Ngoại trưởng các cường quốc nhóm G7 nhất trí đóng vai trò tích cực nhằm khôi phục tiến trình hòa bình Trung Đông và định hình tương lai bền vững cho Dải Gaza. Trong khi đó, Arab Saudi tổ chức loạt hội nghị thượng đỉnh cùng các nước Arab và Hồi giáo nhằm tìm lối thoát cho xung đột Israel-Hamas.
Đại diện chính quyền Palestine lần đầu tiếp xúc với chính quyền Mỹ của tân Tổng thống Joe Biden sau hơn ba năm gián đoạn từ thời điểm cựu Tổng thống Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel.
Một năm sau vụ ám sát tướng Iran Soleimani và một tháng sau vụ hạ sát gây tranh cãi đối với nhà vật lý hạt nhân Mohsen Fakhrizadeh, cả phía Israel và Mỹ, vốn đang chịu trách nhiệm cho những vụ việc trên, lại đang gia tăng đáng kể sự hiện diện quân sự ở Trung Đông dưới chiêu bài lo sợ bị Iran “trả đũa”.
Trong tuần này đã có nhiều diễn biến “hối hả” tại Trung Đông, khu vực mang nhiều dấu ấn của Mỹ, trước khi cuộc tranh cãi bầu cử Mỹ chấm dứt, lập nên một chính quyền mới với nhiều chính sách đối ngoại khó lường trước. Những tưởng sự hồi hộp từ kết quả của cuộc bầu cử chỉ xảy ra bên trong nước Mỹ nhưng xem ra, Trung Đông cũng “náo nhiệt” không kém...
Trước Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Bahrain, Israel từng đạt được những thỏa thuận bình thường hóa quan hệ đầu tiên với Ai Cập năm 1979 và Jordan vào năm 1994.
Israel triển khai máy bay chiến đấu và xe tang bắn phá một loạt vị trí của phong trào vũ trang Hamas tại Dải Gaza để đáp trả các vụ phóng rocket trước đó vào lãnh thổ Israel.
Không chỉ các nước trong khu vực, châu Âu, mà tới giờ, ngay cả các quan chức Mỹ cũng đã lên tiếng phản đối kế hoạch hòa bình mới của Mỹ cho khu vực Trung Đông mang tên “Từ hòa bình đến thịnh vượng: Tầm nhìn nhằm cải thiện cuộc sống của nhân dân Israel và Palestine”.
Liên đoàn các quốc gia Arab đã nhất trí từ chối kế hoạch hòa bình Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cho rằng kế hoạch sẽ không dẫn đến một nền hòa bình công bằng giữa Israel và Palestine.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã nhấn mạnh điều này khi trả lời câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc Hoa Kỳ công bố văn kiện “Từ hoà bình đến thịnh vượng: Tầm nhìn nhằm cải thiện cuộc sống của nhân dân Israel và Palestine”.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã không thể thành lập chính phủ như kỳ vọng và đành phải chấp nhận thực tế nhiều khả năng mất ghế thủ tướng về tay đối thủ Benny Gantz. Chuyện gì sẽ xảy ra với chính trường Israel và cả tiến trình hòa bình Trung Đông nếu ông Gantz trở thành Thủ tướng Israel?
Đặc phái viên Tổng thống Mỹ về vấn đề Trung Đông, ông Jason Greenblatt vừa cho biết, Washington có thể trì hoãn công bố kế hoạch hòa bình Trung Đông, mà Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi là “kế hoạch thế kỷ”. Thời gian trì hoãn dự kiến tới tháng 11 năm nay.
Mặc dù chưa chính thức công bố nhưng bản kế hoạch hòa bình Trung Đông của chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bị nhiều nước phản đối bởi điểm mấu chốt nhất là công nhận một nhà nước Palestine độc lập không hề có trong kế hoạch.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas sẵn sàng gặp lãnh đạo Israel để đối thoại hòa bình mà không có bất kỳ điều kiện tiên quyết nào, miễn là cuộc gặp do Tổng thống Nga Putin chủ trì.
Một viễn cảnh bất ổn và khó đoán dường như đang trở lại Trung Đông. Leo thang quân sự giữa các nhóm vũ trang với nhà nước Israel đang có dấu hiệu quay lại. Trong khi đó, vụ mất tích bí ẩn của nhà báo Jamal Khashoggi với những bí mật mà ông này nắm giữ cũng đang khiến tình hình khu vực này xấu đi nhanh chóng.
Ý tưởng đầy tham vọng của Mỹ trong việc ấp ủ thành lập một liên minh “NATO - Arab” với các đối tác ở khu vực Trung Đông và Vùng Vịnh được xem là bước đi táo bạo, song việc hiện thực hóa ý tưởng này của Mỹ xem ra vẫn là một chặng đường gian nan với rất nhiều chông gai phía trước.
Việc Israel thông qua luật mới về quy chế nhà nước, cùng với những cuộc tấn công liên tiếp vào lãnh thổ Syria có nguy cơ thổi bùng lên một làn sóng trả đũa nhằm vào người dân Do Thái. Trong khi ấy, các cuộc tiến công của quân đội Syria vào cứ điểm của phe nổi dậy trong những ngày qua liên tiếp làm cho tình hình chiến sự tại Trung Đông thêm căng thẳng.
Quốc hội Israel do liên minh hữu khuynh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu kiểm soát vừa gây chấn động toàn khu vực Trung Đông với việc thông qua Luật cơ bản (tương đương hiến pháp) về quốc gia dân tộc, trong đó trao cho người Do Thái quyền độc tôn trong Nhà nước Israel, các sắc tộc khác, như người Arab, không có được quyền này.
Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc (LHQ) Nikki Haley ngày 20-2 (giờ địa phương) cho biết, Mỹ sẵn sàng đàm phán về hòa bình Trung Đông với Palestine. Tuyên bố này được đưa ra cùng ngày với bài phát biểu hiếm hoi của Tổng thống Mahmoud Abbas tại LHQ kêu gọi cơ chế đa phương mới về hòa bình Trung Đông.
Năm 2017 trôi qua mang theo nhiều sự kiện nóng bỏng đối với chính quyền Mỹ. Trong đó, riêng Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson, năm đầu làm việc với Tổng thống Donald Trump quả thật vất vả hơn nhiều so với những năm là Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Exxon Mobil.
Quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel đã đảo ngược chính sách của Mỹ về hòa bình Trung Đông được triển khai trong khoảng 70 năm qua, khiến tình hình trong khu vực diễn biến vô cùng phức tạp. Nếu không sớm tìm ra một giải pháp hạ nhiệt, nhiều khả năng Jerusalem sẽ sớm trở thành một “chảo lửa” mới tại Trung Đông.
