Người thổi hồn sen giấy

Thứ Bảy, 26/05/2012, 11:36

Được kỷ lục Guinness Việt Nam công nhận là người đầu tiên phục dựng thành công hoa giấy sau hơn 50 năm thất truyền của làng hoa giấy Thanh Tiên. Việc làm này không chỉ đơn thuần góp phần sống lại làng nghề mà còn giúp Thanh Tiên trở thành một điểm du lịch nổi tiếng của Cố đô Huế. Người mà chúng tôi muốn nói đến đó chính là họa sĩ Thân Văn Huy.

Sinh ra và lớn lên tại làng Thanh Tiên, xã Phú Mậu, Phú Vang, Thừa Thiên - Huế, từ nhỏ, cậu bé Huy đã biết phụ giúp bà nội xếp hoa giấy mang ra chợ bán lấy tiền đi học. Năm 1968, ông thi đỗ vào Trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế và ông còn tiếp tục học thêm ba năm về sơn dầu. Sau khi tốt nghiệp, ông làm giáo viên trường làng, rồi sau đó chuyển sang thiết kế đồ gỗ.

Khi đã có một số vốn tích cóp kha khá, ông dần chuyển sang lĩnh vực sáng tác nghệ thuật với những tác phẩm tranh làm bằng cỏ, gỗ, giấy. Và thành công cuối cùng đã mỉm cười với ông, khi liên tiếp 2 năm (1994 và 1995), ông tổ chức được hai cuộc triển lãm cá nhân tại Huế và Đà Nẵng. Năm 2000, trong một cuộc triển lãm tại Hà Nội, một số tranh của ông đã được các vị thuộc ngoại giao đoàn tại Việt Nam sưu tập...

Và rồi, khi đã có một chỗ đứng nghệ thuật, họa sĩ Thân Văn Huy lại trăn trở với suy nghĩ: "Phải làm sao để vực dậy nghề làm hoa giấy truyền thống quê hương, từng một thời đã làm nức lòng vùng đất sông Hương, núi Ngự". Để hiểu rõ đặc điểm nghề làm hoa giấy, ông bỏ ra cả năm tìm đến những nghệ nhân già trong làng để tìm hiểu.

Lúc bấy giờ nghề thì đã mai một, những người già lúc nhớ lúc không, quyết không nản, ông đã thức trắng nhiều đêm để xâu chuỗi các dữ liệu nhằm phục dựng nghề. Từ nguyên bản bông sen làm bằng giấy mỏng, màu trắng, đầu cánh sen dùng chỉ khâu lại, cuối năm đưa đi bán dễ bị gió đánh tan, ông Huy quyết định đổi thành màu hồng, trắng. Và sen giấy của ông sau bao ngày miệt mài nghiên cứu, cải thiện, cuối cùng đã xuất hiện lần đầu tiên vào Festival Huế 2008 khiến người xem vô cùng thích thú và ngưỡng mộ về nghệ thuật hoa giấy Thanh Tiên.

Tuy nhiên, ông lại chia sẻ: "Lúc bấy giờ, tôi vẫn thực sự chưa ưng ý lắm, bởi lẽ sau một thời gian để ngoài trời hoa bị loang màu, giấy khô ráp mất vẻ tự nhiên. Vì thế tôi quyết định áp dụng kỹ thuật vẽ trên lụa, giấy dó, pha màu từ đậm đến nhạt dần. Cuống hoa không còn dùng tre mà thay vào đó là thân mây dẻo mềm…". Thử nghiệm thành công, ông đã mừng đến rơi nước mắt...

Để được sinh động hơn, trong hai kỳ Festival gần đây (2010 và 2012), ông đã  sắp đặt hoa sen giấy bằng cách cắm những bông hoa xuống hồ hay ô nước nhỏ, trang trí thêm lá sen, hoa súng… ý tưởng sáng tạo này khiến nhiều du khách, đặc biệt là khách quốc tế đã rất ấn tượng về hình ảnh hoa sen thuần chất Việt...

Làng hoa giấy Thanh Tiên (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) là một ngôi làng cổ với truyền thống hơn 300 năm làm hoa giấy (loại hoa thờ cúng ông bà, tổ tiên). Nghề hoa giấy ở đây còn xuất hiện trong danh mục thống kê của các nghề thủ công từ thế kỷ XVI-XIX của Đại Nam nhất thống chí.

Nguyễn Tiến Nhất
.
.
.