Vào vòng tố tụng vì bán “đất vàng”với giá bèo
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương đang điều tra làm rõ các cá nhân liên quan trong việc mua bán chuyển nhượng trái phép đất đai trong vụ án.
Chưa được giao đất đã đem liên doanh
Năm 2003, Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh Bình Dương thành lập và phát triển Khu liên hợp Công nghiệp - Dịch vụ - Đô thị (CN-DV-ĐT) tại TP Thủ Dầu Một. Năm 2004, UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt quy hoạch chung Khu liên hợp và giao cho Công ty Sản xuất - xuất nhập khẩu Bình Dương (nay là Tổng Công ty Sản xuất - xuất nhập khẩu Bình Dương - TNHH MTV, gọi tắt là Công ty XNK Bình Dương), doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trực thuộc Tỉnh ủy Bình Dương.
 |
| Khu “đất vàng” 43ha đã bị bán. |
Từ tháng 8/2010 đến tháng 5/2013, UBND tỉnh Bình Dương đã lần lượt giao tổng cộng 5.409.962m2 đất cho Công ty XNK Bình Dương. Tuy nhiên, từ trước đó gần 3 năm, ngày 17/10/2007, Công ty XNK Bình Dương đã có văn bản trình UBND tỉnh xin chủ trương liên doanh với hai đối tác Hàn Quốc là KSource và International Contruction.
Các bên tham gia đã thành lập Công ty liên doanh Tân Thành với mục đích đầu tư khai thác dự án Câu lạc bộ Sân golf và Khu nghỉ dưỡng Đảo Hồ Điệp với tổng diện tích 1.450.101m2, vốn điều lệ 30 triệu USD. Trong số này, Công ty XNK Bình Dương góp vốn bằng quyền sử dụng đất tương đương 9 triệu USD, phía hai đối tác Hàn Quốc góp 21 triệu USD tiền mặt và dự kiến dự án sẽ đầu tư 50 triệu USD cho tất cả các hạng mục.
Nhưng trong thời gian liên doanh, phía đối tác Hàn Quốc chỉ đóng góp 5,2 triệu USD. Ngày 24/2/2011, hai đối tác Hàn Quốc đã chuyển nhượng lại phần góp vốn cho Công ty TNHH Phát Triển và Công ty cổ phần Hưng Vượng. Các bên liên quan đã thống nhất định giá khu đất trên là 24 triệu USD, trong đó 9 triệu USD là giá trị góp vốn bằng quyền sử dụng đất, 15 triệu USD là giá trị còn lại của khu đất sẽ được Công ty Tân Thành hoàn trả lại cho Công ty XNK Bình Dương.
Ngay sau khi thỏa thuận, Công ty XNK Bình Dương và Công ty Tân Thành ký biên bản thỏa thuận khu đất bàn giao có diện tích 1.450.101m2 với giá 16USD/m2. Cũng theo thỏa thuận, giá trị sử dụng đất 1.450.101m2 là 8,7 triệu USD, tương đương 139,2 tỷ đồng sẽ được góp vốn vào Công ty Tân Thành, còn giá trị đầu tư trên đất được định giá trên 14,5 triệu USD (275,5 tỷ đồng) được cấn trừ vào khoản Công ty Tân Thành đã ứng trước cho Công ty XNK Bình Dương.
Điều đáng lưu ý là hai công ty nhận chuyển nhượng vốn từ phía đối tác nước ngoài nằm dưới sự điều hành của gia đình ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty XNK Bình Dương.
Cụ thể, trong giấy chứng nhận đầu tư, đăng ký điều chỉnh chuyển nhượng vốn, thay đổi nhà đầu tư và nhận góp vốn thay phần chưa góp, chuyển đổi từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thành doanh nghiệp 100% vốn trong nước do Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương ký ngày 20/4/2011 thì Công ty cổ phần Hưng Vượng do ông Nguyễn Văn Minh đại diện pháp luật, còn Công ty TNHH Phát Triển do con gái ông Minh tên Nguyễn Thục Anh đại diện pháp luật.
 |
| Các bị can trong vụ án. |
Trong thời gian từ năm 2011 đến nay, Công ty Hưng Vượng đã mua lại 38% vốn điều lệ và Công ty TNHH Phát Triển mua 32% vốn điều lệ của Tân Thành. Với việc nắm giữ đến 70% vốn điều lệ trong liên doanh, “Công ty gia đình” của ông Minh chi phối hầu hết các hoạt động sản xuất kinh doanh.
