Cuộc tập kích bằng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái (drone) tự sát của Iran nhắm vào Israel hôm 13/4 vừa qua đã chính thức mở rộng xung đột Trung Đông sang một quy mô mới, cao hơn, rộng hơn và nguy hiểm hơn. Đây có thể coi là sự leo thang nguy hiểm bắt nguồn từ vụ việc Israel tấn công cơ sở ngoại giao của Iran ở Damascus hồi đầu tháng 4.
Tối ngày 15/4, Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) cho biết, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và hoạt động khai thác, Vietnam Airlines đã chủ động theo dõi và chuyển hướng các chuyến bay giữa Việt Nam và châu Âu tránh xa các khu vực có khả năng chịu ảnh hưởng trước khi căng thẳng tại Trung Đông bùng phát.
Sáng 14/4, đánh dấu bước leo thang nguy hiểm mới tại Trung Đông sau đợt tập kích tầm xa bằng khoảng 300 vật thể bay của Iran vào lãnh thổ Israel để đáp trả vụ việc mà Tehran cho rằng, Israel tấn công tòa nhà lãnh sự trong Đại sứ quán nước này tại Syria cách đây hai tuần. Động thái này được đánh giá là lời nhắc nhở nghiêm khắc của Iran rằng, Israel cần thận trọng hơn trong mỗi bước đi tiềm ẩn nguy cơ leo thang chiến tranh của mình.
“Lò lửa” Trung Đông xung quanh cuộc chiến Hamas-Israel vốn đã nóng hừng hực nay càng tăng nhiệt sau vụ Israel tập kích vào cơ quan lãnh sự Iran ở Damascus (Syria) hôm 1/4. Iran đã “thề trả thù”, trong khi Israel tiếp tục thể hiện quan điểm cứng rắn không chỉ với lực lượng Hezbollah ở Liban mà với cả Iran.
Lãnh đạo các nước Liên minh châu Âu (EU) nhóm họp thượng đỉnh để phác thảo kịch bản tương lai Dải Gaza sau khi chiến sự kết thúc, trong khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đáp chuyến bay đến Arab Saudi để tiếp tục nỗ lực vạch “kiến trúc cho hòa bình lâu dài” ở Trung Đông.
Với tư cách là nhà bảo trợ chính cho tiến trình hòa bình Trung Đông, nên nếu cuộc xung đột ở Trung Đông càng lan rộng thì uy tín của nước Mỹ càng suy giảm.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vừa khép lại chuyến công du kéo dài 1 tuần với 9 điểm dừng chân gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, Jordan, Qatar, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Saudi Arabia, Israel, Bờ Tây, Ai Cập nhằm tìm cách tháo ngòi nổ căng thẳng ở Trung Đông.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 4/1 (giờ địa phương) đã bắt đầu chuyến công du kéo dài một tuần tới 9 nước ở khu vực Trung Đông.
Sự kiện phó lãnh đạo phong trào vũ trang Hamas Saleh al-Arouri bị ám sát trong cuộc tấn công trên lãnh thổ Lebanon khiến triển vọng tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc xung đột nghiêm trọng ở Dải Gaza trở nên khó khăn hơn, đồng thời có thể dẫn đến nguy cơ xung đột lan rộng.
Nhóm Hezbollah trong 24 giờ qua đã phát động đợt tấn công nặng nề nhất vào Israel kể từ khi giao tranh nổ ra ở Gaza, trong khi các cuộc không kích nhằm vào tàu thương mại qua Biển Đỏ vẫn tiếp diễn. Cuộc xung đột giữa Israel và phong trào Hamas, vốn đã khiến Dải Gaza rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng, giờ đối diện với nguy cơ lan rộng ra toàn khu vực.
Ngày 6/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và khởi hành đến Saudi Arabia ngay sau đó. Chuyến công du chớp nhoáng kéo dài chỉ trong một ngày, nhằm giúp Moscow nâng cao vị thế của mình như một nhà môi giới quyền lực ở Trung Đông, giữa thời điểm cuộc chiến tại Ukraine vẫn đang tiếp diễn.
Chuyến thăm chớp nhoáng của Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Arab Saudi và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) được đánh giá là sẽ giúp tháo gỡ phần nào tình hình căng thẳng ở Trung Đông, giữa lúc chiến sự ở Dải Gaza gây ra nhiều tranh cãi giữa các nước.
Các thành viên của G7 (Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản, Anh, Mỹ) và đại diện của Liên minh châu Âu đã gặp nhau trong ngày 7 và 8/11 tại Tokyo để thảo luận về nhiều vấn đề toàn cầu, trong đó có tương lai cuộc xung đột ở Trung Đông. Về phần mình, Tổng thống Ukraine Zelensky cho rằng, trận chiến Israel-Hamas đang chuyển hướng sự chú ý của phương Tây khỏi Ukraine.
Cuối tháng 10, Israel bắt đầu thực hiện chiến dịch đổ bộ hạn chế và có kiểm soát vào Dải Gaza, với sự hỗ trợ của xe tăng, xe thiết giáp và các cuộc không kích. Giao tranh diễn ra đồng nghĩa với nguy cơ đổ máu và thiệt hại đáng kể cho người dân, cảnh báo nguy cơ thảm họa nhân đạo.
Kể từ khi bùng nổ xung đột Israel - Hamas, cả Tel Aviv và Mỹ đều tăng cường công kích các mục tiêu khắp Syria và Lebanon. Nga đã lên tiếng cảnh báo về khả năng lan rộng của cuộc chiến hiện nay ra cả vùng Trung Đông.
Trong khi thế giới còn đang bận tâm với cuộc xung đột Nga - Ukraine, thì một cuộc chiến nữa ở Trung Đông lại bùng phát khiến dư luận bàng hoàng. Đây không phải là một cuộc xung đột thông thường, ngay cả theo những “tiêu chuẩn” của Trung Đông...
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin ngày 22/10 khẳng định rằng, chính quyền Tổng thống Joe Biden sẵn sàng đáp trả nếu quân nhân hoặc lực lượng vũ trang Mỹ trở thành mục tiêu trong bối cảnh cuộc xung đột Israel-Hamas leo thang.
“Ma dược” captagon, chất kích thích amphetamine gây nghiện được sản xuất hàng loạt ở Syria và buôn lậu sang các quốc gia khác đang là “con bài mặc cả” của Tổng thống Bashar al-Assad trong các cuộc đàm phán về việc khôi phục tư cách thành viên Liên đoàn Arab trong bối cảnh các quốc gia Trung Đông tìm cách hạn chế buôn bán ma túy.
Mỹ được cho là sẽ tăng cường hỏa lực ở Trung Đông để ngăn chặn sự lan rộng của cuộc xung đột giữa Israel và phong trào Hamas tại Palestine cũng như ngăn Iran can dự trong bối cảnh quốc tế lo ngại cuộc chiến leo thang tại khu vực.
Dưới sự tích cực của Trung Quốc, Saudi Arabia và Iran đã đạt được thỏa thuận hòa giải tại Bắc Kinh, tuyên bố chính thức khôi phục quan hệ ngoại giao giữa hai nước, vốn bị cắt đứt từ năm 2016. Sau đó, dưới sự dẫn dắt và tương tác lành mạnh của hai nước này, xu hướng hòa giải giữa các nước Trung Đông đã được thúc đẩy đáng kể khiến cộng đồng quốc tế kinh ngạc.
