Đảm bảo khả thi nguồn vốn hơn 84.000 tỷ đồng xây dựng 3 tuyến đường bộ cao tốc

Thứ Sáu, 13/05/2022, 17:48

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các cơ quan giải trình nghiêm túc, đảm bảo tính khả thi về vốn, không thể trình phương án biến số, "chưa biết có hay không".

Chiều 13/5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) xem xét, cho ý kiến về các Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1).

Bố trí 13.796 tỷ đồng ngân sách Trung ương vượt thu là khá lớn

Theo Tờ trình của Chính phủ, các dự án nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội lần thứ XIII của Đảng thông qua. Đồng thời, việc đầu tư các tuyến cao tốc sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các vùng có tuyến cao tốc đi qua, giúp tăng cường việc bảo đảm quốc phòng, an ninh. Về hình thức đầu tư, Chính phủ đề xuất áp dụng hình thức đầu tư công đối với các dự án Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột và Châu Đốc - Cần Thơ – Sóc Trăng và hình thức đối tác công tư đối với dự án Biên Hòa – Vũng Tàu.

Hơn 84.000 tỷ đồng xây dựng 3 tuyến đường bộ cao tốc -0
Chủ nhiệm UBKT Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp.

Về thông tin cụ thể, dự án đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng có chiều dài khoảng 188,2 km; quy mô 6 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 44.691 tỷ đồng. Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu chiều dài khoảng 53,7 km; quy mô 6 - 8 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 17.837 tỷ đồng. Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột có chiều dài khoảng 117,5 km; quy mô 4 làn xe; sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 21.935 tỷ đồng.

Về nguồn vốn, dự án sử dụng 5 nguồn vốn sau: Nguồn vốn khoảng 33.494 tỷ đồng thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đã được phân bổ của Bộ Giao thông vận tải; nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội khoảng 9.620 tỷ đồng; nguồn ngân sách địa phương tham gia đầu tư khoảng 8.358,5 tỷ đồng; nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 khoảng 13.796 tỷ đồng; nguồn vốn năm 2026 được ưu tiên bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.

Hơn 84.000 tỷ đồng xây dựng 3 tuyến đường bộ cao tốc -0
Toàn cảnh phiên họp.

Qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế (UBKT) đồng tình với sự cần thiết đầu tư các dự án. Tuy nhiên, UBKT thấy rằng, ngân sách Trung ương năm 2021 vượt thu khoảng 53.000 tỷ đồng. Chính phủ dự kiến bố trí cho 3 dự án đường cao tốc khoảng 13.796 tỷ đồng là khá lớn (chiếm trên 25% số ngân sách Trung ương vượt thu), trong khi đó việc sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi cần tuân thủ nguyên tắc, thứ tự ưu tiên theo quy định Luật Ngân sách nhà nước. Do đó, đề nghị báo cáo bổ sung, làm rõ vấn đề này".

Về nguồn vốn ngân sách địa phương khoảng 8.358,5 tỷ đồng, chiếm 12,4% nhu cầu đầu tư giai đoạn 2021 - 2025 của 3 dự án này. Theo quy định của pháp luật, khi quyết định chủ trương đầu tư phải quyết định tổng mức vốn và cơ cấu vốn. "Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có Nghị quyết của HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cam kết bố trí 670 tỷ đồng, chưa có Nghị quyết của HĐND các tỉnh còn lại cam kết số vốn bố trí. Thường trực UBKT đề nghị bổ sung, làm rõ để bảo đảm tính khả thi cho các dự án", Chủ nhiệm UBKT Vũ Hồng Thanh nêu.

Rà soát về quy hoạch, phân kỳ đầu tư cho phù hợp

Thảo luận tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, đây là các dự án rất chiến lược, quan trọng đối với các địa phương, do đó tinh thần là cái gì kỹ lưỡng, chắc chắn thì trình nhưng phải đảm bảo tính khả thi. Về nguyên tắc, làm đường cao tốc thì vốn Trung ương phải bỏ ra, nhưng trong điều kiện còn có khó khăn, cấp bách, cố gắng làm sao kết hợp vốn Trung ương và vốn địa phương, phân cấp để địa phương làm. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội lưu ý Chính phủ phải chịu trách nhiệm về các dự án, đồng thời "muốn làm nhanh nhưng cũng phải tương xứng với năng lực, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế".

Hơn 84.000 tỷ đồng xây dựng 3 tuyến đường bộ cao tốc -0
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, tiến độ vốn phân kỳ các dự án không khả thi. "Yêu cầu 2025 phải xong mà giờ giữa năm 2022 rồi, cùng một lúc ào ạt nhiều dự án thế này, sau này nếu không xong thì ai chịu trách nhiệm, Nghị quyết phải có cam kết trách nhiệm chuyện này", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Về sự phù hợp với quy hoạch và các kế hoạch liên quan, Chủ tịch Quốc hội đề nghị giải trình vì sao tất cả quy hoạch về đường cao tốc đều không có phân kỳ đầu tư, mà chỉ nói trong giai đoạn 2021 - 2030. "Quy hoạch thế này không phù hợp. Vì sao phải chia ra 5 năm? Vì liên quan đến kế hoạch sử dụng đất, kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm", Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị trong chuyên đề giám sát cần rà soát, xem xét lại tính phù hợp của các quy hoạch đã ban hành theo Luật Quy hoạch mới.

Đối với tính khả thi về vốn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan giải trình nghiêm túc. Chẳng hạn, dự án Buôn Mê Thuột - Khánh Hòa dự kiến tổng vốn giai đoạn 2020 - 2020 là 17.553 tỷ đồng, nhưng sẽ tiến hành chỉ định thầu xây lắp, tiết kiệm được 5%, cho nên dôi ra 708 tỷ đồng, do đó nhu cầu vốn chỉ còn 16.845 tỷ đồng. "708 tỷ này chưa xác định. Nếu chúng ta tiết kiệm thì khi quyết toán mới biết được, còn bây giờ chưa biết có hay không, nó là một biến số thì làm sao UBTVQH có thể biểu quyết, trình Quốc hội xem xét, quyết định được. Như thế này là không thuyết phục", Chủ tịch Quốc hội lý giải.

Kết lại nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ khẩn trương tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, các ý kiến của UBTVQH và cơ quan thẩm tra, chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ dự án, dự thảo các Nghị quyết về chủ trương đầu tư 3 dự án, xin ý kiến UBTVQH trình Quốc hội trong thời gian sớm nhất.

Phiên họp lần thứ 11 của UBTVQH cũng đã bế mạc chiều cùng ngày.

An Quỳnh
.
.
.