Trong lịch sử dân tộc, có thể khẳng định rằng việc tư tưởng Thiền bén rễ trên cơ tầng văn hóa Việt, rồi phát triển đến đỉnh cao vào thời Lý – Trần (nhất là với sự ra đời của dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử) là một thành tựu mang tính đột phá trên nhiều phương diện. Xin được nhấn mạnh một điểm: mô hình nhân cách triết gia, vốn rất hiếm hoi ở Việt Nam trong suốt trường kỳ lịch sử, nếu có, thì nó được kết tinh đậm hơn cả trong các Thiền sư Lý - Trần.
