FBI: Thất bại nặng nề trong vụ "Amerithrax"
Sau 4 năm điều tra vụ khủng bố vi khuẩn bệnh than - vụ "Amerithrax", Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) gần như thất bại. Tệ hại hơn, FBI và Bộ Tư pháp Mỹ còn đang đối mặt vụ kiện kéo dài 2 năm qua của nhà khoa học Steven Hatfill.
Cách đây 4 năm, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã mở cuộc điều tra hình sự lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ, với hàng trăm điều tra viên được tung đi khắp nơi để tìm cho ra manh mối tên khủng bố giấu mặt đã bỏ những lá thư chứa bào tử vi khuẩn bệnh than vào các thùng thư ở Princeton (New Jersey) làm 5 người chết, 17 người nhiễm bệnh, và 17 văn phòng công sở, tòa báo lớn tại các bang New Jersey, Florida, New York, kể cả các tòa nhà Quốc hội và Trụ sở Tòa án tối cao phải sơ tán. Thiệt hại vật chất ước tính hơn 1 tỉ USD.
Tổng cộng, các nhà điều tra đã thực hiện hơn 8.000 cuộc xét hỏi và hàng trăm vụ khám xét nhà ở, chỗ làm việc của nhiều đối tượng tình nghi. Hàng trăm người được đưa vào diện nghi vấn, về sau rút xuống còn khoảng 50 người, hầu hết là các y bác sĩ, các nhà nghiên cứu y, sinh học làm việc tại các cơ quan nghiên cứu cấp tiểu bang và liên bang. Tất cả họ đều bị theo dõi sát 24/24 giờ.
Ngoài hệ thống phòng thí nghiệm pháp y của mình, FBI còn nhờ đến 20 phòng thí nghiệm thuộc các trường đại học, viện nghiên cứu khắp nước Mỹ để nghiên cứu mô phỏng phương pháp bào chế ra bào tử vi khuẩn bệnh than, nhằm tìm hiểu xem “thủ phạm khủng bố đã bào chế vi khuẩn bệnh than như thế nào”.FBI đã tiêu tốn đến 18 triệu USD cho các hoạt động nghiên cứu này.
 |
| Lá thư có chứa vi khuẩn bệnh than được gửi đến văn phòng TNS Patrick Leahy tháng 10/2001. |
Các thông tin chỉ điểm còn dẫn các nhà điều tra sang tận Lithuania, Afghanistan, Malaysia, và cả Zimbabwe, trong đó các điều tra viên FBI đã 2 lần bay sang Afghanistan đầu năm 2004 sau khi một tù nhân bị giam giữ ở Guantanamo đã “chỉ điểm” rằng bào tử vi khuẩn bệnh than được sản xuất tại một trại huấn luyện khủng bố ở miền Đông Afghanistan nhưng kết quả vẫn là con số không.
Từ con số hàng trăm điều tra viên ban đầu, nay chỉ còn lại 21 người tiếp tục “cuộc tìm kiếm vô vọng”. Một quan chức giấu tên cho biết, nhiều điều tra viên hiện còn tham gia “chạy sô” các vụ án khác, vì “không có việc gì để làm”.
Tệ hại hơn, FBI và Bộ Tư pháp Mỹ còn đang phải đối mặt vụ kiện kéo dài hơn 2 năm qua của Tiến sĩ Steven Hatfill, người đã bị cuộc điều tra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống và thanh danh bị xúc phạm.
Hatfill, 51 tuổi, sinh ra và lớn lên ở bang Illinois, học ngành Y ở Zimbabwe rồi sau đó sang Nam Phi nghiên cứu y học. Trở về Mỹ, ông làm việc tại Viện Nghiên cứu Y học về bệnh truyền nhiễm thuộc Quân y viện Căn cứ
Tại SAIC, Hatfill phụ trách thiết kế và huấn luyện phòng chống khủng bố sinh học, hợp tác với Bộ chỉ huy Các chiến dịch đặc biệt liên quân (JSOC) huấn luyện cho các nhóm biệt kích chống khủng bố sinh học ở
Ban đầu, FBI nghi ngờ Al-Qaeda là thủ phạm, nhưng sau khi các cơ quan pháp y của FBI xác định được bào tử vi khuẩn bệnh than trong các lá thư thuộc dòng vi khuẩn Ames, 1 trong 86 dòng vi khuẩn bệnh than sử dụng phổ biến trong các dự án nghiên cứu sinh học Quốc phòng Mỹ, thì FBI chuyển hướng, cho rằng tác giả vụ khủng bố là “một người bên trong ngành nghiên cứu vũ khí sinh học”!
