Tác giả ca khúc “19 tháng Tám” về cõi vĩnh hằng

Nhạc sĩ Xuân Oanh sinh ngày 4/1/1923 tại thị trấn Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Năm 1942, ông đã được nhà thơ Nguyễn Đình Thi đưa vào con đường hoạt động cách mạng. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông được phân công làm công tác tuyên truyền.

Xuân Oanh là một trong hai người Việt Nam đầu tiên thực hiện bản tin tiếng Anh trên Đài Tiếng nói Việt Nam, làm Báo Cứu quốc ở chiến khu Việt Bắc. Về sau, ông công tác tại Ban Đối ngoại Trung ương Đảng, Liên hiệp các Tổ chức hữu nghị và hòa bình.

Xuân Oanh không chỉ giỏi cả thơ, ca, nhạc, họa, mà còn thông thạo 7 ngoại ngữ bằng con đường tự học. Ông đã dịch hàng chục tiểu thuyết của các nhà văn nổi tiếng Mac Twain, Jefferey Archer... và từng phiên dịch cho nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, trong đó có Chủ tịch Hồ Chí Minh và cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng.

Trong sự nghiệp âm nhạc của mình, nhạc sĩ Xuân Oanh có nhiều ca khúc mang dấu ấn, nhưng dường như, bài hát "19 tháng Tám" vẫn là một dấu ấn làm nên tên tuổi của ông.
Cùng với âm hưởng hào sảng, ca khúc còn có một xuất xứ rất đặc biệt, khi ra đời vào đúng ngày 19/8/1945, giữa không khí sục sôi, tinh thần quật khởi của những người dân đứng lên giành độc lập, trong đó, có người nhạc sĩ tài hoa Xuân Oanh.

Những ca từ được ghi vội trên mảnh giấy, trong những cảm xúc ào ạt ùa về, để rồi, bài hát mang tâm hồn, tình cảm của người chiến sĩ cách mạng đã nhanh chóng được mọi người đón nhận và trở thành một ca khúc sống mãi với thời gian, đến chính tác giả cũng không ngờ.

Trong những năm tháng chiến tranh vệ quốc, ca khúc "19 tháng Tám" đã là nguồn cổ vũ tinh thần mạnh mẽ với những người chiến sĩ khắp mọi miền đất nước. Đến nay, mỗi dịp kỷ niệm ngày Cách mạng Tháng Tám, cả nước lại tưng bừng trong những âm hưởng reo vui của ca khúc "19 tháng Tám" đầy tự hào: "Mười chín tháng tám... chớ quên là ngày khởi nghĩa…"

Nhạc sĩ Hồ Quang Bình trân trọng: "Trong kho tàng âm nhạc Việt Nam, bài hát "19 tháng Tám có một vị trí đặc biệt, được sáng tác đúng thời điểm lịch sử hào hùng của đất nước, với nhịp hành khúc trữ tình, hùng tráng, đã và sẽ sống mãi với thời gian."

Với những đóng góp lớn lao trên nhiều hoạt động, năm 1998, nhạc sĩ Xuân Oanh đã vinh dự được đón nhận Huân chương Độc lập hạng Ba và năm 2007, ông được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.

Được biết, lễ tang nhạc sĩ Xuân Oanh được tổ chức vào sáng 31/3