Thu tiền của sinh viên thực hành tại bệnh viện, nên hay không?

• Hà Nội đề xuất tăng học phí nhiều cấp học
• Tăng học phí các trường công lập chất lượng cao
• Tăng học phí, chất lượng giáo dục có tăng?

Tại Hội nghị “Đổi mới giáo dục y khoa toàn quốc” diễn ra 2 ngày cuối tuần vừa qua, đây là nội dung “nóng” nhất với những ý kiến khá gay gắt của lãnh đạo nhiều trường ĐHY.

Từ nhiều thập kỷ qua, việc hợp tác giữa Trường ĐHY Hà Nội với các BV lớn như Việt Đức, Bạch Mai, Xanh Pôn, Nhi Trung ương, BV K, Bệnh viện Phụ sản Trung ương vẫn tồn tại “tự nhiên như hơi thở, như trong một nhà” như lời của GS. Trần Bình Giang – Giám đốc BV Việt Đức. Bởi 2 bên đều có lợi khi trường y có nơi thực hành cho sinh viên, học viên, còn các BV có một lực lượng lao động rất lớn mà không phải trả tiền.

Nhưng một số BV lại “đòi tiền” Trường ĐHY với lý do: Mỗi ngày có hàng trăm sinh viên, học viên đến BV thực hành, sẽ tiêu hao điện, nước, xà phòng, bông băng, cồn, gạc vv… trong khi BV phải tự chủ về kinh phí. Rồi giảng viên của Trường ĐHY đến BV làm việc thì “khó quản”, vì không phải người của BV; BV mất công đào tạo cán bộ thành nghề thì họ lại chuyển đi BV khác; có giảng viên của trường làm lãnh đạo khoa ở BV, nhưng khi nghỉ hưu ở trường, BV vẫn không biết…

GS. Trần Bình Giang trao đổi tại cuộc gặp giải quyết “hậu” Nghị định 111.

Tuy nhiên, có một thực tế là qui định chưa thấy cái lợi lớn hơn nhiều mà các BV được hưởng. Đó là hàng ngàn sinh viên, học viên Trường ĐHY, như ĐHY Hà Nội– nơi luôn tuyển sinh với điểm đỗ đại học cao ngất ngưởng – chính là nguồn nhân lực chất lượng cao mà các BV được sử dụng “không công”.

Mỗi ngày, hàng ngàn bác sĩ nội trú, chuyên khoa vừa học, vừa phục vụ bệnh nhân tại các BV, hỗ trợ rất hiệu quả cho các BV khám, chữa bệnh, đặc biệt là trong cấp cứu. Ở các BV tuyến cuối luôn quá tải thì đây chính là lực lượng quý giá giúp cho chủ trương giảm tải của Bộ Y tế trở thành hiện thực, vì các BV không thể đủ nhân lực.

Trong các “tua” trực, 100% sinh viên và bác sĩ nội trú, chuyên khoa làm thâu đêm. Ở BV ngoại khoa hàng đầu như Việt Đức, với hàng trăm ca phẫu thuật mỗi ngày, thì việc có các sinh viên phụ mổ là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, các giáo viên của các Trường ĐHY Hà Nội là những chuyên gia hàng đầu, ăn lương của trường nhưng đến BV làm việc “không công”, hoặc được BV trả công “bèo bọt” so với mức lương vài trăm triệu mà các BV tư sẵn sàng trả cho họ.

Hiện nay, BV Bạch Mai đang có tới 168 cán bộ của Trường ĐHY Hà Nội, BV Việt Đức có 69 người, đều là các chuyên gia giỏi. Họ vừa giảng dạy sinh viên, vừa trực tiếp khám, chữa bệnh như bác sĩ của BV, nhiều người còn làm quản lý: lãnh đạo BV, Khoa, Trung tâm vv…

Theo GS. Trần Bình Giang: “Nếu không có những chuyên gia giỏi của Trường ĐHY Hà Nội, thì nhiều bệnh nhân ở BV Việt Đức đã không có cơ hội sống”.

Việc cho phép các BV thu tiền của sinh viên thực hành dường như đã “thương mại hóa” vấn đề vô cùng nhạy cảm là giáo dục ở ngành y tế. Bất hợp lý nhất chính là không nhìn thấy giá trị về tri thức của đội ngũ giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia, sinh viên ở ngôi trường nổi tiếng này lớn gấp nhiều lần giá trị vật chất mà một số BV đang đòi. Vì vậy đã làm “xáo trộn” một truyền thống vốn tốt đẹp giữa các BV lớn với Trường ĐHY –nơi đào tạo hầu hết các cán bộ lãnh đạo, bác sĩ của các BV.

Nhằm tháo gỡ những vướng mắc do qui định cho phép các BV thu tiền của sinh viên đến thực hành, trong ngày 3 và 4-12, Hiệu trưởng Trường ĐHY Hà Nội đã có hàng loạt buổi làm với 10 BV là cơ sở đào tạo, thực hành của trường. May mắn, hầu hết các BV đều nhìn rõ điều mà Nghị định 111 “không thấy” là quyền lợi các BV được hưởng.

Vì thế, hầu hết các BV đều nhất trí duy trì mối quan hệ truyền thống để tiếp tục hợp tác. Giám đốc BV Phụ sản Trung ương, Giám đốc BV K cho biết sẵn sàng hỗ trợ thêm thầy và trò Trường ĐHY đến BV thực hành. BV K và BV Đống Đa còn đề nghị Trường ĐHY Hà Nội cử thêm cán bộ và sinh viên đến để “đỡ” cho BV.

Các BV Bạch Mai, Việt Đức, Xanh Pôn, Đống Đa vv… đều nhất trí không thu phí các sinh viên, học viên đến thực hành. GS. Trần Bình Giang cho hay: “Chút tiền còm ấy đáng gì với hoạt động của một BV đầu ngành như Việt Đức”. BV Y học Cổ truyền tha thiết đề nghị được trở thành cơ sở đào tạo của ĐHY Hà Nội.

Trong số các BV, duy chỉ có BV Nhi Trung ương vẫn đòi thu tiền thực hành của sinh viên, học sinh trường y. Để tiếp tục tháo gỡ những vướng mắc mà các BV đưa ra, GS. Tạ Thành Văn –Hiệu trưởng Trường ĐHY Hà Nội cho biết, tới đây Trường sẽ rà roát lại toàn bộ các lĩnh vực hợp tác để có qui chế phối hợp. Cán bộ được cử đến các BV phải có sự đồng ý của lãnh đạo nhà trường và BV, thay cho trước đây chỉ do Trưởng Bộ môn của trường quyết định. Tăng cường thông tin 2 chiều giữa BV và nhà trường để quản lý cán bộ và sinh viên tốt hơn.

Việc Trường ĐHY Hà Nội và các BV bắt tay nhau giải quyết “cuộc khủng hoảng”, sẽ tạo tiền lệ để các Trường ĐHY và các BV trên cả nước thoát ra khỏi vướng mắc do mối quan hệ hợp tác trong đào tạo - thực hành bị “thương mại hóa” kể từ cuối năm 2017.