hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nhật dường như đều giữ thái độ “tương đối rộng lượng” với Bình Nhưỡng. Cuộc họp thứ hai được tổ chức nhân chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Mỹ.
Và cuộc họp thứ ba là tại Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) diễn ra từ ngày 28 – 29-6 ở Osaka. Tại sao ông Trump lại được mời đến Nhật Bản một tháng trước khi Hội nghị G20 diễn ra? Vào ngày 1-5, Nhật hoàng Naruhito lên ngôi, mở ra thời đại Reiwa.
Rõ ràng, Thủ tướng Shinzo Abe đang muốn Tổng thống Donald Trump gặp gỡ nhà vua mới của Nhật Bản trước bất kỳ nhà lãnh đạo nào khác. Nhật Bản ban đầu dự định đón tiếp ông Tập Cận Bình như một vị khách cấp nhà nước vào tháng 6 tới, nhưng kế hoạch đó đã bị hoãn lại do sự leo thang trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng muốn tìm đến Mỹ để giải quyết căng thẳng leo thang với Trung Quốc trên biển Hoa Đông.
Hồi tháng 4 vừa qua, Nhật Bản đã điều chiến đấu cơ chặn máy bay ném bom của Trung Quốc bay qua các đảo Okinawa và Miyako. Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, Nhật Bản cũng sẽ tổ chức cuộc bầu cử Thượng viện vào tháng 7 tới. Ba cuộc họp liên tiếp và chính sách ngoại giao quyến rũ của ông Shinzo Abe nên được coi là những biện pháp then chốt để bảo vệ đảng của ông khỏi những bất ổn dưới thời kỳ của ông Donald Trump.
