Nhựa và đá thi công cao tốc không dính vào nhau thì sao chịu được lực

Dự án đường cao tốc Đà Nẵng- Quảng Ngãi là công trình trọng điểm quốc gia, có chi phí đầu tư rất lớn (34.516 tỷ đồng được phê duyệt), nhưng quá trình thực hiện thi công, quản lý giám sát thi công xây dựng, từ chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn giám sát và các đơn vị liên quan đã không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, tổ chức thi công, nghiệm thu hạng mục, nghiệm thu công trình để đưa vào khai thác sử dụng không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế. Cụ thể, chiều dày lớp bê tông nhựa VTO/Novachip thu thập tại hiện trường rất nhiều vị trí không đảm bảo quy định, độ rỗng dư, hàm lượng nhựa, hệ số thấm không đạt yêu cầu.

Lớp bê tông nhựa hạt mịn C12.5, bê tông nhựa hạt trung C19 thiếu chiều dày bình quân, độ rỗng dư giao động rất lớn; các lớp bê tông nhựa và đá dăm gia cố nhựa có hiện tượng bong tróc cốt liệu, lớp cấp phối đá dăm loại I và loại II tại các gói thầu có độ mài mòn, chỉ số dẻo không đạt yêu cầu. Bên cạnh đó, cường độ chịu tải của mặt đường không đảm bảo quy định, nhiều vị trí đo trên tuyến có hệ số rất thấp…

Kết luận giám định cũng nêu rõ, quá trình thi công, nghiệm thu, các đơn vị liên quan đã không thực hiện đo cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, đo hệ số thấm của lớp bê tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình sau khi thi công, dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng.

Đặc biệt, đối với hạng mục công trình có sử dụng vật liệu đá (cấp phối đá dăm, bê tông nhựa các loại), ngày 18/5/2016, Bộ Giao thông Vận tải đã có văn bản gửi chủ đầu tư dự án, cảnh báo về chất lượng kém đối với nguồn vật liệu đá của các mỏ đá Đà Sơn, Phước Tường, Hương Mao, Chu Lai, Hố Chuồn…

Nhưng Tổng Công ty đầu tư phát triển đường cao tốc (VEC), Ban Quản lý dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và các đơn vị liên quan đã bỏ qua cảnh báo, dẫn đến cả 7/7 gói thầu đều sử dụng đá tại các mỏ này làm vật liệu sản xuất các lớp cấp phối đá dăm và bê tông nhựa các loại.

Thiệt hại được xác định là giá trị các hạng mục công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng tại các gói thầu, nhưng đã được chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nghiệm thu, thanh toán với số tiền đặc biệt lớn là hơn 811 tỷ đồng cho các Nhà thầu thi công.

Trong vụ án này, VEC được xác định là nguyên đơn dân sự. Tại phiên tòa, đại diện của VEC cho biết, với vai trò là chủ đầu tư, VEC đã có các biện pháp, quy trình, quy định để dự án được sớm đưa vào sử dụng. Người đại diện VEC cho hay, đơn vị tôn trọng kết luận giám định nhưng cho rằng, các điểm hư hỏng chỉ gây thiệt hại cục bộ, đứt đoạn trên đường cao tốc,  chứ không phải toàn tuyến cao tốc.

Theo đại diện của VEC, trường hợp nhà thầu có lỗi, đề nghị họ phải bồi thường, nhưng xác định thiệt hại là 811 tỷ đồng chưa phù hợp. VEC không yêu cầu các bị cáo phải bồi thường bởi vì họ là những người lao động, làm công ăn lương.

Trả lời thẩm vấn tại phiên tòa, đại diện cơ quan giám định trình bày về phương pháp để chứng minh quá trình này là khách quan, độc lập, đảm bảo đúng pháp luật. Theo Giám định viên, trong cấp phối đá dăm có trộn lẫn các loại khác, khiến cơ quan giám định giật mình. Cụ thể là vật liệu rất rời rạc, không chịu được lực, đá thì trơ ra, không có một miếng nhựa nào dính với đá; đáy bê tông nhựa bọc lót cũng thể hiện bóc nhựa, nhựa không dính vào đá....

Sau khi đưa ra các căn cứ khoa học, giám định viên khẳng định, việc đánh giá hoàn toàn độc lập, không chịu ảnh hưởng của bên nào. Những thông số, kết quả thí nghiệm đã loại trừ ảnh hưởng của thời gian.

Để chứng minh cho những lập luận của mình, giám định viên đưa ra một số hình ảnh thể hiện chất lượng xấu của công trình do các đơn vị thi công thực hiện. Kết quả điều tra và kết luận giám định đã chỉ rõ, để xảy ra sai phạm và hậu quả thiệt hại trên có hành vi không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, dẫn đến tổ chức thi công, nghiệm thu các hạng mục công trình, nghiệm thu công trình xây dựng hoàn thành không đảm bảo chất lượng của các bị cáo tại VEC, Ban Quản lý dự án, các đơn vị thi công tại các gói thầu và tại đơn vị nhà thầu tư vấn giám sát thi công dự án.

Tại phiên toà, đại diện Tổng Công ty xây dựng công trình giao thông (Cienco 5) và Cienco 6 đều cho rằng, những hư hỏng trên đoạn cao tốc xảy ra là cục bộ. Cienco 5 chấp thuận bồi thường cho chủ đầu tư nhưng đề nghị VEC trả lại 5% tiền bảo hành. Cả Cienco 5, Cienco 6 đều không yêu cầu các bị cáo phải bồi hoàn cho công ty.

Đại diện Tổng Công ty Sông Đà cho rằng, suốt quá trình thi công và thời gian bảo hành, công ty không nhận được ý kiến phản hồi của chủ đầu tư, tư vấn giám sát về chất lượng đoạn đường công ty thi công. Tổng Công ty Sông Đà cũng không yêu cầu các bị cáo phải bồi thường. Trước khi dừng lời, đại diện VEC, Cienco 5, Cienco 6, Tổng Công ty Sông Đà và Công ty Thành Phát đều xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo là cán bộ, nhân viên của mình.