Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo: Hải quan cổng B hành dân

Ông Nguyễn Thành Biên ở Tân Thành, Hướng Hóa, Quảng Trị bức xúc cho biết: "Thời gian lại đây, tôi dắt xe máy qua cổng B bình thường như mọi lúc thì bị lực lượng Hải quan cổng này chặn lại, yêu cầu nộp tiền phạt. Tôi hỏi họ tiền phạt gì, họ trả lời tiền phạt do chưa nộp thuế giá trị gia tăng. Cùng đi với tôi có các thầy cô giáo, cán bộ, công viên chức sinh sống ở Hướng Hóa, công tác ở Đakrông và ông bà ở Tân Hợp, Hướng Hóa về bệnh viện tỉnh thăm con sinh nở. Các thầy cô giáo sợ trễ việc, vào quầy thủ tục hành chính của Hải quan nộp tiền; tôi và các cán bộ, công viên chức thì cãi với Hải quan về các quy định của pháp luật và dắt được xe máy qua cổng; còn ông bà ở Tân Hợp thì khóc xin do không có tiền nộp, không được về thăm con nhưng họ vẫn không cho qua". 

Ghi nhận sự việc, chúng tôi thấy Hải quan cổng B cắm một tấm biển hoành tráng, ở đó ghi "Xe máy chưa nộp thuế giá trị gia tăng chỉ được lưu hành trong Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo. Mọi trường hợp cố tình đưa về nội địa sẽ bị xử lý theo quy định hiện hành". Những người dắt xe máy (Hải quan cổng B quy định người đi xe máy qua cổng này phải xuống xe, dắt xe qua cổng) biển số Khu kinh tế - thương mại Lao Bảo đều bị lực lượng Hải quan tại đây chặn lại, yêu cầu họ nộp tiền phạt.

Ông Trần Linh Cảnh, Phó Chi cục trưởng Hải quan cổng B cho rằng, việc làm này là thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 1487/VPCP-KTTH ngày 14/3/2011 (CV 1487) và hướng dẫn của Bộ Tài chính tại Công văn số 5694/BTC-CST ngày 4/5/2011 (CV 5694). Thế nhưng, tại CV 1487 chỉ ghi: "Bộ Tài chính xem xét, quyết định việc mở tờ khai hải quan và hoàn thuế giá trị gia tăng đối với xe máy sản xuất tại nội địa xuất bán vào Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo và Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh); đồng thời hướng dẫn các địa phương thực hiện, bảo đảm quản lý chặt chẽ và khuyến khích được đầu tư tại khu này".

0Bảng quy định trái pháp luật của Hải quan cổng B.

Theo đó, Bộ Tài chính có CV 5694 gửi UBND tỉnh Quảng Trị và UBND tỉnh Hà Tĩnh, nội dung: "Xe máy sản xuất tại nội địa đưa vào khu Lao Bảo, khu Cầu Treo thực hiện mở tờ khai hải quan hàng hóa xuất khẩu, được áp dụng thuế suất thuế GTGT 0% nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về thuế GTGT và quản lý thuế. Đề nghị UBND tỉnh Quảng Trị và UBND tỉnh Hà Tĩnh làm việc với các bộ, ngành liên quan để quy định quy chế quản lý, lưu hành xe máy trong khu…".

Các CV 1487, 5694 chỉ mang tính gợi ý chứ chưa phải là quy định của pháp luật. Và, trong khi UBND các tỉnh Quảng Trị, Hà Tĩnh chưa làm việc với các bộ, ngành liên quan để quy định quy chế quản lý, lưu hành xe máy trong Khu, theo đề nghị của Bộ Tài chính tại CV 5694, thì ngày 16/5/2011, UBND tỉnh Quảng Trị có CV 1100/UBND-TM về việc đưa xe máy từ nội địa vào Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo, gửi Hải quan và Công an tỉnh Quảng Trị.

Công văn cũng chỉ yêu cầu một cách chung chung: "Công an tỉnh tiếp tục tổ chức đăng ký xe theo quy định, trên giấy đăng ký xe có đóng dấu ghi dòng chữ "Xe chưa nộp thuế GTGT"; nghiên cứu giải pháp mở sêri biển số mới để thuận tiện cho công tác quản lý".

Trong khi đó, tại Khoản 2, Điều 17 Quy chế Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo do Thủ tướng Chính phủ ban hành năm 2005 vẫn còn hiệu lực, quy định: "Trường hợp phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đăng ký biển số Khu kinh tế - thương mại Lao Bảo có nhu cầu lưu hành ngoài phạm vi Khu kinh tế - thương mại Lao Bảo thì phải chịu sự quản lý của cơ quan Công an có thẩm quyền như đối với các phương tiện giao thông cơ giới nước ngoài quá cảnh Việt Nam".

Ông Nguyễn Ngọc Sắc, Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa cho rằng, đối tượng xe máy quy định tại CV 5694 là xe máy sản xuất tại nội địa Việt Nam, khi đưa vào tiêu thụ trong Khu kinh tế - thương mại đặc biệt Lao Bảo được hưởng ưu đãi thuế suất thuế GTGT 0%, được đăng ký lưu hành và cấp biển số như các đối tượng xe đã hoàn thành nghĩa vụ thuế, trên giấy đăng ký xe có đóng dấu ghi dòng chữ "Xe chưa nộp thuế GTGT" để theo dõi và quản lý, khi chuyển nhượng về nội địa phải thực hiện hoàn thành nghĩa vụ thuế GTGT.

Tai hại hơn, ông Trần Linh Cảnh, Phó Chi cục trưởng Hải quan cổng B còn ký Văn bản 89/HQKTM-KS về việc công khai văn bản pháp luật gửi, phát trên sóng Đài PTTH Hướng Hóa, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân. Nội dung Văn bản 89 của Hải quan cổng B không hề có trong văn bản pháp luật; Hải quan cổng này đã áp đặt những điều chưa phải là pháp luật thành pháp luật. Chúng tôi đề nghị các bộ, ngành chức năng sớm làm rõ, xử lý nghiêm việc làm sai trái của Hải quan cổng B, cũng như đề nghị Bộ Tài chính và các cơ quan hữu quan sớm có những quy định cụ thể, chi tiết về việc mua bán, lưu hành đối với xe máy biển số Khu kinh tế - thương mại Lao Bảo