Thành danh nhờ phim phản gián

Thứ Bảy, 19/02/2005, 08:35

Ở tuổi thất thập cổ lai hy nhưng NSƯT Mai Châu vẫn giữ được nét đẹp đằm thắm với gương mặt phúc hậu, nụ cười cởi mở, dịu dàng. Những vai diễn của Mai Châu đi dọc chiều dài lịch sử điện ảnh Việt Nam nhưng ấn tượng hơn cả là vai Lệ Mỹ trong bộ phim phản gián Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn.

Vai diễn đó đã làm nên tên tuổi của Mai Châu và cũng là kỷ niệm đẹp nhất trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của bà.

Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn là bộ phim phản gián đầu tiên của Việt Nam nên công tác chuẩn bị và thực hiện không chỉ được Xưởng Phim truyện Việt Nam mà còn cả Bộ Công an rất quan tâm.

Hồi đó, diễn viên thường được mời đóng phim chứ không phải tuyển chọn, nhưng riêng Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn lại tuyển chọn diễn viên kỹ càng với sự tham gia ý kiến của Bộ Công an. Nhận vai Lệ Mỹ, Mai Châu cũng hồi hộp lắm. Sau khi tự xây dựng lý lịch nhân vật, Mai Châu lại bàn bạc kỹ càng với Lâm Tới (vai A10) và Ngô Nam (vai gián điệp) để có sự tung hứng, phối hợp ăn ý khi diễn. Nhiều đêm, Mai Châu trăn trở với vai diễn đến không ngủ nổi, để tìm cách thể hiện tâm lý nhân vật thật rõ nét. Ở cảnh Lệ Mỹ truyền tin bằng điện đài trên ô tô, rồi bị Công an khám xét, Mai Châu đã lột tả đầy đủ và sắc nét tâm trạng sợ hãi của Lệ Mỹ qua nét mặt, đồng thời thể hiện diễn biến tâm lý phức tạp của nữ gián điệp trong từng hoàn cảnh. Sự biểu cảm tinh tế được máy quay đặc tả đã tác động mạnh tới người xem.

Với sự thông minh, nhanh nhạy và khả năng diễn xuất tinh tế, công phu, từ kiến thức được các chiến sĩ Công an bồi dưỡng, Mai Châu đã nhập vai rất nhanh và rất sâu, khắc họa thành công một nữ gián điệp xinh đẹp mà xảo quyệt, gian ngoan tìm mọi cách chống phá chính quyền. Vai diễn của chị góp phần quan trọng vào thành công của bộ phim với việc khẳng định: dù gian khó bao nhiêu, thủ đoạn của địch tinh vi thế nào, cuối cùng thắng lợi vẫn thuộc về cách mạng.

Thời chiến, như bao người, cuộc sống của nghệ sĩ Mai Châu hết sức khó khăn. Chồng chị (Đại tá quân đội Vũ Kỳ Lân, nguyên Chính uỷ đặc khu Vĩnh Linh) công tác tại tuyến lửa. Một mình Mai Châu vừa nuôi 2 con nhỏ, vừa chăm sóc cả mẹ đẻ và mẹ chồng nên gia đình luôn trong cảnh thiếu thốn. Thấy tôi ngạc nhiên vì trong hoàn cảnh như vậy mà bà đã thể hiện xuất sắc vai bà chủ, NSƯT Mai Châu cười: "Vốn trước đây cha mẹ tôi có một cửa hàng vàng lớn nên tôi cũng nắm bắt và hiểu được tâm lý của một bà chủ để đưa vào vai diễn cùng với sự sáng tạo của bản thân".

Mai Châu cảm nhận được niềm vinh dự khi tham gia bộ phim đầu tiên về hoạt động của ngành Công an trong sự quan tâm chu đáo: Từ đầu đến cuối phim: tuyển chọn, hoá trang, phục trang và cả diễn xuất của diễn viên v.v… đều được Bộ Công an duyệt và cho ý kiến để sát với thực tế. Những ngày quay phim đều có sự giúp đỡ của các chiến sĩ Công an nên việc làm phim diễn ra thuận lợi. Các chiến sĩ Công an thường quý mến gọi đùa là "Chị Châu gián điệp"! Buổi chiếu nháp để Bộ Công an duyệt, không nhìn thấy "tên gián điệp", Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn đã hỏi: "Chị Mai Châu đâu?" Rồi ông xuống cuối hội trường bắt tay chị và thân mật hỏi: "Chị có thích vai diễn này không?". Mai Châu trả lời: "Không ạ, vì hiện đất nước đang chiến tranh, mọi người đang quan tâm và ca ngợi những phụ nữ "ba đảm đang", còn tôi lại đi đóng làm gián điệp thì chẳng hay gì!". Nghe vậy, Bộ trưởng cười: "Chị đóng gián điệp mà đạt thế thì cũng là phụ nữ "ba đảm đang" còn gì!".

Khi phim được hoàn thành, Mai Châu đã được Bộ Công an tặng Bằng khen. Và Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn đã trở thành một hiện tượng của điện ảnh Việt Nam khi thu hút lượng khán giả rất lớn. Thành tích của ngành Công an trong sự nghiệp bảo vệ đất nước lần đầu được đưa lên màn ảnh đã tạo hiệu ứng tốt từ khán giả với niềm khâm phục, kính trọng. Tên tuổi Mai Châu cũng được nhắc đến ở khắp nơi.

Sau phim Cuộc chiến đấu vẫn còn tiếp diễn, như một phát hiện, các đạo diễn liên tục mời Mai Châu vào các vai có "chất" quý phái, sang trọng. Và dẫu cùng một kiểu nhân vật, song không một vai diễn nào của Mai Châu trùng với vai nào, mà đều có dấu ấn riêng.

Gần nửa thế kỷ gắn bó với phim trường, Mai Châu đã đóng góp không nhỏ vào nền điện ảnh Việt Nam bằng những vai diễn đầy tài năng và sáng tạo. Đặc biệt, với chất giọng ấm, đẹp, các phim do bà diễn xuất bà đều tự lồng tiếng. Ngay đầu những năm 1990, bà là một trong những diễn viên được vinh dự nhận danh hiệu NSƯT rất sớm. Duyên nghiệp với màn ảnh vẫn theo bà đi suốt cuộc đời. Và năm nay, dẫu đã ở tuổi đại thọ, NSƯT Mai Châu vẫn đến với người xem qua 2 phim Hoa đào ngày TếtKhông cô đơn. Vẫn đấy một Mai Châu đôn hậu ngoài đời mà rất đài các trên màn ảnh và bao giờ cũng gây ấn tượng mạnh với người xem qua từng vai diễn

Ngô Thanh Hằng
.
.
.