Trong số các nhà nghiên cứu rơi vào diện “đối tượng quan tâm”, Hatfill được chú ý hơn cả, vì trong hồ sơ xin việc ông đã ghi rằng mình “có kiến thức rất sâu rộng về vũ khí sinh học của Mỹ”, biết cả các loại vi trùng “khô và ướt”. Ông cũng nhiều lần “nổ” với học viên các lớp huấn luyện chống khủng bố rằng “ông nắm rành rẽ cách thức bọn khủng bố sinh học tấn công ra sao”, rằng “nguy cơ khủng bố sinh học ở Mỹ rất cao”, đặc biệt là khủng bố bằng vi khuẩn bệnh than!--PageBreak--
Tiếp đến, khi rà lại hồ sơ cá nhân của Hatfill, các nhà điều tra phát hiện một địa danh “lạ” là Greendale trùng tên với một trong những trường học có mẫu vi khuẩn bệnh than trong các lá thư khủng bố.
Mọi sự tập trung điều tra bắt đầu dồn vào Hatfill. FBI đã làm mọi cách có thể, từ việc lục soát nơi ở và làm việc, nghe lén điện thoại cho đến việc bám sát suốt 24/24 giờ theo dõi nhất cử nhất động của Hatfill, với hy vọng tìm được một bằng chứng nào đó buộc tội ông.
Thậm chí, chỉ vì “nghe lỏm” một trong những câu Hatfill “nổ” với các học trò mà FBI đã không ngần ngại huy động hàng trăm người, xe cộ phương tiện và tiêu tốn hết 250.000 USD để bơm hút hết nước một cái hồ gần nơi ông ở, nạo bùn lên để tìm chứng cứ nhưng không thấy gì. Các hoạt động điều tra của FBI đã khiến cho Hatfill bị mất chỗ làm ở SAIC, mất luôn các hợp đồng huấn luyện với DIA và cả việc thỉnh giảng tại một trường đại học ở
Năm 2003, Tiến sĩ Hatfill đã thuê luật sư khởi kiện Bộ Tư pháp, FBI và các cá nhân liên quan cuộc điều tra. Vụ kiện bị trì hoãn gần 2 năm vì Bộ Tư pháp Mỹ kháng nghị lên tòa án yêu cầu bảo mật thông tin cho tiến trình điều tra. Trong khi đó, ông Hatfill tiếp tục bị FBI điều tra, theo dõi, bị lục soát nhà ở và bị cản trở không tìm được việc làm.
Nhưng mùa hè năm nay, Thẩm phán Reggie Walton thuộc Tòa liên bang khu vực
Ngày 16/9, Thẩm phán Walton tuyên, bác bỏ 2 cáo buộc “tiết lộ thông tin cá nhân” và “xúc phạm danh dự” đối với các bị đơn là cá nhân; giữ nguyên cáo buộc các cá nhân “tước mất công ăn việc làm” và các cáo buộc đối với FBI và Bộ Tư pháp. Ông Hatfill đã đòi FBI, Bộ Tư pháp và các cá nhân làm hại cuộc đời ông phải bồi thường bằng tiền.
Cũng từ vụ kiện của Hatfill, đã có 6 nhân viên và quan chức FBI bị sa thải, trong đó có Richard Lambert, Van Harp, nhân viên điều tra Brad Garrett và nữ phát ngôn viên Debra Weierman. Cựu Bộ trưởng Tư pháp John Ashcroft cũng sẽ nhận mức kỷ luật tương ứng vào tháng 11 tới
