#vợ chồng A Phủ

Cuối tháng 7, chúng tôi có chuyến công tác tới miền cao. Trèo đèo, ngược dốc hơn 150km từ trung tâm TP Sơn La chúng tôi đến Hồng Ngài, một xã vùng cao của huyện Bắc Yên (Sơn La). Hồng Ngài hôm nay đã khác thuở trước, những triền đồi bạt ngàn cây ăn trái, những cánh đồng lúa đang đơm bông,… nhưng trong đó việc bố trí Công an xã chính quy về địa bàn một lần nữa đã khẳng định tính đúng đắn và hiệu quả.

Ngày 15/10, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà văn Tô Hoài (1920 – 2020) tại Hà Nội.  Gần 20 bài viết của các nhà văn, nhà nghiên cứu về nhà văn Tô Hoài được công bố trong dịp này không chỉ góp phần làm sáng tỏ thêm những đóng góp to lớn của ông với văn học nghệ thuật mà còn giúp bạn đọc hình dung rõ hơn về bậc trưởng bối của “làng” văn Việt Nam.

Chị Trần Phương Thủy, con gái của NSND Trần Phương cho biết, ông ra đi nhẹ nhàng, cứ thế bình thản chìm vào một giấc ngủ say vĩnh viễn. Ông giã từ những ngày tháng tuổi già, như một ngọn đèn đã cạn dầu sau những tháng ngày cháy hết mình cho cuộc sống, cho điện ảnh, cho dương thế.

Ngày 26-8, giới điện ảnh và công chúng cả nước ngậm ngùi trước thông tin đạo diễn, NSND Trần Phương- một trong những gương mặt nổi bật trong “thế hệ vàng” của điện ảnh Việt đã từ biệt nhân gian. Ra đi ở tuổi 91, NSND Trần Phương để lại phía sau mình một di sản lớn.

Hậu thế giờ vẫn tấm tắc là hiếm có bộ phim nào ăn ý giữa văn chương với điện ảnh, nhuần nguyễn cái tình cái tài người Nam kẻ Bắc như Vợ chồng A Phủ. Cuối năm 1959, đạo diễn Mai Lộc, quê ở Đà Lạt, được nhà văn Tô Hoài tặng cuốn Truyện Tây Bắc. Mai Lộc nghiến ngấu chỉ vài hôm rồi băm bổ đến Tô Hoài nói sẽ làm bộ phim Vợ chồng A Phủ!

Truyện và phim "Vợ chồng A Phủ" đã trở thành tác phẩm kinh điển trong đời sống văn hoá tinh thần dân tộc hơn nửa thế kỷ qua, thể hiện bức tranh hiện thực sinh động của đồng bào vùng cao Tây Bắc từ bóng đêm nô lệ bước ra ánh sáng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đó là mối lương duyên đẹp và kỳ lạ giữa hai tâm hồn, tài năng lớn từ hai miền Bắc - Nam vừa mới hội ngộ là nhà văn Tô Hoài và đạo diễn Mai Lộc...

Ông ngồi lặng yên trong ngôi nhà vắng. Tuổi 85, ký ức nhớ - quên. Đạo diễn, NSND Trần Phương bảo, ông đã thuộc về người “thiên cổ”.  Nhưng tôi biết, trong sâu thẳm tâm hồn người nghệ sĩ già ấy vẫn còn đau đáu nhiều nỗi niềm về một thế hệ vàng tận hiến cho điện ảnh, về con đường đi của điện ảnh Việt trong tương lai.