#chiến binh người Kurd

Số phận của người Kurd ở Syria đang được đặt lên bàn cân của các cường quốc. Mới đây nhất, sau khi Mỹ quay lưng, có nhiều đồn đoán về việc một số nhóm tuyên bố “đổi phe”, đứng về phía Damascus và Moscow. Nhưng, thời khắc đảo lộn địa chính trị ở khu vực này một lần nữa lại tái hiện, chỉ khác là một nạn nhân mới trong một kịch bản mới với những nỗi đau cũ.

Một tuần sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ra lệnh quân đội tấn công vào Đông Bắc Syria, tình hình an ninh khu vực này đang diễn biến theo chiều hướng ngày càng xấu và nguy hiểm. Hàng trăm tên khủng bố IS đã sổng khỏi các trại giam sau loạt pháo kích của Ankara.

Tối Chủ nhật, 6-10, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố quân đội Mỹ sẽ rút khỏi Syria. Vài giờ sau, cơ quan thông tấn Kurdistan phát đi một đoạn video cho thấy đoàn xe bọc thép Mỹ ra khỏi khu vực biên giới Tal Abyad.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ sớm mở cuộc tấn công lực lượng dân quân người Kurd (YPG) do Mỹ hậu thuẫn. Lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã điện đàm để thảo luận về cuộc chiến này. Nhà Trắng bắn tiếng sẽ bật đèn xanh cho Ankara. Đồng minh YPG sắp bị Mỹ bán đứng đang nháo nhào.

Lực lượng dân quân người Kurd (YPG) là đồng minh chính của Mỹ trong cuộc chiến tại Syria. Sau quyết định rút quân khỏi Syria của Tổng thống Donald Trump, YPG và người Kurd ở phía bắc Syria đứng trước nguy cơ bị xóa sổ bởi quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Hết nơi để bấu víu, những đồng minh “cũ” của Mỹ ở Syria quay sang cầu cứu Nga và chính quyền Damascus.

Trong khi nguồn cơn gây căng thẳng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ đảo chính bất thành ở Ankara hồi năm 2016 vẫn chưa được giải quyết, quan hệ giữa hai đồng minh NATO này lại tiếp tục xấu đi khi Thổ Nhĩ Kỳ tố cáo Washington muốn thành lập một lực lượng an ninh biên giới gồm các binh sĩ người Kurdistan và Arập trong lãnh thổ Syria giáp với Thổ Nhĩ Kỳ.

Gần đây, khi cuộc chiến chống IS ở Syria và Iraq đã đến hồi kết thúc thì dư luận thế giới lại nóng lên về vấn đề người Kurd cùng với nguyện vọng của họ là thành lập một nhà nước cho riêng mình. Iraq cương quyết bác bỏ yêu sách này, thậm chí còn liệt “đảng Công nhân người Kurd” (PKK) vào danh sách khủng bố.

Ngày 25-9, hàng triệu người dân đang sinh sống tại khu vực tự trị người Kurd (KRG) ở Iraq đi bỏ phiếu trưng cầu dân ý về nền độc lập của vùng đất này. Cuộc bỏ phiếu đang châm ngòi cho chia rẽ và bạo lực, thậm chí có thể là một cuộc chiến tranh mới. Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Iraq đã ngay lập tức điều quân tới gần khu vực có người Kurd sinh sống; tăng các cuộc tập trận, cấm vận... với mục đích chặn tham vọng của người Kurd ở Iraq.

Nghị viện của chính quyền tự trị người Kurd ở miền bắc Iraq đã thông qua bộ luật cần thiết cuối cùng để hợp pháp hóa cuộc trưng cầu dân ý về nền độc lập riêng vào ngày 25-9. Tuy nhiên, người Kurd ở Iraq khó có thể “toại nguyện”, bởi không chỉ Iraq, cả Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, các nước Arab và Liên Hiệp Quốc đều không muốn điều này xảy ra.

Mới đây, lực lượng người Kurd chiến đấu chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở miền bắc Iraq bắn rơi một chiếc máy bay không người lái (drone) nhỏ cỡ như chiếc máy bay mô hình. Nhưng chiếc drone bất ngờ phát nổ giết chết tại chỗ 2 chiến binh người Kurd khi họ đang cố tháo rời nó để nghiên cứu.

Tháng 8-2014, sau khi xâm chiếm vùng Sinjar, miền bắc Iraq, chiến binh tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) ra tay giết người hàng loạt, bắt cóc hàng ngàn phụ nữ và biến họ thành nô lệ tình dục cho bọn chúng. Hàng trăm phụ nữ may mắn trốn thoát nhưng đã mang thai trong bụng.

Trên khắp các mặt trận từ Syria, Iraq tới Libya, việc quân IS bị đánh và dồn vào đường cùng đang khiến nhiều chuyên gia nhận thấy thế trận của Nhà nước Hồi giáo này đang “nát như tương”.

Việc người Kurd ở Syria tuyên bố thành lập chính thể liên bang hôm 16-3 đang gây phản ứng trái chiều ở cả khu vực Trung Đông lẫn trên phạm vi toàn cầu. Vì sao chỉ một nhóm người thiểu số ở Syria cũng có thể khiến cả thế giới phải quan ngại?

Hai sĩ quan cảnh sát đã thiệt mạng và 15 người khác bị thương trong một vụ đánh bom xe ở thị trấn Nusaybin, tỉnh Madrin, phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, gần biên giới Syria. 

• Thổ Nhĩ Kỳ chìm sâu vào bất ổn / Thổ Nhĩ Kỳ dọa "trả thù" vụ đánh bom Ankara