"Đất vàng" giao cho tư nhân với giá rẻ
Cũng nằm trong quy hoạch Khu liên hợp Công nghiệp - Dịch vụ - Đô thị Bình Dương, khu đất 43ha nằm ở ngã tư đường Võ Văn Kiệt cắt Phạm Ngọc Thạch thuộc phường Phú Hòa, TP Thủ Dầu Một (cửa ngõ khu hành chính tỉnh Bình Dương), được xem là khu “đất vàng” nên Công ty XNK Bình Dương đã được Tỉnh ủy chấp thuận cho tìm đối tác liên doanh để thực hiện đầu tư kinh doanh. Sau nhiều lần chuyển đổi với giá rẻ, chỉ 581.000 đồng/m2, trong khi giá quy định từ 6,67-24,57 triệu đồng/m2 (tùy theo vị trí), và đến đầu năm 2018, khu đất này đã được chuyển sang Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Kim Oanh do bà Đặng Thị Kim Oanh đại diện pháp luật.
Ông Bùi Minh Thạnh, Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương, khẳng định 43ha đất này ban đầu được giao cho Tổng Công ty Sản xuất và XNK Bình Dương quản lý. Năm 2004, Tỉnh ủy chỉ cho đơn vị này góp vốn bằng tiền để lập ra liên doanh mà không cho góp vốn bằng đất, không cho bán, chuyển nhượng đất của dự án.
Tuy nhiên, ngày 1/7/2010, Công ty XNK Bình Dương có văn bản gửi Văn phòng và Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương xin chủ trương hợp tác với Công ty cổ phần Bất động sản Âu Lạc (Công ty Âu Lạc) để thành lập công ty liên doanh, đầu tư xây dựng và kinh doanh dự án tại khu B, diện tích 43ha thuộc phường Phú Mỹ, thị xã Thủ Dầu Một.
Ngày 17/8/2010, Tỉnh ủy Bình Dương có văn bản đồng ý chủ trương, nhưng trước đó, ngày 1/7/2010, ông Nguyễn Văn Minh, Tổng Giám đốc Công ty XNK Bình Dương, đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Âu Lạc và cho ra đời Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Tân Phú để tiến hành đầu tư xây dựng Khu dân cư - Thương mại - Dịch vụ (Khu đô thị Tân Phú). Theo thỏa thuận hợp đồng, tổng số vốn điều lệ là 200 tỷ đồng, trong đó Công ty XNK Bình Dương góp 30% tương đương với 60 tỷ đồng và Công ty Âu Lạc góp 140 tỷ đồng, tương đương 70% vốn điều lệ.
 |
| Cơ quan điều tra khám xét chỗ ở của bị can trong vụ án. |
Nhằm “chuyển hóa” 43ha “đất vàng” này, ngày 30/11/2016, Hội đồng thành viên Công ty XNK Bình Dương đã tổ chức phiên họp với nội dung quyết định việc chuyển nhượng quyền sử dụng 43ha đất cho Công ty Tân Phú dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty XNK Bình Dương và các thành viên Huỳnh Thanh Hải, Huỳnh Công Phát, Lý Thanh Châu, Trần Nguyên Vũ.
Tại phiên họp này, tất cả các thành viên đã tự ý quyết định đơn giá 581.000 đồng/m2 đối với khu đất trên, không thẩm định giá và cũng không tiến hành đấu giá theo quy định. Ngày 8/12/2016, Công ty XNK Bình Dương ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng lô đất 43ha cho Công ty Tân Phú với tổng giá trị hơn 250 tỷ đồng. Hoàn tất xong các thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Công ty Tân Phú, ngày 13/3/2017, Công ty XNK Bình Dương có văn bản gửi Thường trực Tỉnh ủy và Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương xin chủ trương chuyển nhượng 30% tỷ lệ góp vốn trong liên doanh của Công ty XNK Bình Dương tại Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc.
