Cần có chế độ đãi ngộ xứng đáng với các nghệ nhân

Thứ Hai, 21/07/2014, 11:09
Trong Nghị định số 62/2014/NĐ-CP về xét tặng các danh hiệu nghệ nhân trong lĩnh vực văn hóa phi vật thể vừa có hiệu lực mới đây, có rất nhiều điểm được giới chuyên môn, các nhà nghiên cứu văn hóa cho là chưa phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Ví như với qui định: nghệ nhân phải tự làm hồ sơ cho mình, gồm có phim, đĩa DVD, băng tiếng… và nhiều giấy tờ liên quan để chứng minh tài năng của họ. Thế nhưng trong thực tế, có nhiều nghệ nhân, đặc biệt sống ở vùng dân tộc thiếu số phía Bắc, Tây Nguyên không biết chữ, đa phần họ có cuộc sống nghèo khó thì biết lấy đâu ra tiền để tổ chức quay phim về hoạt động nghệ thuật của mình...

Trao đổi với phóng viên, Nhà nghiên cứu văn hóa Bùi Trọng Hiền - Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam đưa ra ví dụ: nếu trường hợp với nghệ nhân đã 80, 90 tuổi muốn được phong “Nghệ nhân nhân dân” thì họ phải làm bộ hồ sơ “Nghệ nhân ưu tú” trước, sau đó đợi bao giờ được công nhận lại làm bộ hồ sơ “Nghệ nhân nhân dân”. Bên cạnh đó, qui định này còn cho thấy sự bất hợp lý khi trên thực tế, có những người tham gia truyền dạy, thực hành vốn văn hóa dân gian dù còn ít tuổi nhưng họ thực sự có tâm huyết, có tài năng hơn những người tham gia lâu năm. Đó là những đặc trưng riêng về sáng tạo, về tài năng, năng khiếu và những giây phút thăng hoa trong nghệ thuật, trong thực hành giá trị di sản văn hóa phi vật thể mà không thể dùng thời gian hoạt động để đo đếm, so sánh được.

Ai cũng biết rằng, bản chất của việc phong tặng danh hiệu Nghệ nhân trong lĩnh vực văn hóa phi vật thể là nhằm tôn vinh những đóng góp của họ cho cộng đồng. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực này cũng cần tham mưu với các cấp trên để có thể đưa ra được những qui định cụ thể về các chế độ đãi ngộ sao cho phù hợp với thực tiễn cuộc sống, giảm phiền hà trong các qui định rối rắm mang nặng cơ chế “xin - cho” đối với các nghệ nhân.

Có như vậy, họ mới có thể yên tâm cống hiến, truyền dạy và lưu giữ các giá trị văn hóa trong các loại hình nghệ thuật dân gian của lĩnh vực văn hóa phi vật thể cho đất nước hôm nay và mai sau

Bảo Bình
.
.
.