Sáng ngày 1-4-2022, 7 đứa trẻ đang chạy nhảy trên một cánh đồng lúa mỳ ở huyện Majahad, tỉnh Helmand, miền Nam Afghanistan thì bất ngờ một chớp sáng lóe lên rồi ngay sau đó là tiếng nổ cùng một cụm khói. Vụ nổ đã cướp đi sinh mạng của 5 trong số 7 trẻ em mà đứa bé nhất mới lên 9. Đó chỉ là một trong số hàng nghìn cái chết vì mìn ở Afghanistan sau ngày Taliban kiểm soát đất nước…
Ngày 2-5, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã lên tiếng chịu trách nhiệm về chuỗi các vụ tấn công chết người trên khắp Afghanistan. Trong hai tuần qua, IS, mà cụ thể là ISIS-K đã thực hiện ít nhất 4 vụ tấn công khủng bố lớn tại quốc gia Nam Á này, làm dấy lên lo ngại rằng đây là khởi đầu của một cuộc chiến bạo lực mới.
Trung tuần tháng 2, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký một lệnh hành pháp dỡ bỏ phong tỏa 7 tỷ USD tài sản Afghanistan bị đóng băng ở Mỹ. Số tiền này sẽ dùng tài trợ cho hoạt động cứu trợ nhân đạo tại Afghanistan và thành lập quỹ ủy thác của bên thứ ba để bồi thường cho các nạn nhân trong vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001.
Taliban bị cáo buộc bắt cóc và hành quyết 47 cựu nhân viên của lực lượng an ninh, quân đội Afghanistan, khiến Mỹ và các đồng minh bày tỏ quan ngại. Những người này gồm binh sĩ quân đội, sĩ quan cảnh sát, nhân viên tình báo và dân quân bán vũ trang đã đầu hàng hoặc bị bắt từ ngày 15-8 đến 31-10.
Hơn ba tháng kể từ khi Taliban lên nắm quyền, tình hình hiện nay tại Afghanistan đã có phần lắng dịu. Tranh chấp vũ trang giữa Taliban và các lực lượng đối lập vẫn xảy ra gần như hằng tuần nhưng chỉ ở quy mô nhỏ lẻ. Tuy nhiên, hệ lụy của việc Taliban lên nắm quyền đang khiến chính quyền các nước láng giềng ở Trung Á đau đầu khi đang có hàng chục nghìn người tị nạn Afghanistan đang sống lay lắt từng ngày…
Cuộc chiến ở Afghanistan gần giống với cuộc chiến chống ma túy ở Mỹ Latinh và những chiến dịch trước đó ở Châu Á với việc quân sự hóa khu vực và việc trao quyền cho giới tinh hoa địa phương. Mỹ - mà đáng chú ý là CIA đã áp dụng những kế sách gì để biến xứ sở tươi đẹp Afghanistan thành một vương quốc ma túy lớn nhất bên ngoài lãnh thổ Mỹ?
Một báo cáo mà đài RFE thu được cho hay, trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3-2020, Taliban được cho là đã thu về hơn 1,6 tỷ USD. Mullah Yaqoob, con trai của cố thủ lĩnh tinh thần Taliban Mullah Mohammad Omar, người đã tiết lộ nguồn thu nhập của Taliban trong một báo cáo mật do NATO thu thập được khẳng định, các chiến binh Taliban ở Afghanistan thậm chí đã trở nên giàu có và hùng mạnh hơn kể từ khi chế độ Hồi giáo cực đoan này bị quân đội Mỹ lật đổ vào năm 2001.
Các quan chức Mỹ được cho là đang tích cực thảo luận về việc rút các nhân viên tại Đại sứ quán ở Kabul, Afghanistan, bên cạnh việc rút quân đội khỏi nước này trong bối cảnh Taliban đang giành quyền kiểm soát tại nhiều khu vực.
