Phó Tổng thống Mỹ công du châu Âu: Một mũi tên trúng hai đích

• Ngoại trưởng Nga - Mỹ sắp gặp mặt giữa sóng gió ngoại giao
• Tổng thống Trump sẽ ngăn chặn Quốc hội Mỹ phá nỗ lực khôi phục quan hệ với Nga?
• Gia hạn trừng phạt Nga, các nước châu Âu cũng thiệt hại nặng nề

Hãng tin ABC News ngày 2-8 cho biết, khi đến thăm Gruzia, nước thứ 2 trong chuyến công du châu Âu kéo dài gần 1 tuần, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã cam kết hỗ trợ quốc gia châu Âu này hết mức. Tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Gruzia ở thủ đô Tbilisi, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence một lần nữa khẳng định cam kết của Mỹ về việc ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền, củng cố khả năng phòng thủ của Gruzia, ủng hộ Gruzia gia nhập tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Sau đó, ông Mike Pence đã có bài phát biểu trước các binh sĩ đang tham gia cuộc tập trận quy mô lớn mang tên Đối tác 2017 ở Vaziani với sự tham gia của 2.800 binh sĩ Mỹ, Gruzia, Anh, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Slovenia, Armenia. Cuộc tập trận được bắt đầu từ ngày 30-7 và kéo dài đến 12-8 với việc Mỹ điều thêm các xe tăng chiến đấu M1A2 Abams và xe chiến đấu bộ binh M2 Bradley. 

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence phát biểu trước báo giới tại thủ đô Tallinn (Estonia), các nhà lãnh đạo Estonia, Latvia và Lithuania đứng đằng sau. Ảnh: AP.

Các nhà phân tích nhận định, bằng chuyến thăm một ngày tới Gruzia của Phó Tổng thống, Mỹ đã một lần nữa gửi thông điệp mạnh mẽ tới Nga trong việc xúc tiến kết thân với các quốc gia láng giềng của Nga, nhất là trong bối cảnh quan hệ Washington-Moscow đang xấu đi nghiêm trọng. Đáng chú ý là trước khi tới Gruzia, ông Mike Pence đã dừng chân ở Estonia và có cuộc gặp khá thú vị với Tổng thống 3 nước NATO gồm Estonia, Latvia và Lithuania tại thủ đô Tallinn. Gruzia và 3 quốc gia vùng Baltic này đều thuộc Liên bang Xô Viết cũ trước khi tách ra vào năm 1991.

Về địa chính trị, các quốc gia này đều nằm sát Nga và có tác động cũng như chịu nhiều ảnh hưởng từ Nga trong mọi lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa đến chính trị, ngoại giao và an ninh. Khi 3 nước Estonia, Latvia và Litva gia nhập NATO, mối quan hệ của những nước này và Nga có nhiều sóng gió.

Vì thế, trong cuộc tiếp xúc với lãnh đạo 3 nước này, Phó Tổng thống Mỹ đã nhấn mạnh việc Washington cam kết thực hiện Điều 5 về phòng thủ chung với NATO, nghĩa là tấn công vào một nước là tấn công vào tất cả các nước đồng minh. Ông Mike Pence còn thông báo rằng, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ ký dự luật về một loạt biện pháp trừng phạt mới của Mỹ đối với Nga và điều đó cũng có nghĩa, gói cứu trợ của Mỹ với các quốc gia Baltic này sẽ được "cải thiện đáng kể".

Trong khi đó, các quốc gia vùng Baltic lại kỳ vọng nhiều hơn nữa về những hợp tác của Mỹ trong khu vực. Chẳng hạn, Lithuania hy vọng Mỹ sẽ triển khai 7 chiếc máy bay trên lãnh thổ của họ khi Nga và Belarus thực hiện cuộc tập trận Zapad vào tháng 9.

Trang tin tức Delfi đưa tin, phát biểu sau cuộc gặp ở Estonia với các nhà lãnh đạo Baltic khác và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, Tổng thống Lithuania Dalia Grybauskaite nói, bà tin rằng Washington sẽ triển khai "gần như hai lần" nhiều máy bay phản lực như cam kết hiện tại của NATO đối với nước này. Lithuania và Estonia hiện đang sở hữu bốn máy bay không quân nước ngoài bay trên sân bay của họ - một biện pháp nhằm bảo vệ không phận của NATO ở Baltic, trong một khu vực tiếp giáp với Nga.

Tổng thống Dalia Grybauskaite bày tỏ rằng  bà và các nhà lãnh đạo Baltic khác vui mừng khi thấy Mỹ ủng hộ họ "không chỉ bằng lời mà còn với những hành động thực sự".

Giới chức Lithuania nói riêng và giới chức vùng Baltic nói chung rất quan tâm đến cuộc tập trận quân sự Zapad sắp tới, lo ngại Nga có thể hành động như trước và thông báo một đợt tràn ngập các cuộc tập trận quân sự chồng chéo chạy song song, làm gia tăng đáng kể quy mô hoạt động quân sự của nước này trong khu vực. Theo lịch trình, ngày 2-8, Phó Tổng thống Mỹ sẽ tới Montenegro và có cuộc hội đàm với Thủ tướng Dusko Markovic.

Diễn ra chỉ vài ngày sau khi Hạ viện và Thượng viện Mỹ bỏ phiếu thông qua các biện pháp trừng phạt tài chính mới nhằm vào Nga, chuyến công du vùng Baltic lần này của Phó Tổng thống Mike Pence được đánh giá là "sự vỗ về cần thiết và kịp thời" của Mỹ với các đồng minh châu Âu ở NATO. Đồng thời, nó cũng có thể trở thành nguyên nhân khiến cho quan hệ Washington-Moscow lại gia tăng thêm căng thẳng bởi những tuyên bố "nhằm làm đẹp lòng các quốc gia vùng Baltic" nhưng lại tạo nên những phản ứng không mấy tốt đẹp từ phía Nga.