Ngày 20/4/2017, Tỉnh ủy Bình Dương có Thông báo kết luận và chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy chấp thuận chủ trương cho Công ty XNK Bình Dương được phép chuyển nhượng 30% vốn góp tại Công ty liên doanh Tân Phú cho Công ty Âu Lạc, trong đó yêu cầu Công ty XNK Bình Dương phải thuê đơn vị tư vấn độc lập thẩm định giá đất làm cơ sở đàm phán ký hợp đồng chuyển nhượng và chịu trách nhiệm trong việc ký hợp đồng, thu tiền theo đúng quy định.
Ngày 2/8/2017, Công ty XNK Bình Dương và Công ty Âu Lạc ký hợp đồng chuyển nhượng 30% vốn của doanh nghiệp Nhà nước góp tại Công ty Tân Phú với giá 161,1 tỷ đồng mà không thông qua đấu giá công khai hoặc chào bán cạnh tranh theo quy định pháp luật.
Sau khi nắm 100% cổ phần, Công ty Âu Lạc đã không thực hiện việc đầu tư dự án mà chuyển nhượng lòng vòng cho nhiều đối tác khác nhau và cuối cùng là một công ty tư nhân. Cũng trong năm 2016, Công ty XNK Bình Dương đã xuất hóa đơn phần giá trị hạ tầng cho Công ty Tân Thành thể hiện doanh thu và vốn có liên quan được ghi trên kết quả kinh doanh năm 2016 và đã chuyển nhượng khu đất 43ha tại Khu liên hợp Bình Dương cho Công ty Tân Phú.
Theo hợp đồng chuyển nhượng giữa Công ty XNK Bình Dương và Công ty Tân Phú ký ngày 8/12/2016, tổng giá trị chuyển nhượng 250,1 tỷ đồng (tương đương 581.000 đồng/m2). Trong khi ngày 29/7/2016, Tỉnh ủy Bình Dương đã có văn bản phê duyệt chi tiết phương án sử dụng đất của Công ty XNK Bình Dương và xác định đây là khu đất nằm trong danh mục chuyển giao từ Công ty XNK Bình Dương sang Công ty TNHH MTV Đầu tư và quản lý dự án Bình Dương. Như vậy Công ty XNK Bình Dương tự ý định giá đất rồi chuyển nhượng 43ha đất này là trái quy định pháp luật.
Ngày 29/6/2018, Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp được đăng ký thay đổi lần thứ 6 thì thông tin chủ sở hữu của Công ty Tân Phú là Công ty cổ phần Thương mại Dịch vụ Địa ốc Kim Oanh (Kim Oanh Group). Tuy nhiên, lúc này với dự án Khu đô thị Tân Phú, ba đơn vị thành viên Kim Oanh Group cùng hợp tác phát triển dự án gồm Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Kim Oanh TP Hồ Chí Minh (chủ đầu tư), Công ty cổ phần Xây dựng An Phước Bình Dương (thi công hạ tầng) và Công ty cổ phần Địa ốc Kim Oanh (phân phối độc quyền).
Tuy nhiên, sau khi Công ty Kim Oanh động thổ dự án Khu đô thị Tân Phú, Thanh tra Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương đã buộc dừng thi công do dự án chưa được chấp thuận chủ trương đầu tư và chưa có giấy phép xây dựng. Điều đáng nói, sau khi làm lễ khởi công, Kim Oanh Group đã có dấu hiệu huy động vốn của nhiều khách hàng dưới hình thức góp vốn hay “hợp đồng vay tiền” thông qua Công ty Tân Phú là công ty con của Công ty Kim Oanh… Chỉ trong thời gian ngắn, Công ty Tân Phú đã có hàng trăm giao dịch với khách hàng với tổng số tiền hàng trăm tỷ đồng.
