Tiếp tục vận động mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con

• Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức về dân số1
• Tốc độ già hóa dân số nhanh nhưng hệ thống an sinh xã hội chưa đáp ứng
• Tổng điều tra dân số và nhà ở lần thứ 5

Ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết: 25 năm qua, tốc độ gia tăng dân số đã được khống chế thành công, đạt mức sinh thay thế sớm 10 năm so với mục tiêu đề ra và duy trì cho đến nay. Cơ cấu dân số chuyển dịch tích cực, từ năm 2007, nước ta bước vào thời kỳ dân số vàng. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt. 

Tuổi thọ trung bình tăng nhanh, đạt 73,4 tuổi năm 2016, cao hơn nhiều nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người. Tầm vóc, thể lực người Việt Nam có bước cải thiện. Dân số đã có sự phân bố hợp lý hơn. Mỗi cặp vợ chồng có 2 con đã trở thành chuẩn mực, lan tỏa, thấm sâu trong toàn xã hội. Dịch vụ DS-KHHGĐ được mở rộng, chất lượng ngày càng cao.

Tuy nhiên, còn những hạn chế trong công tác dân số. Đó là mức sinh giữa các vùng còn chênh lệch đáng kể. Mất cân bằng giới tính khi sinh tăng nhanh và ở mức nghiêm trọng. Chưa có giải pháp đồng bộ phát huy lợi thế của thời kỳ dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số. 

Suy dinh dưỡng, tử vong bà mẹ, trẻ em còn cao. Tuổi thọ bình quân tăng nhưng số năm sống khỏe mạnh thấp. Tảo hôn, kết hôn cận huyết thống còn nhiều ở một số dân tộc ít người. Phân bố dân số, quản lý nhập cư, di dân còn nhiều bất cập.

Bộ Y tế thông tin về vấn đề dân số trong tình hình mới.

Ông Nguyễn Văn Tân cho biết, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 vừa qua đã đề ra các mục tiêu: đến năm 2030 là duy trì vững chắc mức sinh thay thế; giảm 50% chênh lệch mức sinh giữa nông thôn và thành thị, miền núi và đồng bằng; 50% số tỉnh đạt mức sinh thay thế; mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại; giảm 2/3 số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn; bảo vệ và phát triển dân số các dân tộc có dưới 10.000 người, đặc biệt là những dân tộc có rất ít người; tỷ số giới tính khi sinh dưới 109 bé trai/100 bé gái… 

Tỷ lệ dân số đô thị đạt trên 45%. Bố trí, sắp xếp dân cư hợp lý ở vùng biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn. Bảo đảm người di cư được tiếp cận đầy đủ và công bằng các dịch vụ xã hội cơ bản. 100% dân số được đăng ký, quản lý trong hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư thống nhất trên quy mô toàn quốc.

Theo ông Nguyễn Văn Tân, Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện cuộc vận động mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con; sinh ít con hơn ở vùng, đối tượng có mức sinh cao; duy trì kết quả ở những nơi đã đạt mức sinh thay thế; sinh đủ 2 con ở những nơi có mức sinh thấp; đẩy mạnh truyền thông nhằm giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. 

Bên cạnh đó, sẽ rà soát, bổ sung, sửa đổi các quy định về xử lý vi phạm trong công tác dân số; rà soát, bổ sung các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; khai thác tối đa lợi thế cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hóa dân số; bảo vệ, chăm sóc và phát huy người cao tuổi; nâng cao chất lượng quy hoạch để dân cư được phân bố phù hợp. 

Có chính sách cho người di cư được tiếp cận đầy đủ và công bằng với các dịch vụ xã hội cơ bản; hỗ trợ thỏa đáng để thu hút, tạo điều kiện cho người dân sinh sống ổn định, lâu dài ở các khu vực khó khăn, trọng yếu về an ninh quốc phòng. Thực hiện có hiệu quả chính sách bảo vệ và phát triển các dân tộc thiểu số, đặc biệt là các dân tộc thiểu số rất ít người.