Điểm mới nhất của yêu cầu và định dạng đề minh họa môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT từ 2025 do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa công bố chủ yếu tập trung vào yêu cầu viết nghị luận văn học với ngữ liệu mới (văn bản không có trong các sách giáo khoa).
Tôi còn nhớ mãi một kỷ niệm của đời đi học: Khi viết cảm tưởng về truyện ngắn nổi tiếng “Lặng lẽ Sapa” của nhà văn Nguyễn Thành Long, tôi chỉ nhận được 2 điểm vì lạc đề. Thay vì viết về sự hy sinh thầm lặng của những con người ngày đêm cống hiến cho Tổ quốc, tôi viết về nỗi cô đơn của con người, ở một nơi quá buồn tẻ.
Ngày trước, tôi từng phải học cách đọc các emoji (biểu tượng cảm xúc) để biết xúc cảm của người đang chat với mình như thế nào. Càng ngày tôi càng nhận ra bạn bè xung quanh đang kiệm lời với mình hơn. Emoji đã nói thay họ tất cả hay bởi họ đã mất đi những cảm xúc thật sự do các tiện ích công nghệ. Chuyện chúng ta dần lười viết, lười nói với nhau âu cũng là căn bệnh mới thời công nghệ chăng?
Từ nhiều năm nay, văn mẫu đang bị lạm dụng trong nhà trường từ bậc tiểu học cho đến bậc THPT, triệt tiêu đi tính sáng tạo, trói buộc tư duy học sinh, thậm chí khiến không ít học sinh mất dần hứng thú với môn học này.
Năm học 2021-2022 bắt đầu với nhiều thử thách cam go của đại dịch COVID-19. Thế nhưng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn bày tỏ quyết tâm phải chấm dứt tệ nạn dạy và học theo văn mẫu. Xuất thân từ khoa Văn của Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội, nên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn không khó khăn gì để nhận ra “văn mẫu dẫn tới triệt tiêu sự sáng tạo của thầy và trò”.
Khi Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn tuyên bố cần chấm dứt việc học theo văn mẫu, ông như đã trút một gánh nặng khỏi những người dạy văn và học văn hàng chục năm qua.
