ASEAN đóng vai trò trung tâm trong nhiều sáng kiến địa chiến lược khu vực

• CMCN 4.0 làm mất 28 triệu việc làm trong ASEAN
• Quan hệ hợp tác ASEAN-Trung Quốc không ngừng phát triển
• ASEAN phải là khu vực khơi nguồn sáng tạo trong CMCN 4.0

Việc Diễn đàn kinh tế thế giới dành một phiên cho vấn đề triển vọng địa chính trị ở châu Á cho thấy tầm quan trọng của vấn đề này đối với phát triển ở khu vực. Các đại biểu cho rằng tình hình địa chính trị châu Á trong năm qua cũng có những cải thiện nhất định, thể hiện qua việc nối lại Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều, Hội nghị thượng đỉnh Triều – Mỹ, mở ra những triển vọng mới đối với hoà bình và phi hạt nhân hoá Bán đảo Triều Tiên.

Các đại biểu đánh giá cao vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình và trong nhiều sáng kiến địa chiến lược khu vực. Tuy nhiên, về tổng thể, các diễn giả cũng thẳng thắn đánh giá về những xu hướng bất ổn của địa chính trị khu vực như cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ, chủ nghĩa dân tộc; chiến tranh thương mại cùng những tranh chấp về biên giới lãnh thổ đang tạo ra những rủi ro lớn đối với hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại phiên thảo luận

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chia sẻ cấu trúc khu vực đang được định hình ở khu vực, cạnh tranh nước lớn gia tăng, những vấn đề đặt ra là các nước phải thích ứng, thúc đẩy hợp tác chân thành, bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng luật pháp quốc tế, và bao trùm.

Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) một mặt tạo ra những cơ hội lớn để phát triển, đồng thời đặt ra các thách thức lớn, nếu các nước không tận dụng được sẽ bị bỏ lại phía sau, gia tăng khoảng cách phát triển. Khu vực cũng đang phải đối mặt với các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống như: tranh chấp biển, biến đổi khí hậu và các thách thức mới như an ninh mạng đang nổi lên.

Ghi nhận các sáng kiến địa chiến lược khu vực như Vành đai và Con đường, Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương, …, Phó Thủ tướng cho rằng Việt Nam ủng hộ các sáng kiến nếu bảo đảm dựa trên luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế và quyền tự quyết của các quốc gia. ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò trung tâm trong nỗ lực xây dựng cấu trúc khu vực vì hoà bình, hợp tác và phát triển.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cũng khẳng định chủ trương của Việt Nam ủng hộ hệ thống thương mại đa phương. Phó Thủ tướng chia sẻ Việt Nam hiện đang tham gia nhiều các Hiệp định thương mại tự do đa phương và song phương chất lượng cao, đóng góp vào xu thế liên kết kinh tế quốc tế. Về vấn đề chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai, Phó Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của giáo dục, đào tạo nhằm trang bị lại các kỹ năng cho người lao động, đặc biệt là lao động trẻ để thích ứng và tận dụng được những cơ hội cuộc CMCN 4.0 mang lại.

Bày tỏ quan điểm về xu hướng địa chính trị dao động bởi những căng thẳng thương mại leo thang giữa các cường quốc, đại biểu kêu gọi tuân thủ một trật tự "dựa trên quy tắc", và từ chối các động thái đơn phương và bảo hộ.

“Tôi nghĩ chúng ta cần thiết lập trật tự quốc tế dựa trên quy tắc và bất kỳ thách thức đơn phương nào đối với hiện trạng. Cộng đồng quốc tế cần phải đứng lên chống lại nó. Sự sụp đổ của đa phương, xuất phát từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung”, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono nhận xét.

Đồng quan điểm này, Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe bày tỏ: "Nhìn vào chính trị địa chính trị ở châu Á và “đụng độ” giữa Mỹ và Trung Quốc, tôi lo ngại về việc tái cân bằng trật tự toàn cầu. Điều gì sẽ xảy ra với luật đa phương? Những gì chúng tôi đã xây dựng là luật đa phương. Liệu luật đó có bị hư hỏng, giảm bớt hay nó có thể được tăng cường không? ”

Các diễn giả trong phiên thảo luận về Triển vọng địa chính trị châu Á

TS Lynn Kuok thì lưu ý: “Trung Quốc đang củng cố quyền kiểm soát khu vực và các nguồn lực của mình. Điều này quan trọng bởi vì nó sẽ thay đổi sự cân bằng quyền lực trong khu vực và liệu sự cân bằng quyền lực trong khu vực có bị chi phối bởi quyền lực hay không?”.

Ngoài các mối đe dọa địa chính trị truyền thống, như an ninh hàng hải và tự do hàng hải và thương mại, Bộ trưởng ngoại giao Nhật Bản còn nói thêm rằng, một trong những mối quan tâm địa chính trị lớn nhất của ông là những thay đổi thời tiết thảm khốc ở mặt sau của biến đổi khí hậu.

 "Mối quan tâm lớn nhất có lẽ là biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng cao và chúng tôi đang có cơn bão mạnh hơn, lốc xoáy mạnh hơn, mưa to hơn. Một lần trong một trăm năm, giờ những thảm hoạ thiên nhiên đó xảy ra hai năm một lần. Nó không chỉ là vấn đề môi trường mà còn liên quan đến vấn đề sử dụng nguồn nước và an ninh lương thực”, ông Taro Kono nhấn mạnh.