Ngang nhiên khai thác vàng trái phép trên sông Thượng Nung

Hoạt động khai thác vàng trái phép ở hai xóm An Thành và Trung Thành, xã Thượng Nung diễn ra từ tháng 10/2011, ban đầu chỉ một vài người dân có soi bãi ở ven sông Thượng Nung tự tổ chức đào, đãi vàng bằng phương pháp thủ công. Đến tháng 12/2011, một số chủ vàng ở nơi khác đến, họ đầu tư phương tiện máy móc, phối hợp với người dân địa phương có soi bãi cát để ăn chia. Thường theo tỷ lệ: 70% số tiền từ việc làm vàng thuộc về chủ vàng, còn 30% là của người có đất.

Có lúc cao điểm trên địa bàn xã Thượng Nung có trên chục chủ vàng, hàng chục phương tiện máy móc như máy xúc, máy hút cát, sàng tuyển rửa chạy ầm ĩ suốt ngày đêm. Họ dựng cả lều lán, ăn ở, sinh hoạt ngay tại chỗ để tiện cho việc khai thác vàng. Rất nhiều người dân địa phương bỏ cả việc đồng áng đi làm thuê cho các chủ vàng hoặc đi “mót” vàng.

Một đoạn sông bị biến dạng vì khai thác vàng.

Bà Triệu Thị T., ở xã Thượng Nung cho biết: Từ khi các chủ vàng đến đây khai thác, bà và nhiều người trong xóm đã ra đây mót vàng, dụng cụ rất đơn giản, chỉ cần mang theo cái xẻng, và đóng một cái máng để đãi vàng. Hôm thì được một tý tẹo, có ngày cũng chẳng được gì.

Theo chính quyền xã Thượng Nung, từ tháng 1/2012 đến nay, xã đã tổ chức một số đợt kiểm tra, lập biên bản, ra quyết định đình chỉ hoạt động khai thác vàng trái phép đối với 7 trường hợp. Ông Ma Văn Tuân, Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Nung, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Cấp xã chúng tôi thì cũng hơi khó, chỉ kiểm tra, lập biên bản, ra quyết định đình chỉ không được phép khai thác vàng, nhưng khi giao xong quyết định cho họ rồi, mình về thì họ lại khai thác. Xử phạt thì chưa được. Ở trên này toàn động chạm đến các bác, các chú trong họ hàng anh em nên ngại. Nói thì họ bảo đất của tôi tôi cứ làm”.

Tình trạng khai thác vàng trái phép diễn ra ngang nhiên trong nhiều ngày qua làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái, làm sạt lở soi bãi, đe dọa đến diện tích đất canh tác của nhân dân, thất thoát nguồn tài nguyên khoáng sản và làm mất an ninh trật tự ở địa phương. Song chính quyền địa phương nơi đây vẫn chưa làm hết trách nhiệm trong công tác quản lý tài nguyên khoáng sản và tỏ ra khá lúng túng trong việc tìm ra cách giải quyết triệt để hoạt động khai thác vàng trái phép trên sông Thượng Nung