Người được trao giải xin trả lại huy chương vàng

Cuộc thi Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20 - 2013, được khai mạc tại TP Huế (Thừa Thiên - Huế) vào ngày 29/4, với sự tham dự của 96 tác giả ở 6 tỉnh, gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế, gửi đến Ban Tổ chức (BTC) 958 tác phẩm dự thi. Kết quả, tác phẩm “Lễ hội khất thực” của tác giả Đỗ Văn Tri (63 tuổi, ở 41 Nguyễn Thiện Kế, TP Huế), là thành viên của Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế, đã được BTC trao tặng huy chương vàng (HCV)...

Thế nhưng, ngay sau khi ông Tri nhận được tấm huy chương cao quý đó thì đã có rất nhiều chuyện lùm xùm xảy ra quanh bức ảnh trên. Đặc biệt, trong đó có việc thầy giáo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Xuân Hữu Tâm (45 tuổi, trú tại 246 Phan Bội Châu, TP Huế), cũng là thành viên của Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế đứng đơn khiếu kiện đòi lại tác quyền bức ảnh “Lễ hội khất thực”.

Theo phản ảnh của ông Tâm: Trong dịp lễ “Dâng y” ngày Rằm tháng 2 âm lịch (nhằm 7/3/2012), ông và ông Nguyễn Hữu Hài (thành viên Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế) đã lên chùa Huyền Không Sơn Thượng để chụp ảnh, trong đó có bức ảnh “Lễ hội khất thực” mà ông Tri đã lấy gửi dự thi Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20 – 2013 và đạt HCV.

“Ngay sau khi bức ảnh đạt giải thì tôi mới nhận ra bức ảnh này là do tôi bấm máy với góc chụp cao ở trên tòa tháp của chùa. Tôi cũng đã công bố bản quyền bức ảnh này tại triển lãm “Sắc xuân” ngày 26/3/2012. Thế mà ông Hài lại đem bức ảnh của tôi chụp để cho ông Tri đi dự thi mà không hề báo cho tôi biết…”, ông Tâm bức xúc nói.

Bức ảnh “Lễ hội khất thực” do ông Nguyễn Xuân Hữu Tâm bấm máy, ông Tri mang đi dự thi và đoạt giải HCV.

Trước sự việc này, Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế đã lập Ban kiểm tra để điều tra, xác minh. Và những khuất tất quanh bức ảnh “Lễ hội khất thực” đã được đưa ra ánh sáng trong cuộc họp vào sáng 25/5, do Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế tổ chức, với sự có mặt của các bên liên quan, trong đó có phóng viên báo chí đến tham dự để rộng đường dư luận. 

Tại cuộc họp, ông Tri đã thừa nhận, bức ảnh “Lễ hội khất thực” không phải do ông chụp mà do ông Hài cho để đi dự thi Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20. Ông Hài cũng xác nhận, tác phẩm “Lễ hội khất thực” không phải là do ông Hài bấm máy, mà là do ông Tâm bấm máy qua máy ảnh của ông Hài và sau đó ông Hài đã cho ông Tri một số bức ảnh đi dự thi Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ, trong đó có bức ảnh “Lễ hội khất thực” của ông Tâm.

Trao đổi thẳng thắn tại cuộc họp, ông Phạm Văn Tý, Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế nói rằng: Dù tác phẩm “Lễ hội khất thực” chưa đăng ký bản quyền hay đã đăng ký bản quyền thì với tư cách là một người nghệ sĩ nhiếp ảnh, việc mang tác phẩm của người khác đi dự thi là vi phạm đạo đức và sai “luật chơi”.

Ngay sau khi bị khiếu kiện, ông Tri - chủ nhân của chiếc HCV Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ đã làm đơn xin trả lại huy chương với lý do: “Tôi là hội viên mới, chưa rõ luật chơi nên đã gửi tham gia một số ảnh và bất ngờ được HCV ngoài sự mong muốn…” (?!).

Tại cuộc họp của Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên-Huế, ông Đỗ Văn Tri (người đứng) đã xin trả lại HCV mà BTC cuộc thi Liên hoan ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20 đã trao cho tác phẩm “Lễ hội khất thực”.

Ông Đặng Mậu Tựu, Chủ tịch Hội Liên hiệp các hội VHNT tỉnh Thừa Thiên - Huế, Trưởng BTC Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20 đã đề nghị Ban chấp hành Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên - Huế xem xét hình thức kỷ luật thích đáng với ông Tri. “Đây là một chuyện hết sức hy hữu và chưa có tiền lệ nên chúng tôi rất lúng túng trong việc giải quyết. Đây cũng là bài học vô cùng đau xót và đắt giá cho Thừa Thiên - Huế mà qua đó, các tỉnh ở khu vực Bắc Trung bộ sẽ rút ra được kinh nghiệm khi tham gia tổ chức những cuộc thi tương tự”, ông Tựu nói.

Về chiếc HCV của tác phẩm “Lễ hội khất thực” mà ông Đỗ Văn Tri đang nắm giữ, ông Phạm Văn Tý khẳng định: “Sau khi HCV được thu hồi và bàn giao cho Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam thì nó cũng sẽ không được trao cho anh Tâm hoặc bất cứ một người nào khác”.

Chính vì “không rõ luật chơi” như theo cách “biện minh” của ông Tri mà cuộc thi Liên hoan Ảnh nghệ thuật Bắc Trung bộ lần thứ 20 - 2013 đã xảy ra nhiều chuyện buồn không đáng có. Bên cạnh đó là việc không có tác phẩm ảnh nào được công nhận là HCV ngoài 2 tác phẩm dành huy chương bạc và 3 tác phẩm đoạt huy chương đồng, mặc dù rất nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh đã bỏ ra rất nhiều công sức của mình để làm nên những tác phẩm nghệ thuật chân chính, đầy ý nghĩa...