Người phụ nữ đầu tiên được chọn làm nhà thơ Hoàng gia Anh

Chủ Nhật, 03/05/2009, 15:10
Nữ hoàng Anh Elizabeth II vừa chọn nữ sĩ Carol Ann Duffy là nhà thơ hoàng gia mới. Danh hiệu vinh dự này trong lịch sử hơn 400 năm của nó lần đầu tiên được trao cho một tác giả nữ.

Theo báo The Guardian, mười năm trước (1999), bà Duffy đã được dự đoán là sẽ nhận được danh hiệu này sau khi nhà thơ Ted Hughes qua đời. Tuy nhiên, khi đó người được nhận danh hiệu này lại là thi sĩ Andrew Motion. Tháng 3/2009, thi sĩ Motion đã kết thúc nhiệm kỳ 10 năm làm nhà thơ hoàng gia của mình. Trước ông, các thi sĩ được chọn giữ cương vị này cho tới hết đời.

Tháng 5/2008, những nhà tổ chức Festival thơ Anh ở Ledbury đã thỉnh cầu Nữ hoàng Elizabeth II nên thay đổi thông lệ trọng nam trong việc lựa chọn nhà thơ hoàng gia. Tờ báo The Independent khi đó đã đưa ra danh sách 6 nữ sĩ có thể xứng đáng nhận vinh dự này. Đó là Carol Ann Duffy, Wendy Cope, Lavinia Greenlaw, Jackie Kay, Fleur Adcock và Ruth Paden.

Phận sự của một nhà thơ hoàng gia là sáng tác thơ dành cho những dịp kỷ niệm quan trọng trong đời sống vương quốc và hoàng gia. Thí dụ, nhà thơ Motion từng sáng tác thơ nhân kỷ niệm 80 năm ngày sinh Nữ hoàng Elizabeth II, kỷ niệm 100 tuổi và nhân ngày mất của thân mẫu Nữ hoàng, kỷ niệm ngày sinh thứ 21 của hoàng tử William...

Nữ sĩ Carol Ann Duffy từng được nhận danh dự nữ hiệp sĩ hoàng gia và nhiều giải thưởng văn học có uy tín, thí dụ như giải thưởng mang tên T.S. Eliot, giải thưởng mang tên Dylan Thomas, giải thưởng mang tên Somerset Maugham, giải thưởng  Whitbread... Thơ của bà được đưa vào các chương trình học phổ thông và đại học. Bà từng in một số vở kịch và hiện nay đang giảng dạy về văn học tại Trường Đại học Tổng hợp Manchester Metropolitan.

Danh hiệu nhà thơ hoàng gia được lập ra từ năm 1668. Đã có 19 thi sĩ được nhận vinh dự này, trong đó có các thi sĩ nổi tiếng như Edmund Spencer, Ben Johnson, John Dryden, Robert Southey, William Wordsworth,  Alfred Tennyson... Người giữ cương vị này lâu nhất là Tennyson: 42 năm.

Theo nữ sĩ Wendi Cope, viết trong một bài báo đăng trên tạp chí Royal Society of Literature Review, xã hội trông đợi ở nhà thơ hoàng gia quá nhiều thứ. Bà cho rằng, một nhà thơ giỏi có thể viết hay về các sự kiện trọng đại một cách độc lập, không phụ thuộc vào chức danh của mình.

Bà cũng cho rằng không thể viết nên những câu thơ thực sự hay theo đơn đặt hàng và nêu ra như một thí dụ tiêu cực là trường ca của cựu nhà thơ hoàng gia John Betjeman viết về lễ thành hôn của công chúa Ann, con gái Nữ hoàng Elizabeth II: "Tôi nhớ rằng khi ấy tôi đã cảm thấy rất buồn, tôi đã nghĩ rằng, ông ấy không nên làm như thế. Cho tới hôm nay quan điểm của tôi không thay đổi...".

Nữ sĩ Cope cho rằng, nhà thơ cần phải được tự do trong sáng tác và chỉ viết những gì mà họ muốn. Tuy nhiên, bà cũng nhận xét rằng, trên cương vị nhà thơ hoàng gia, thi sĩ Motion "đã làm việc nhiều và tốt, và không có vẻ như ngốc nghếch".

Năm 2008, Motion từng than phiền rằng, sáng tác thơ cho hoàng gia là một công việc không mấy dễ dàng. Nhà thơ hoàng gia được coi là viên chức trong cung với mức đãi ngộ là 100 bảng Anh và một thùng rượu vang một năm. Riêng với Motion, hoàng gia đã tạo ra một trường hợp ngoại lệ - lương của ông là 5 nghìn bảng Anh một năm

Như Hùng
.
.
.