Thế giới vinh danh quan họ và ca trù Việt Nam

Sau 4 năm chờ đợi, kể từ khi Việt Nam đệ trình UNESCO công nhận di sản quan họ và ca trù, 2 di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam đã được thế giới công nhận là Di sản nhân loại.

Chiều 2/10, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với GS.TS Ngô Đức Thịnh, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, người Việt Nam duy nhất được UNESCO mời phản biện hồ sơ phi vật thể của Mông Cổ.

GS.TS Ngô Đức Thịnh cho rằng: Việc vinh danh 2 di sản này có những ý nghĩa đặc biệt, tuy ở 2 loại hình khác nhau. Việc đưa ca trù của Việt Nam vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, đã loại trừ nguy cơ bị xóa bỏ của ca trù, khi việc này sẽ quyết định phương hướng bảo tồn với những biện pháp cụ thể.

Việc quan họ Bắc Ninh được công nhận là Di sản của nhân loại, khẳng định những giá trị đích thực của quan họ, đồng thời, cũng ngăn chặn được nguy cơ bị mất. Tuy nhiên, nói quan họ có nguy cơ bị mất ở đây là quan họ hát canh, khác với quan họ sân khấu khó bị mất, vì đã chuyên nghiệp.

Quan họ hát canh là quan họ gốc, thường được hát ở làng, lễ hội, đang có nguy cơ xóa sổ vì những người có hiểu biết đều đã ở tuổi 70-80, hơn nữa, nhận thức về giá trị và cái hay của nó đã có sự thay đổi. Khi được công nhận là di sản cũng như có sự phân biệt, chúng ta sẽ có kế hoạch cụ thể để bảo vệ quan họ này. Tuy nhiên, việc bảo vệ và phát huy vẫn quyết định ở chính những người dân.

Quan họ đã thành Di sản nhân loại.

Còn TS. Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ VH,TT&DL khẳng định: ca trù và quan họ vừa được ghi vào danh mục là di sản thế giới là sự khẳng định về những giá trị to lớn của di sản văn hóa Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện cho công tác quảng bá và giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới. Hiệu quả mang lại không thể đo đếm bằng vật chất cụ thể. Danh hiệu cao quý mà di sản văn hóa được đón nhận giúp cho việc nâng cao nhận thức của toàn xã hội, của chính quyền và ngành di sản văn hóa các cấp về ý nghĩa, vị trí, vai trò và về nhiệm vụ bảo vệ và phát huy di sản văn hóa. Chúng ta cũng cần nhận thấy rằng di sản văn hóa có vai trò to lớn trong việc giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, góp phần xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ mới.

Bên cạnh đó, cũng thấy rằng việc UNESCO tiếp tục ghi danh những di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam cũng chính là họ đánh giá cao những nỗ lực của chúng ta đã và đang làm đối với việc bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể trong thời gian qua. Do đó, trong thời gian tới chúng ta còn nhiều việc phải làm để bảo vệ và phát huy Di sản văn hóa quan họ, ca trù và các di sản văn hóa phi vật thể khác