Giải thưởng Holberg

Chủ Nhật, 06/09/2009, 09:53
Nhà nghiên cứu triết học người Canada 73 tuổi Ian Hacking vừa được chọn làm người sẽ nhận giải thưởng Holberg rất có uy tín của Na Uy. Giải thưởng Holberg được trao kèm với 4,5 triệu cuaron Na Uy (tương đương với 700 nghìn USD). Lễ trao giải chính thức sẽ được tổ chức vào ngày 25/11 tới tại Oslo.

Trong thông cáo báo chí của giải thưởng Holberg có ghi rõ rằng, nhà nghiên cứu Hacking, GS của Trường Đại học Tổng hợp Toronto và của Collège de France "đã làm được rất nhiều việc để xoá bỏ khoảng cách đặc trưng cho các cuộc tranh luận hàn lâm về ý nghĩa của khoa học trong những thập niên cuối thế kỷ XX".

Ông Hacking đã có những đóng góp lớn và tư duy triết học những lĩnh vực tri thức như: vật lý, ngôn ngữ, xác suất, tâm lý học và thần kinh học. "Mặc dầu rất đa dạng nhưng trong công việc của ông luôn có một ý tưởng thống nhất: khoa học - đó là sáng tạo của con người. Nó được lập ra trong một tình huống lịch sử và để tìm hiểu, tại sao nền khoa học hiện đại lại như vậy, nó đang như thế nào, thì không chỉ cần biết nó "phải" hay đã được khẳng định đúng đắn. Cần phải biết thêm cả tình hình lịch sử khi nó xuất hiện".

Chính phủ Na Uy đã lập ra giải thưởng Holberg năm 2003 để khích lệ các nhà nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn xuất sắc. Giải thưởng được mang tên Ludvig Holberg, nhà văn, nhà soạn kịch Đan Mạch - Na Uy thời Phục hưng. Việc lựa chọn những người được nhận giải thưởng này được Chính phủ Na Uy giao cho Trường Đại học Bergen. Cũng trong năm 2003 tại Oslo lần đầu tiên đã tiến hành trao giải thưởng Abel, một trong những giải thưởng lớn nhất thời hiện đại dành cho các nhà toán học. Bằng cách này người Na Uy muốn khích lệ các nhà nghiên cứu trong những lĩnh vực mà giải Nobel đã quên.

Ludvig Holberg (1684-1754) sinh ra ở Bergen nhưng phần lớn cuộc đời lại sống ở Đan Mạch. Ông được sùng kính cả ở Na Uy lẫn Đan Mạch. Tốt nghiệp rồi giảng dạy ở Trường Đại học Copenhagen, Holberg  ngay từ thời trẻ đã đi được khắp châu Âu, tới Hà Lan, Pháp và Anh để cuối cùng trở thành một trong những đại diện xuất sắc nhất của Thời kỳ Khai sáng ở Scandinavia. Ông đã để lại sau mình không chỉ những vở hài kịch được phổ biến rộng rãi và tiểu thuyết châm biếm "Chuyến du hành của Niels Klim xuống lòng đất" mà còn nhiều công trình nghiên cứu lịch sử quan trọng, cũng như các công trình nghiên cứu lịch sử và lý thuyết luật học mà ở Đan Mạch đã học theo đó suốt 200 năm sau khi ông đã qua đời. Chính vì thế nên Ludvig Holberg đã trở thành gương mặt lý tưởng đại diện cho giải thưởng dành cho những nhà tư tưởng thời hiện đại có những thành tựu xuất sắc trong các lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.

Năm 2004, giải thưởng Holberg đã được trao lần đầu cho Julia Kristeva, nhà nghiên cứu nữ người Bulgaria nhưng từ lâu đã sang Pháp làm việc và viết bằng tiếng Pháp. Bà Kristeva là một trong những nữ trí thức tinh hoa nổi tiếng nhất ở bốn thập niên gần đây, một nhà nghiên cứu tâm lý học rất có uy tín, một nhà văn, một nhà nghiên cứu văn học và văn hóa. Một trong những đóng góp quan trọng của bà Kristeva là những cố gắng trộn lẫn và hòa nhập các phương thức tiếp cận lý thuyết khác nhau nhất từng được sử dụng trong thế kỷ XX để nghiên cứu tâm lý học và sáng tạo.

Người thứ hai được nhận giải thưởng Holberg là Jurgen Habermas, nhà nghiên cứu triết học và xã hội học người Đức, một đại diện trí thức nổi bật nữa của châu Âu, một chuyên gia lớn trong lĩnh vực lý thuyết chính trị và lý thuyết truyền thông. Tiếp theo là nhà xã hội học Israel,  Shmuel N. Eisenstadt, một chuyên gia lớn trong nghiên cứu tiến hóa hệ thống xã hội và chính trị của các quốc gia.

Năm 2007, người được nhận giải thưởng Holberg là nhà nghiên cứu triết học chính trị học, luật gia Mỹ gốc Anh Ronald Dworkin. Năm 2008, lại một người Mỹ nữa được trao giải Holberg, đó là nhà nghiên cứu văn học Fredric Jameson, tác giả của công trình "Chủ nghĩa hậu hiện đại, hay lô gích văn hóa  thời tư bản chủ nghĩa muộn"

Phương Thảo
.
.
.