Hoa ban chúm chím vàO dịp Tết Nguyên đán và nở trắng trời vào dịp tháng 2, tháng 3 dương lịch - khi bắt đầu những cơn gió Lào ào ạt thổi về cánh đồng Mường Thanh (tiếng Thái là Mường Then - có nghĩa là Mường Trời).
Nhiều năm nay, đã thành thông lệ mỗi khi mùa ban nở, tỉnh Điện Biên lại mở Lễ hội Hoa ban, thu hút hàng trăm ngàn du khách thập phương đến tham quan, thưởng ngoạn.
Nhụy ban rất ngọt, các loài ong rất ưa thích. Cánh hoa ban vừa ngọt, vừa bùi, người Thái thường lấy về đồ chín trộn với giấm, vừng thành một món nộm, ăn rất lạ và quyến rũ thực khách. Quả ban giống như quả bồ kết, hạt già đồ chín ăn ngon như hạt đậu.
Bà con dân tộc Thái rất yêu hoa ban, nên ngày Tết trên bàn thờ luôn có cành hoa ban, dâng cúng, tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Với tuổi trẻ, hoa ban là ước mơ trẻ mãi không già, nhiều nghị lực và tình yêu bền vững. "Trăm năm ngắm hoa ban nở còn mãi mãi/Mỗi mùa ban lại thêm trẻ ra, không già!"
Hàng nghìn đời nay, hoa Ban đã rất tự nhiên đi vào đời sống văn hoá - tâm linh của nhân dân Tây Bắc, nhất là bà con thuộc nhóm ngôn ngữ Tày - Thái. Với đồng bào Thái, có lẽ không ai là không trải qua tuổi thanh xuân nồng cháy, với những trò chơi thú vị hái hoa Ban và hát giao duyên. Trong ký ức của người đi xa, cùng với nỗi nhớ mường nhớ bản, nhớ người yêu, còn có nỗi nhớ da diết hoa Ban vào mỗi độ xuân về.
Muốn một lần ngắm ban thì xin mời bạn hãy đến với núi rừng Tây Bắc, đến với lễ hội Hoa ban, cùng thưởng thức những hương vị thanh mát, ngọt ngào của những đóa hoa, tìm một dáng váy thướt tha gùi ban trên núi, để rồi lạc bước lãng du trong rừng hoa khoe sắc bạt ngàn.
