Ngày 12/7/2021, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết bình luận của Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 5 năm Toà trọng tài vụ kiện Biển Đông ra Phán quyết cuối cùng, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nêu rõ:
#tòa Trọng tài
Để giải quyết những mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình xây dựng một thỏa thuận khung về thể chế giữa Thụy Sĩ và Liên minh châu Âu (EU), hôm 5-3, Hội đồng liên bang (Chính phủ) Thụy Sĩ đã tuyên bố sẵn sàng chấp nhận việc thành lập một tòa trọng tài đặc biệt. Tòa trọng tài này có nhiệm vụ đưa ra phán quyết cuối cùng về những tranh chấp giữa EU và Thụy Sĩ.
Khoảng 150 đại biểu bao gồm các học giả, nhà nghiên cứu, nhà quản lý trong và ngoài nước sẽ tham gia hội thảo khoa học quốc tế về “An ninh môi trường và hàng hải vì một Biển Đông xanh” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hải Phòng phối hợp với Hội Thiên nhiên và Môi trường biển thuộc Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam tổ chức trong các ngày 11 và 12 tháng 10 tại thành phố Hải Phòng.
Phát biểu ngày 8-9 tại một hội nghị cấp cao với các nhà lãnh đạo châu Á tại Lào, Tổng thống Mỹ Barack Obama nhấn mạnh, phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) hồi tháng 7-2016 khẳng định “các tuyên bố chủ quyền rộng lớn của Trung Quốc ở Biển Đông không có cơ sở pháp lý” là mang tính “ràng buộc” và đã giúp làm rõ các quyền hàng hải trong khu vực.
Cùng lên án khủng bố dưới mọi hình thức, hai đối tác chiến lược Ấn Độ - Mỹ đã cùng đưa ra một tuyên bố chung trong ngày 31-8, khẳng định sự quan tâm của hai bên trong cuộc chiến chống khủng bố, mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia và đặc biệt là vấn đề biển Đông.
Việc Tòa án Tối cao Trung Quốc ra lệnh bắt và bỏ tù những ngư dân nước ngoài đánh bắt “trái phép” ở vùng biển Bắc Kinh tự áp đặt chủ quyền ở Biển Đông (mặc dù yêu sách này vừa bị Tòa Trọng tài ở La Haye bác bỏ), cùng tuyên bố tiến hành “chiến tranh nhân dân” trên biển đã đẩy tình hình Biển Đông leo thang căng thẳng.
Hôm 21-7 (theo giờ địa phương), Canada đã chính thức đưa tuyên bố của mình về phán quyết của tòa án trọng tài thành lập theo phụ lục VII Công ước quốc tế của Liên Hợp Quốc (LHQ) về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) đối với vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc. Theo đó, chính quyền Canberra khẳng định, phán quyết của tòa án mang tính ràng buộc cho các bên.
Chỉ vài giờ sau khi công bố phán quyết về vụ tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines trang web của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) bị sập không rõ nguyên nhân.
“Việt Nam hoan nghênh việc Tòa trọng tài đã đưa ra phán quyết cuối cùng ngày 12-7-2016" - Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ.
Với những dự đoán về kết quả của phiên tòa xét xử vụ kiện Philippines - Trung Quốc tại tòa án trọng tài Liên Hợp Quốc (LHQ), cộng đồng quốc tế đang kêu gọi Trung Quốc hành xử có trách nhiệm và thực hiện nghĩa vụ của thành viên Công ước quốc tế của LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).
Liên quan đến vụ kiện của Philippines, Việt Nam đã nhiều lần thể hiện quan điểm của mình, đặc biệt là trong tuyên bố của Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi Tòa Trọng tài ngày 5/12/2014. Việt Nam sẽ tiếp tục theo dõi sát tiến trình tiếp theo của vụ kiện và bảo lưu quyền sử dụng mọi biện pháp hòa bình phù hợp và cần thiết để bảo vệ các quyền và lợi ích pháp lý của mình ở biển Đông
